Μ.Ε. Λαγκουβάρδου
«Είν η ζωή μας, των συφοριασμένων, σαν των Τρώων»*, που όταν έλειπε ο Αχιλλέας, έπαιρναν θάρρος και πίστευαν πώς η Τροία θα κρατήσει και δεν θα πέσει στα χέρια των εχθρών της. ‘Όταν όμως έβλεπαν ψηλά από τα τείχη, τον Αχιλλέα στο στράτευμα των Ελλήνων, δείλιαζαν κι άρχιζε των γυναικών ο θρήνος για την δυστυχισμένη Τροία.
'Οταν είμαστε με την παρέα μας κάνουμε κέφι. Πίνουμε και κανένα τσίπουρο κι αισιοδοξούμε πως θα τα βγάλουμε πέρα. Όταν όμως είμαστε μόνοι, σκεφτόμαστε τα χρέη, τις αρρώστιες και το θάνατο και δειλιάζουμε. Είμαστε σαν τους Τρώες, με τον φόβο του Αχιλλέα.
Ασχολούμαι όλη μου τη ζωή με τη λογοτεχνία, γράφοντας και διαβάζοντας λογοτεχνικά έργα. Είναι επόμενο να είμαι επηρεασμένος από αυτήν. Άραγε αυτός είναι ο λόγος, που βλέπω τους Έλληνες περισσότερο ως ήρωες της λογοτεχνίας, παρά ως πραγματικούς ανθρώπους ή είναι έτσι πραγματικά. Πιστεύω ότι ισχύει το δεύτερο. Οι Έλληνες είναι τύποι της λογοτεχνίας και αξίζει να γράφονται λογοτεχνικά έργα γι΄ αυτούς.
Ο ελληνικός λαός είναι ο πιο εξελιγμένος αισθητικά λαός του κόσμου. Οι Έλληνες ως άτομα και ως λαός επηρεαζόμαστε περισσότερο από το αίσθημα, παρά από τη λογική και στη λογοτεχνία αυτό που προέχει είναι το αίσθημα. Λογοτεχνία δίχως αίσθημα δεν είναι λογοτεχνία.
Με την ίδια λογική ή καλύτερα με το ίδιο αίσθημα αγωνιζόμαστε να τα βγάλουμε πέρα με τις δυσκολίες της ζωής μας. Δεχόμαστε με ευκολία, χωρίς αντιρρήσεις και επιφυλάξεις, αυτό που μας αρέσει και προβληματιζόμαστε με αυτό που δεν μας αρέσει.
Θα μου πείτε το ίδιο δεν κάνουν κι οι άλλοι; Ίσως το ίδιο κάνουν. Αλλά εμείς το παρακάνουμε. Ήξερα κάποιον, που διάλεγε ακόμα και την οδοντογιατρό του από την ομορφιά της. Κάποιος άλλος διέκρινε τους ανθρώπους σε δυο κατηγορίες: σ΄ αυτούς που χαμογελούν και σ΄ αυτούς που δεν χαμογελούν. Κι άλλος διέκρινε τους ανθρώπους σε ερωτικούς και ανέραστους και πίστευε ότι το μεγαλύτερο κακό στον κόσμο γίνεται από εκείνους που δεν αγαπούν κανέναν, ούτε και τον εαυτό τους.
Τους ανθρώπους της κατηγορίας αυτής τους φοβόταν, μήπως πείσουν την ανθρωπότητα να αυτοκτονήσει μαζί τους. Το κριτήριο αυτού του ανθρώπου ήταν να φέρουμε στην εξουσία ανθρώπους που χαμογελούν, που διακρίνουν το ωραίο και που αγαπούν τον εαυτό τους. Ήθελε αυτούς τους ανθρώπους στα δημόσια αξιώματα, γιατί οι άλλοι ήταν επικίνδυνοι για την ανθρωπότητα.
Είναι οι Έλληνες περισσότερο ήρωες της λογοτεχνίας παρά πραγματικοί άνθρωποι , επειδή είναι λαός με αρχαία παράδοση στη λογοτεχνία και έχει καλλιεργήσει την ψυχή του. Ακόμα και το Θεό , Τον αγαπούν για την ωραιότητα του προσώπου Του. Ο πιο ωραίος άνθρωπος του κόσμου είναι ο Ιησούς Χριστός. Κι η πιο ωραία λαϊκή τέχνη είναι αυτή που είναι αφιερωμένη στους οίκους του Θεού και στις δικές τους κατοικίες, όσο τις έκαναν μόνοι τους. . Είναι αξεπέραστη η τέχνη του λαού στα δυο αυτά πανέμορφα πρόσωπα, στο πρόσωπο του Χριστού και της Παναγίας.
Όλα μπορεί να τα δεχθούν οι Έλληνες χάρις στην καλή τους καρδιά: "Τί ρίχνει ο Θεός και τα βουνά δεν το δέχονται". Ένα μόνο δεν το δέχονται, την ασχήμια της ψυχής. "Αυτό δεν είναι ωραίο", λένε εννοώντας, ότι με τίποτα δεν δέχονται κάτι που δεν είναι ωραίο από την ψυχή. Όπως τώρα με τους ανέραστους αυτούς που με την προπαγάνδα και με την τοκογλυφία κινδυνεύει να οδηγηθεί η ανθρωπότητα στην ομαδική αυτοκτονία.
* Κων.Καβάφη, Τρώες
