Γράφει ο Α. Γιουρμετάκης
ΤΗΝ ΩΡΑ που η Eurostat ανακοίνωνε το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος της χώρας μας, για το 2013 και κυβέρνηση και αντιπολίτευση ασκούνταν στη συνήθη στείρα αντιπαράθεση μεταξύ ωραιοποίησης και καταστροφολογίας, έκλεισα το βιβλίο που διάβαζα και μπήκα στον πειρασμό ν’ απαντήσω στο ερώτημα που άκουγα να επαναλαμβάνει μονότονα ένας από τους συνήθεις «παραθυράτους» της τηλεόρασης:
- Δηλαδή, βελτιώνει τη ζωή του άνεργου το πρωτογενές πλεόνασμα; Μειώνει την ανασφάλεια του ανασφάλιστου; Ή, μήπως αλλάζει τη δραματική εικόνα της αγοράς;
ΠΡΑΓΜΑΤΙ. Το πρωτογενές πλεόνασμα δεν έχει προς το παρόν κανένα αντίκρισμα στην καθημερινότητα οποιουδήποτε από εμάς. Ούτε την οικονομική ζημιά που έχουμε υποστεί αποκαθιστά, ούτε φόρους επιστρέφει, ούτε εισοδήματα βελτιώνει, ούτε θέσεις εργασίας δημιουργεί. Επικεντρώνει απλώς, την προσπάθεια της χώρας στην αποπληρωμή του παλιού χρέους (που και αυτό, όπως δείχνουν τα πράγματα θα τύχει σύντομα μιας διαφορετικής αντιμετώπισης), καθώς το πρωτογενές πλεόνασμα σε απλά ελληνικά, σημαίνει ότι δεν παράγουμε πλέον ελλείμματα και δεν δημιουργούμε καινούργιο χρέος... Αυτή είναι μια πρώτη νίκη! Μια νίκη που σημαίνει πολλά. Όχι μόνο στο οικονομικό πεδίο (που χρειάζεται να γίνουν πολλά ακόμη για να διαμορφωθούν υγιείς συνθήκες) αλλά και στο ψυχολογικό...
Ο ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ του επαγγελματικού πρωταθλήματος αμερικανικού ποδοσφαίρου (NFL) Μπιλ Πάρσελς, ο οποίος κατέκτησε δύο εθνικούς τίτλους με τους New York Giants, είναι οπαδός της αντίληψης ότι «ακόμα και οι μικρές επιτυχίες μπορεί να βοηθήσουν πάρα πολύ τους ανθρώπους να πιστέψουν στον εαυτό τους». Σε ένα άρθρο του, που δημοσίευσε στο περιοδικό Harvard Business Review, συνεχίζει λέγοντας: «Στις προπονητικές κατασκηνώσεις δεν εστιάζουμε στον τελικό στόχο – να κατακτήσουμε το εθνικό πρωτάθλημα. Καθορίζουμε μερικούς σαφείς στόχους που βρίσκονται σε απόσταση βολής: θα γίνουμε έξυπνη ομάδα, θα γίνουμε ομάδα που παίζει σκληρά, θα γίνουμε ομάδα με υπερηφάνεια, θα γίνουμε ομάδα που θέλει οι νίκες να είναι ομαδικές, θα γίνουμε ομάδα που τα μέλη της δεν κριτικάρουν το ένα το άλλο».
...«ΟΤΑΝ αρχίσουμε να λειτουργούμε με τρόπο που εκπληρώνει αυτούς τους στόχους», - υπογραμμίζει - «φροντίζω να το μάθουν όλοι. Αναδεικνύω τα θετικά στοιχεία με κάθε ευκαιρία που μου δίνεται, και ταυτόχρονα δίνω έμφαση στον επόμενο στόχο που πρέπει να εκπληρώσουμε. Αν κάνουμε μια ιδιαιτέρως καλή προπόνηση, φωνάζω τα μέλη της ομάδας και τους λέω: «Σήμερα καταφέραμε, εκτελέσαμε το σωστό πρόγραμμα. Είμαι ευχαριστημένος με τη δουλειά σας. Αλλά ακούστε τι θέλω να κάνουμε αύριο: θέλω να δω αλάνθαστες συνεργασίες. Αν το καταφέρετε, θα είστε έτοιμοι για το παιχνίδι της Κυριακής».
ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «Switch: πώς να καταφέρεις την αλλαγή, όταν η αλλαγή είναι δύσκολη», που διάβαζα την ώρα της στείρας τηλεοπτικής αντιπαράθεσης για το πρωτογενές πλεόνασμα, οι συγγραφείς Chip και Dan Heath σημειώνουν: «Όταν θέτεις μικρούς, ορατούς στόχους και οι άνθρωποι τους πετυχαίνουν, αρχίζουν να βάζουν στο μυαλό τους ότι μπορούν να πετύχουν. Εγκαταλείπουν τη συνήθεια της ήττας και σιγά σιγά αποκτούν τη συνήθεια της νίκης».
Ο ΠΡΩΗΝ προπονητής του UCLA Τζον Γούντεν, ένας από τους καλύτερους προπονητές όλων των εποχών στο κολεγιακό μπάσκετ, είχε πει κάποτε: «Όταν βελτιώνεσαι από λίγο κάθε ημέρα, στο τέλος συμβαίνουν μεγάλα πράγματα. [...] Μην αναζητάτε τη γρήγορη, θεαματική βελτίωση. Να αναζητάτε τη μικρή βελτίωση που προκύπτει μέρα με τη μέρα. Μόνο έτσι μπορεί να προκύψει – και όταν προκύψει, έχει διάρκεια».
ΣΤΗΝ αρχή λοιπόν, ήρθε, η έξοδος στις αγορές... Μετά, το πρωτογενές πλεόνασμα επιβεβαιωμένο από τη Eurostat... Η αύξηση των εξαγωγών... Ολ’ αυτά είναι μικρές νίκες... Σαν το πρώτο βήμα του μικρού παιδιού... Είναι η αρχή της απόπειρας να «σταθεί στα πόδια του»... Όταν πλέον περπατήσει (τα πρώτα βήματα!) ο δρόμος είναι μπροστά του... Η οικονομία είναι κλίμα, ας μην υποτιμούμε λοιπόν, τη σημασία των μικρών νικών και τη δυναμική που δημιουργούν... Κι αυτοί που αντιπαραβάλλουν στην ευφορία για την επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος, τον αριθμό των ανέργων, ας το σκεφθούν: υπάρχει άραγε τρόπος, ώστε να δημιουργηθούν ενάμιση εκατομμύριο θέσεις εργασίας σ’ ένα πρωί; Ή μήπως υπάρχουν πολιτικές που μπορούν να το πετύχουν με το γύρισμα ενός διακόπτη;
