* Του Στεφάνου Π. Δαλαμπύρα, συν/χου εκπαιδευτικού
Υπάρχουν μερικοί άνθρωποι οι οποίοι πιστεύουν και υποστηρίζουν ότι η προδοσία του Ιούδα συνέβαλε στη σωτηρία του ανθρώπου. Συνετέλεσε τα μέγιστα η προδοσία στη σύλληψη και σταύρωση του Χριστού. Ετσι με τη θυσία του Χριστού σώθηκε ο άνθρωπος, ο κόσμος. Αν αυτό συνέβη, τότε θα πρέπει να αγιοποιήσουμε τον Ιούδα, να τον ανακηρύξουμε Αγιο και σωτήρα. Αυτό είναι παράδοξο, αφελές και ανιστόρητο. Τον άνθρωπο, τον κόσμο έσωσε η αγάπη και η σοφία του Χριστού. Ο ιερός Χρυσόστομος αναφέρει τα εξής: «Ου γαρ η προδοσία του Ιούδα την σωτηρίαν ημίν ειργάσατο, αλλ’ η του Χριστού σοφίαν».
Κακώς ορισμένοι υπερτονίζουν και μεγαλοποιούν τη συμβολή του Ιούδα στο δρόμο του Γολγοθά. Ο Ιούδας μπορούσε και να λείπει, δεν χρειαζόταν στη σωτηρία του ανθρώπου. Γνωρίζουμε από την Καινή Διαθήκη ότι οι αρχιερείς δεν είχαν επικηρύξει τον Χριστό έναντι χρημάτων. Ο Χριστός δεν φυγοδικούσε, ήταν πανταχού παρών. Ο Ιούδας είχε διαβλέψει ή διαγνώσει ότι το μίσος των αρχιερέων ήταν πολύ μεγάλο και εκμεταλλευόμενος αυτό παρουσιάστηκε αυτοβούλως ή αυτόκλητος σαν προδότης. Οι Φαρισαίοι αιφνιδιάστηκαν και εξεπλάγησαν βλέποντας ένα μαθητή του Χριστού να παρουσιάζεται ενώπιόν τους ζητώντας χρήματα για να τον παραδώσει. Τα χρήματα ήταν ένα ευτελές και ασήμαντο ποσό -30 αργύρια - 85 δρχ. όσο η αξία ενός δούλου. Από το ευτελές αυτό ποσό μπορούμε να καταλάβουμε τη συμβολή του Ιούδα στην προδοσία. Ο Ιούδας απλώς διευκόλυνε τη σύλληψη του Χριστού. Οι αρχιερείς είχαν σκοπό να τον συλλάβουν μετά το Πάσχα (Ματθ. 16,5). Το πρόβλημα του Ιούδα είναι ηθικό. Ο Ιούδας προέβη στην πράξη της προδοσίας για τους εξής λόγους: α. Απογοήτευση. Ο Ιούδας είχε πιστέψει ότι ο Χριστός θα γινόταν βασιλέας με πολιτικό χαρακτήρα. Βασιλεύς κοσμικός. Η πίστη αυτή του είχε εκθρέψει μεγάλες φιλοδοξίες, νόμιζε ότι θα αποκτούσε μεγάλες τιμές, αξιώματα και δόξα. Όταν άκουσε ότι η βασιλεία του θα είναι πνευματική και ότι ο Χριστός θα σταυρωθεί απελπίστηκε, τα έχασε και λιποτάκτησε στο στρατόπεδο των εχθρών. Αυτό δεν ελαφρύνει τη θέση του. Διότι και άλλοι μαθητές είχαν τέτοιες αντιλήψεις. Ο Ιωάννης και ο Ιάκωβος, γνωρίζουμε ότι είχαν ζητήσει λίγες μέρες προ του Πάθους Του να τους βάλει ο Χριστός τον έναν δεξιά και τον άλλο αριστερά του θρόνου του. Συνήλθαν όμως από την απογοήτευση και οι δύο και έμειναν πιστοί στον Χριστό και δεν προέβησαν στην προδοσία.
β. Η φιλαργυρία. Ο Ιούδας ήταν φιλάργυρος, γνωρίζουμε ότι κρατούσε το ταμείο του ομίλου των μαθητών και έκλεβε τα χρήματα τα οποία ήταν για ανακούφιση των φτωχών. Φαίνεται ότι είχε χάσει κάθε ίχνος πνευματικότητας. Το βάρος της ενοχής του Ιούδα φαίνεται στα λόγια του. «Τι θέλετε μοι δούναι, καγώ υμίν παραδώσω αυτόν». Η Γραφή μας αναφέρει ότι η φιλαργυρία είναι «ρίζα πάντων κακών» και ο Ευριπίδης μας αναφέρει: «Ο φιλάργυρος δεν γνωρίζει ούτε φίλους ούτε πατρίδα». Η κακότητα της φιλαργυρίας παρουσιάζεται τη Μεγάλη Τρίτη όταν είδε τη γυναίκα να πλένει τα πόδια του Χριστού με πολύτιμο μύρο και να στεγνώνει με τα μαλλιά της και ο Ιούδα είπε είναι κρίμα αυτό «ότε η αμαρτωλός προσέφερε το μύρον, τότε ο μαθητής συνεφώνει τοις παρανόμοις, η μεν έχαιρε κενούσα το πολύτιμον, ο δε έσπευσε πωλήσαι το ατίμητον. αύτη τον δεσπότην επεγίγνωσκε, ούτος τον δεσπότην εχωρίζετο, αύτη ηλευθερούτο και ο Ιούδας δούλος εγέγονε του εχθρού... Δεινόν η ραθυμία μεγάλη η μετάνοια ην μοι δώρησαι, Σωτήρ ο παθών υπέρ ημών και σώσον ημάς».
