Του Νίκου Ι. Μεγαδούκα
Επιβαρύνεται δραματικά η κοινωνική και πολιτική κατάσταση στη χώρα, μετά το τέλος της θερινής ραστώνης και την επιστροφή στην καθημερινότητα των απολύσεων, της ανεργίας και ανέχειας, σε συνδυασμό φυσικά με το εκρηκτικό περιβάλλον αναφορικά με τη συριακή κρίση, στην οποία η Αθήνα εμφανίζεται -αν και όχι με ενιαία γραμμή- πρόθυμη να εμπλακεί.
Σε αυτή δε την επιβάρυνση, πέρα από τις κυβερνητικές ρητορείες περί «σταθερότητας», κρίσιμη παράμετρος είναι η τελική στάση των συνδικάτων έναντι των σχεδιασμών του δικομματικού σχήματος υπό τον Αντώνη Σαμαρά, των συνδικάτων οι ηγεσίες των οποίων δείχνουν επιθετικές διαθέσεις, τις οποίες θα ήθελαν να ενισχύσει η ίδια η κοινωνία, η οποία συνεχίζει να επιδεικνύει νωχελικότητα και ανοχή, έστω κι αν βουλιάζει συνεχώς.
Εξάλλου, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ανεβάζει τους τόνους της αντιπαραθέσεως, με στόχο την αλλαγή (ανατροπή) των κοινωνικών συσχετισμών, προκειμένου να υποχρεωθεί η κυβέρνηση να πάει σε εκλογές (για τις οποίες μάλιστα ο Αλέξης Τσίπρας εκτιμά πως μπορεί να τις επιβάλουν, εξαιτίας του αδιεξόδου, ακόμη και οι ίδιοι οι δανειστές) τις οποίες απεύχονται οι κ. Αντώνης Σαμαράς και Ευ. Βενιζέλος, τις οποίες δεν αποκλείουν πολλοί αναλυτές και διεθνή μέσα ενημερώσεως και τις οποίες, σε τελική ανάλυση, δεν αποκλείει ούτε καν ο πρωθυπουργός, ο οποίος επανέφερε τον ισχυρισμό περί εκβιασμού της κυβερνήσεως (από τα «συμφέροντα», από την Τρόικα;) εκβιασμό στον οποίο «δεν θα υποκύψει».
Πολλοί στο Υπουργικό Συμβούλιο φοβούνται τον κίνδυνο «πολιτικού ατυχήματος» το φθινόπωρο, που μπορεί να δημιουργήσει απρόβλεπτες καταστάσεις, ατυχήματος που μπορεί να μην είναι μόνο μια «εξέγερση» της κοινωνίας (λόγω αδυναμίας, για παράδειγμα, πληρωμής των φόρων ή λόγω της πιθανολογούμενης άρσεως της απαγορεύσεως των πλειστηριασμών της πρώτης κατοικίας - κάτι που η κυβέρνηση διαψεύδει, αλλά αυτό εξαρτάται πλήρως και απολύτως από την Τρόικα) ή μιας αυξημένης επικινδυνότητας αντιπαράθεση με την Τρόικα (για το θέμα της Αμυντικής Βιομηχανίας) αλλά και μια ενεργότερη εμπλοκή της χώρας στους τυχοδιωκτικούς σχεδιασμούς των Αμερικανών στη Συρία, εμπλοκή την οποία η κυβέρνηση επιδιώκει «για να μην μείνει η χώρα στο περιθώριο και την απομόνωση»...
ΜΑΣ ΠΑΝΕ ΓΙΑ ΝΕΟ ΔΑΝΕΙΣΜΟ
Την ίδια στιγμή και παρά τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς των κ. Αντώνη Σαμαρά και Γιάννη Στουρνάρα ότι «βγαίνει ο λογαριασμός αρκεί να το πιστέψουμε», τόσο οι διεθνείς οργανισμοί όσο και διεθνή ΜΜΕ, αλλά πάνω απ’ όλα οι ίδιοι οι δανειστές έχουν καταστήσει σαφές ότι θα απαιτηθεί και νέος δανεισμός της χώρας (άρα και νέα μέτρα) αφού το πρόγραμμα λιτότητας έχει αποτύχει και το χρέος δεν είναι βιώσιμο.
Εξάλλου, σε αντίθεση με τον προϊστάμενό του Γιάννη Στουρνάρα, ο αναπληρωτής υπουργός των Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας προκάλεσε αίσθηση όταν δήλωσε ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο και κάλεσε την κυβέρνηση να διαπραγματευθεί με τους εταίρους για περαιτέρω ελάφρυνσή του.
