Του Δημήτρη Σ. Δραγανιδάκη δασκάλου, προέδρου της Λ.Ε.Κ. Λάρισας
Την 2η ημέρα μετά την εισβολή στην Κύπρο, υπήρξε εμπλοκή μεταξύ τεσσάρων αεροσκαφών, δύο ελληνικών και δύο τουρκικών, πάνω από το Αιγαίο. Είναι Κυριακή 21 Ιουλίου 1974, το ζεύγος αναχαιτίσεως ετοιμότητας στην 111 Πτέρυγα Μάχης στη Ν. Αγχίαλο που αποτελείτο από τους υποσμηναγό Γιάννη Δινόπουλο αεροσκάφος Νο1 Αρχηγό ζεύγους και ανθυποσμηναγό Θωμά Σκαμπαρδώνη αεροσκάφος Νο2, παίρνει σήμα να απογειωθεί στις 12:00. Ο Νο1 (Δινόπουλος), όταν διαπίστωσε ότι δεν λειτουργεί ο ασύρματός του, λόγω υπερβάλλοντος ζήλου, το απέκρυψε και έδωσε την πρώτη θέση του σχηματισμού στον Νο2 αφού με χειρονομίες του εξήγησε το πρόβλημα.
Ο Υποσμηναγός Δινόπουλος σαν Νο.2 πλέον, ακολουθούσε από σχετικά μεγάλη απόσταση τον Ανθυποσμηναγό Σκαμπαρδώνη έχοντας την ευχέρεια να ελέγχει τις κινήσεις του καθώς και τον περιβάλλοντα χώρο. Την ίδια ώρα, συνεχίζουν να παίρνουν πληροφορίες και οδηγίες για τις θέσεις των αντιπάλων ιχνών. Τα δύο F-5 προσέγγιζαν στην περιοχή μεταξύ Λήμνου και Αγίου Ευστρατίου, όταν τα δύο Τουρκικά F-102 πέρασαν αριστερά του Σκαμπαρδώνη, σε απόσταση μικρότερη από χίλια πεντακόσια πόδια. Η ένταση της στιγμής και η αγωνία των Τούρκων χειριστών ήταν τέτοια, που θεώρησαν ότι ο Σκαμπαρδώνης, πετούσε μόνος του. Ίσως γι’ αυτό, το «μοναχικό» μαχητικό του Σκαμπαρδώνης, φάνηκε στους Τούρκους σαν εύκολος στόχος. Ενστικτωδώς ο Σκαμπαρδώνης διέκοψε την άνοδό του, εκτελώντας κλειστή αριστερή στροφή, τη στιγμή που τα δύο F-102 είχαν αρχίσει να στρέφονται προς το μέρος του κάνοντας φανερές τις προθέσεις τους και εισήλθε σε κάθοδο με σκοπό να αυξήσει την ταχύτητά του.
Ο Δινόπουλος, που ακολουθούσε τον Σκαμπαρδώνη από μεγαλύτερο ύψος, δεν έγινε άμεσα αντιληπτός από τους Τούρκους χειριστές. Από το «παρασκήνιο», παρακολουθούσε με κάθε λεπτομέρεια όλη την εξέλιξη της αερομαχίας, πετώντας προς την περιοχή της εμπλοκής. Ήταν τότε, που είδε τις καταπακτές του Νο.1 του τουρκικού σχηματισμού να ανοίγουν και ελάχιστα δευτερόλεπτα μετά, ένα βλήμα Falcon να εκτοξεύεται εναντίον του Σκαμπαρδώνη. Ο Δινόπουλος μαρμάρωσε από τρόμο, αφού δεν μπορούσε να επέμβει άμεσα, ή να ειδοποιήσει το Σκαμπαρδώνη. Το γεγονός όμως, ότι ο Σκαμπαρδώνης παρέμενε σε κλειστή παρατεταμένη στροφή με μεγάλες επιταχύνσεις, είχε σαν αποτέλεσμα το βλήμα Falcon, που η γέμισή του ήταν ικανή να κομματιάσει το ελληνικό F-5, να αστοχήσει.
Η αδρεναλίνη είχε χτυπήσει κόκκινο για τον Δινόπουλο, την ώρα που οι διακόπτες επιλογής στον πίνακα οπλισμού του F-5, γυρνούσαν στη θέση... «ΟΝ». Από τις επιλογές που είχε ο Δινόπουλος, πυροβόλα των 20 χιλιοστών ή πυραύλους Σάιντ- Γουάιντερ, επέλεξε την πιο θανατηφόρα για το Νο.2 τουρκικό μαχητικό. Tους πυραύλους Σάιντ-Γουάιντερ. Ο πρώτος πύραυλος του Δινόπουλου, που έφυγε από το δεξί ακροπτερύγιο του F-5, δεν έμελλε να βρει τον στόχο του, αφού η κεφαλή του βλήματος δεν είχε θερμανθεί στο βαθμό που το απαιτούσαν οι παράμετροι βολής. Αλλά καθώς τα κρίσιμα δευτερόλεπτα περνούσαν, ο δεύτερος πύραυλος είχε «συλλάβει» σταθερά το κύμα καυσαερίων του προπορευόμενου F-102. Στ’ αυτιά του Δινόπουλου, ακούστηκε καθαρά ο χαρακτηριστικός συνεχής ήχος του «εγκλωβισμού». Ο δεύτερος και τελευταίος του πύραυλος, έσκισε σαν κάτασπρη σαΐτα τον ουρανό και δεν άφησε κανένα περιθώριο ζωής στον επισμηναγό Σονούρ.