Επισημαίνεται, πάντως, ότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός σε συνέντευξή του στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» αφενός μεν επιβεβαίωσε με έμμεσο τρόπο ότι επίκειται νέο μνημόνιο, αφετέρου δε ότι υπάρχουν διεργασίες ώστε να βρεθεί τρόπος ελαφρύνσεως του χρέους.
Η δήλωση του πρωθυπουργού ότι η δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος αποτελεί «το πρώτο αποφασιστικό βήμα για να βγούμε από την ανάγκη συνεχών Μνημονίων», προϊδεάζει για ένα ακόμη Μνημόνιο, λένε πολλοί αναλυτές, οι οποίοι επισημαίνουν ότι μπορεί μεν η κυβέρνηση να εμφανίσει πρωτογενές πλεόνασμα, αλλά αυτό θα είναι εικονικό, καθώς δεν θα έχουν γίνει οι πληρωμές, που οφείλει το κράτος και συνεπώς θα χρειαστεί πρόσθετος δανεισμός και άρα πρόσθετα μέτρα.
Ωστόσο, ο Αντώνης Σαμαράς είπε κάτι ακόμη, υπό μορφή ερωτήματος: «δηλαδή εάν μελλοντικά γίνει νέα τροποποίηση των δανειακών μας συμβάσεων, με ακόμα πιο ευνοϊκούς όρους για την Ελλάδα, θα διαμαρτυρηθούν κάποιοι για το «νέο δανεισμό»;»...
Κι εδώ υπάρχει η σαφής παραδοχή ότι κάτι ψήνεται στο παρασκήνιο ακόμη και για νέο δανεισμό της Ελλάδος, που φυσικά θα επιβαρύνει περαιτέρω το ήδη υψηλότατο χρέος της χώρας.
Σημειώνεται, εν προκειμένω, ότι η αμερικανική εφημερίδα Wall Street Journal έγραψε πως η Αθήνα «θα πρέπει να καλύψει εντός της διετίας 2013-14 «χρηματοπιστωτικό κενό» που ανέρχεται στα 4 δισ. ευρώ, την ίδια στιγμή που τα «απογοητευτικά έσοδα» από την είσπραξη φόρων και το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων έχουν δημιουργήσει «τρύπες» στα σχέδια προϋπολογισμού.
Η εφημερίδα κάνει αναφορά σε ανάγκη δανεισμού της Ελλάδος για τρίτη φορά, «μια προοπτική που ενδέχεται να αναφλέξει εκ νέου την κατάσταση στη σχετικώς ήρεμη ευρωζώνη» και αυτό γιατί, όπως επισημαίνει, η χώρα «θα παρουσιάσει πρόβλημα ρευστότητας στο άμεσο μέλλον και θα χρειαστεί επιπλέον βοήθεια για να συντηρηθεί έως το 2016, την ίδια στιγμή που το χρέος της παραμένει υπερβολικά υψηλό».
Ακόμη η εφημερίδα επισημαίνει ότι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι «προσβλέπουν στην επίσπευση της διαδικασίας πώλησης των περιουσιακών στοιχείων του ελληνικού δημοσίου» και ότι έχει προταθεί «η ανάθεση σε εξωτερική εταιρία της διαχείρισης πώλησης της κρατικής περιουσίας της χώρας». Αναλυτές, που επικαλείται η εφημερίδα, εξέφρασαν την άποψη ότι «θα είναι δύσκολο να εφαρμοστεί ανάλογο σχέδιο λόγω των πιθανών αντιρρήσεων εντός της κυβέρνησης συνεργασίας του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, πέραν των πολιτικών αντιπαραθέσεων, αλλά και της εναντίωσης από εργατικά σωματεία και τους εξαντλημένους, λόγω λιτότητας, Έλληνες πολίτες».
ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ
Με βάση αυτά τα δεδομένα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που διαβλέπουν ότι θα υπάρξει πολεμική ατμόσφαιρα στο πολιτικό σκηνικό ενόψει του Σεπτεμβρίου, οπότε αναμένεται να κυριαρχήσουν η νέα διαπραγμάτευση με την Τρόικα (και η «μάχη», που λέει ότι θα δώσει ο Α. Σαμαράς αφού δανειστές απαιτούν το κλείσιμο της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας), η αξιολόγηση της χώρας από τους δανειστές, οι κινητοποιήσεις κυρίως των εκπαιδευτικών (που ο Υπουργός Παιδείας λέει πως δεν θα τους επιστρατεύσει...) και των εργαζομένων στον χώρο της Υγείας (ήδη ο Αδωνις Γεωργιάδης προανήγγειλε τη μετάταξη 6.000 γιατρών του ΕΟΠΥΥ στο ΕΣΥ, καθώς «πολλοί ειδικοί, Έλληνες και ξένοι, που συμβουλεύουν την κυβέρνηση, προτείνουν να μην συνεχίσει ο ΕΟΠΥΥ να παρέχει υπηρεσίες Υγείας και να παραμείνει ως ασφαλιστικός οργανισμός που «αγοράζει» υπηρεσίες υγείας) και φυσικά η επιθετική στρατηγική της αντιπολιτεύσεως και των συνδικάτων.
Η κατάσταση θεωρείται και είναι ιδιαίτερα ρευστή, στη δε σκιά των συζητήσεων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο (με τελευταίο τον Μάριο Ντράγκι της ΕΚΤ) για το αν θα χρειαστεί νέος δανεισμός της χώρας (άρα και νέα μέτρα) ο δικομματικός κυβερνητικός συνασπισμός εισέρχεται στη διακεκαυμένη ζώνη, ο δε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως Αλέξης Τσίπρας έχει κηρύξει «ανένδοτο», με το σύνθημα «ή αυτοί ή εμείς» και την κυβέρνηση να δείχνει πως θέλει να αντιμετωπίσει την επίθεση αυτή με παρωχημένα όπλα.
Στην κυβέρνηση πιστεύουν (και εν μέρει έχουν δικαιωθεί) ότι είναι μεγάλη κοινωνική δυσαρέσκεια, αλλά δεν πιστεύουν ότι η αξιωματική αντιπολίτευση μπορεί να εκφράσει αυτόν τον κόσμο και να του δώσει κατεύθυνση και στόχο και γι’ αυτό επιμένουν να παίζουν το χαρτί του «νόμου και της τάξης» ή να προσπαθούν, με αυταρχική λογική, να συνδέουν «ντε και καλά» τον ΣΥΡΙΖΑ με έκνομες πράξεις ή δραστηριότητες, προκειμένου να τρομοκρατήσουν τους «νοικοκυραίους».
ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Πάρα ταύτα, όμως, συνεχίζουν να υπάρχουν εσωτερικά προβλήματα στην κυβέρνηση (τελευταία είχαμε τη σπέκουλα και τις διαφωνίες περί τον εκλογικό νόμο, τις διαφορετικές ρητορικές για τις επικείμενες απολύσεις, την κόντρα του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον «πράσινο» υφυπουργό Εσωτερικών Λεωνίδα Γρηγοράκο για την περίοδο Καραμανλή, τις αντικρουόμενες δηλώσεις Στουρνάρα – Σταϊκούρα για τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους, αλλά και τις διαφοροποιημένες προσεγγίσεις Βενιζέλου – Αβραμόπουλου για τη συριακή κρίση) ενώ πέρασε ασχολίαστο δημοσίευμα (στη φιλοκυβερνητική «Καθημερινή») για «σύννεφα» στις σχέσεις των κ. Αντ. Σαμαρά και Ευ. Βενιζέλου, τα οποία καταγράφονται σε επτά μέτωπα»:
Σύμφωνα με την «Καθημερινή», αυτά αφορούν στους χειρισμούς στο θέμα των πλειστηριασμών (υπήρξε άλλωστε και δημόσια κριτική από τους «πράσινους» στον Γιάννη Στουρνάρα), στο λεγόμενο «σεισμόσημο», δηλαδή την υποχρεωτική ασφάλιση κατοικιών για φυσικές καταστροφές, που «άνοιξε» ο Γιάννης Μανιάτης (και ο Α. Σαμαράς τον υποχρέωσε να το «μαζέψει») στην επικοινωνιακή διαχείριση της κυβερνητικής δραστηριότητας (άλλωστε το ΠΑΣΟΚ εκδίδει ξεχωριστές ανακοινώσεις για τις δραστηριότητες του Ευ. Βενιζέλου) στην προγραμματική συμφωνία ΝΔ – ΠΑΣΟΚ (που οι «γαλάζιοι» δεν την καλοβλέπουν) στην υπόθεση Παπουτσή (ο Α. Σαμαράς φέρεται να έχει μεταβάλει άποψη για την τοποθέτηση του πρώην υπουργού στην Παγκόσμια Τράπεζα, εξέλιξη που μπορεί να προκαλέσει εσωκομματικό πρόβλημα στον Ευ. Βενιζέλο) αλλά και στο Κυπριακό (το χειρισμό του θέλει ο ίδιος ο Αντώνης Σαμαράς) και στην τελευταία επίσκεψη του μέλους του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ κ. Άσμουσεν (με το ΠΑΣΟΚ να εκφράζει επιφυλάξεις για την επιλογή της ελεύσεώς του στην Αθήνα, με το σκεπτικό ότι δεν κινείται υποβοηθητικά σε σχέση με τις παρασκηνιακές διεργασίες για κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού και την ελάφρυνση του δημόσιου χρέους).