Η έκρηξη είχε κυριολεκτικά κομματιάσει το Τουρκικό F-102. Ο Δινόπουλος αναγκάστηκε να κάνει απότομο δεξί «Μπρέικ», για να μην κτυπηθεί από τα φλεγόμενα κομμάτια του τουρκικού μαχητικού. Τα κομμάτια του F-102, φάνηκαν να έρχονται από το... πουθενά, σηκώνοντας έναν τεράστιο πίδακα νερού στη θαλάσσια περιοχή που πετούσε το F-5 του Σκαμπαρδώνη. Ο Σκαμπαρδώνης, που είχε χάσει οπτική επαφή με το F-5 του Δινόπουλου, αλλά και με τα τουρκικά μαχητικά, πήρε οδηγίες από το ραντάρ να θέσει τέλος στην αποστολή του και να επιστρέψει για προσγείωση στη Βάση του. Ο Δινόπουλος αφού ήταν αδύνατο να επικοινωνήσει με τον Σκαμπαρδώνη και το ραντάρ προσπάθησε να εντοπίσει μόνος του το τουρκικό Νο.1. Πλην όμως το F-102 του αντισμήναρχου Βασίν, είχε φροντίσει να εξαφανιστεί από το πεδίο της μάχης. Έτσι το μόνο που απέμενε στο Δινόπουλο, ήταν να επιστρέψει και αυτός στο αεροδρόμιο του Βόλου.
Για τον αντισμήναρχο Σαγίφ Βασίν, τα πράγματα εξελίσσονταν άσχημα. Ούτε στο χειρότερό του εφιάλτη, δεν θα μπορούσε να ζήσει εκείνες τις στιγμές. Ο πρώτος πύραυλος του Δινόπουλου, είχε περάσει πολύ κοντά του. Στο δεύτερο πύραυλο με τρόμο παρακολούθησε τη σύντομη τροχιά του βλήματος. Η έκρηξη κομμάτιασε το τουρκικό Νο. 2 και μαζί και το ηθικό του Βασίν. Το σοκ ήταν τέτοιο που ο τρόπος περιπλάνησης του αντισμήναρχου Βασίν στο Αιγαίο, μόνο σε ισχυρό κλονισμό θα μπορούσε να αποδοθεί. Αντί να κατευθυνθεί ανατολικά, προς την Ιωνία, διατήρησε πορεία δυτική-νοτιοδυτική και σε κάποια στιγμή φάνηκε να φθάνει στο ύψος της... Τανάγρας. Όταν κατάλαβε το λάθος του, προσπάθησε να διορθώσει την πορεία του. Στο μυαλό του όμως παρέμενε η εικόνα του Σονούρ, να «κομματιάζεται» από τον πύραυλο του Δινόπουλου, εικόνα, που του προξενούσε την ψευδαίσθηση, ότι και άλλα ελληνικά μαχητικά θα ήταν στον αέρα προσπαθώντας να τον καταρρίψουν.
Η άσκοπη περιπλάνησή του στο Αιγαίο, σε συνδυασμό με την υπερβολική χρήση του μετακαυστήρα, τον οδήγησαν μοιραία στην εξάντληση των καυσίμων του, πριν προλάβει να επιστρέψει στη Βάση του. Κάπου στα παράλια της Σμύρνης, πραγματοποίησε αναγκαστική προσγείωση, με αποτέλεσμα το F-102 να καταστραφεί ολοσχερώς και αυτός να τραυματισθεί σοβαρά. Λίγο αργότερα, μεταφερόμενος στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο της Σμύρνης, ξεψύχησε. Αυτή η αερομαχία είχε σαν αποτέλεσμα, να κάνει τους Τούρκους να μην ξαναφανούν στο Αιγαίο για πολλούς... μήνες.
Οι δύο πιλότοι, μετά την επιστροφή τους στην Αγχίαλο, συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν σε ανακριτικές διαδικασίες. Σε κανέναν από τους δύο πιλότους δεν ανεγράφη στα μητρώα τους η πολεμική αυτή αποστολή και δεν τους εδόθη καμία ηθική ανταμοιβή. Ο Δινόπουλος, όντας ήρωας προς μίμηση εκρίθη υπό της «άξιας ηγεσίας» ως μη παραγωγικός και απεστρατεύθη σαν αντισμήναρχος το 1987. Ο Σκαμπαρδώνης απεστρατεύθη σαν ταξίαρχος λίγο αργότερα. Δηλαδή έναν από τους ήρωες του Αιγαίου, αντί να τον κάνουν αρχηγό ή να τον περιφέρουν στις στρατιωτικές σχολές και να διαφωτίζει τους νέους μαχητές, τον έστειλαν σπίτι του.
Μετά από χρόνια ο Σκαμπαρδώνης υπηρετούσε στο ΝΑΤΟ όταν συναντήθηκε με έναν Τούρκο αεροπόρο ο οποίος προπαγανδίζοντας ισχυρίσθηκε πως στην αερομαχία τότε κατερρίφθησαν τα ελληνικά αεροσκάφη. Ο Σκαμπαρδώνης τότε τον ερώτησε αν μοιάζει με φάντασμα, εξηγώντας ότι αυτός ήταν στην αερομαχία και ο Τούρκος αισθάνθηκε εντελώς ηλίθιος με τα ψέματα της προπαγάνδας της φασιστικής πατρίδος του.
Σημείωση:
O αντισμήναρχος (ε.α.) Ιωάννης Δινόπουλος είναι εξάδελφος του διαχειριστή της e-Πύλης Εκπαίδευσης, όπου πήρα και τις πληροφορίες.