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που ισχυρίζονται, εξ άλλου, πως υπάρχει (αν μη τι άλλο) άτυπος «ανταγωνισμός» Σαμαρά – Βενιζέλου με μεταξύ τους διαγκωνισμό για το ποιος είναι πιο κοντά στον αμερικανικό παράγοντα, διαγκωνισμός που άρχισε να γίνεται εμφανής μετά την πρωθυπουργική επίσκεψη στο Λευκό Οίκο, τη βούληση του Α. Σαμαρά να χειριστεί ο ίδιος το Κυπριακό (σύμφωνα με την «Καθημερινή») και από την άλλη, με τη σπουδή του Ευ. Βενιζέλου να συνταχθεί με τα αμερικανικά σχέδια για τη Συρία.
ΠΑΙΖΟΝΤΑΙ ΟΛΑ
Οι κ. Σαμαράς και Βενιζέλος γνωρίζουν καλώς ότι το φθινόπωρο «παίζονται όλα» και ότι πολλά εξαρτώνται από την αντοχή που θα επιδείξουν οι Κοινοβουλευτικές τους Ομάδες και από τη διατήρηση της κυβερνητικής συνοχής, ταυτόχρονα δε κάνουν λόγο για σταδιακή μετάβαση του ΣΥΡΙΖΑ σε μια πιο σοσιαλδημοκρατική ρότα (με αφορμή πρόσφατες συνεντεύξεις των Γιάννη Δραγασάκη και Γιώργου Σταθάκη, αλλά και την εν γένει τη δημόσια στάση του Δ. Παπαδημούλη) και ως εκ τούτου οι περισσότεροι αναλυτές (και παρά τις περί του αντιθέτου δημοσίως δηλωμένες προθέσεις του πρωθυπουργού ή και τις επιθυμίες του ΣΥΡΙΖΑ) μπορεί να υπάρξουν εκλογές.
Και αυτό ο Α. Σαμαράς δεν το έχει αποκλείσει, καθώς δήλωσε ότι ναι μεν δεν επιδιώκει πρόωρες εκλογές, «γιατί κάποτε πρέπει να τελειώνουμε με αυτή την ελληνική ιδιομορφία», αλλά ταυτόχρονα σημειώνει ότι για την εξάντληση της τετραετίας «κανείς δεν μπορεί να μας εκβιάζει στο μεταξύ».
Όμως, αρχίζει να διαφαίνεται και κάποια αλλαγή στον πολιτικό συσχετισμό, καθώς, σύμφωνα με τελευταία δημοσκόπηση, η διαφορά της ΝΔ από τον ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται κυριολεκτικά στο όριο του στατιστικού λάθος, αλλά ο Αντώνης Σαμαράς προηγείται καθαρά του Αλέξη Τσίπρα ως προς την καταλληλότητα για την πρωθυπουργία.
Στη δημοσκόπηση της «Metron Analysis» η ΝΔ εμφανίζεται πρώτη με 29,1%, με τον ΣΥΡΙΖΑ να ακολουθεί κατά πόδας με 29%, η «Χρυσή Αυγή» είναι σταθερά το τρίτο κόμμα με 11,7%, ο δε Αντώνης Σαμαράς παρουσιάζεται ως καταλληλότερος για πρωθυπουργός με 31%, έναντι 11% του Αλέξη Τσίπρα.
Επί τη βάσει των ανωτέρω δεδομένων και με διαφαινόμενο καταλύτη τις εξελίξεις στη Συρία, είναι εξαιρετικά πιθανό, ο πρωθυπουργός και οι επιτελείς του να παίξουν το παιχνίδι της σταθερότητας και του καταλληλότερου πρωθυπουργού (ηγέτη) σε στιγμή διεθνούς κρίσεως και στρατιωτικής συγκρούσεως, προκειμένου να αλλάξουν το κλίμα, που υπάρχει εις βάρος της κυβερνήσεως.
Πιθανολογείται δε βασίμως ότι ενόψει του αδιεξόδου στην οικονομία, μπορεί να επιλεγεί ακόμη και η ηρωική έξοδος: Άλλωστε, ήδη, έχει προαναγγελθεί ότι ο πρωθυπουργός θα πει «όχι» σε νέα μέτρα και «θα δώσει μάχη» για να μην περάσει η απαίτηση της Τρόικας να κλείσουν οι αμυντικές βιομηχανίες, κάτι που δεν φαίνεται να πείθει τους δανειστές.-