Η Καινή Διαθήκη αναφέρει τη φράση «ίνα η Γραφή πληρωθή» το ίνα δεν έχει την έννοια του τελικού, αλλά έχει την έννοια του μεταφέρω. Εγινε εκείνο που είχαν προφητεύσει οι προφήτες και με τον τρόπο η Γραφή βγήκε αληθινή. Ο Ιούδας προέβη στην προδοσία όχι γιατί το προείπε η Γραφή, αλλά η Γραφή προείπε την πράξη του Ιούδα, διότι διά του στόματος των προφητών μιλούσε ο ίδιος ο Θεός ο οποίος ως παντογνώστης γνώριζε την πράξη του Ιούδα, άρα αιτία της προδοσίας δεν είναι η πρόγνωση της Γραφής αλλά η βούληση του Ιούδα. Ο ιατρός π.χ. που προβλέπει ο πάσχων από καρκίνο ή καρδιά ότι θα πεθάνει και μετά από λίγο ο ασθενής πεθαίνει, ο θάνατος του ασθενούς δεν οφείλεται στην πρόγνωση του ιατρού. Ο ιατρός προέβλεψε τον θάνατο του ασθενούς βάσει επιστημονικών παρατηρήσεων. Ο Ιούδας κινήθηκε ελεύθερα, χρησιμοποίησε το ιερό σύμβολο του ασπασμού για να ολοκληρώσει την προδοσία του. Γνωρίζουμε ότι ο Χριστός είπε στον Πέτρο ότι θα με αρνηθείς τρεις φορές και πράγματι συνέβη. Η άρνηση του Πέτρου οφείλεται στη δειλία του και όχι στην πρόγνωση του Χριστού. Ο Πέτρος μετανόησε και έκλαψε πικρά για την πράξη του. Ο Ωριγένης αναφέρει ότι η πρόγνωση δεν ήταν η αιτία της προδοσίας. Παρασχέθηκαν από τον Θεό πολλές ευκαιρίες μετανοίας στον Ιούδα. Ο Χριστός με αγάπη προσπάθησε να αποτρέψει τον Ιούδα από την πράξη του. Για να του σβήσει τη δίψα του χρήματος του παρέδωσε το ταμείο των μαθητών καίτοι εγνώριζε ότι κλέβει. Ο Χριστός επέπληξε τον Πέτρο ενώ τον Ιούδα όχι. Τον έστειλε στη Γαλιλαία για να κηρύξει το Ευαγγέλιο. Του έπλυνε τα πόδια του στον Μυστικό Δείπνο. Ενώ ο Χριστός εγνώριζε την προδοσία του Ιούδα σεβόμενος τον προδότη έλεγε γενικά και αόριστα ότι ένας από εσάς θα με προδώσει «Εις υμών παραδώσει μοι». Δεν ήθελε να εκθέσει και να προσβάλει κανέναν. Επίσης τον τίμησε ακόμη περισσότερο του προσέφερε ψωμί βουτηγμένο στο πιάτο δείγμα μεγάλης φιλοφροσύνης. Υπήρχε συνήθεια στους Ιουδαίους να δίνεται το ψωμί από τον οικοδεσπότη στο προσφιλέστερο πρόσωπο του τραπεζιού. Παρ’ όλα αυτά ο Ιούδας έμεινε ασυγκίνητος, είχε κυριευθεί ολοκληρωτικά από τον Σατανά και εγκατάλειψε το Δείπνο. Ο Ιούδας μόνος του επέλεξε τον δρόμο της καταστροφής. Είναι υπεύθυνος των πράξεών του. Γι’ αυτό ο Χριστός είπε «ουαί δε τω ανθρώπω εκείνω... καλόν ην αυτώ ούκ εγεννήθη ο άνθρωπος εκείνος...». Ο Ιούδας έλαβε μέρος στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Δεν εκοινώνησε από το ποτήριον του αίματος, διότι η μετάδοση του ποτηρίου έγινε «μετά το δειπνήσαι». Ο Ιούδας κατά τη διάρκεια του φαγητού και προ της ευλογίας του ποτηρίου έφυγε. Ο ισχυρισμός μερικών ότι εφόσον ο Χριστός γνώριζε την προδοσία του γιατί τον πήρε κοντά του ως μαθητή. Ο Ιούδας είχε συμπεριληφθεί αυτοπροαιρέτως στον ευρύτερο κύκλο των μαθητών. Πάντοτε και σήμερα υπάρχουν ανάξιοι άνθρωποι που ζητούν να εισέλθουν στον ιερό κλήρο. Εισέρχονται και αποτυγχάνουν. Αυτούς ο Θεός δεν τους τιμωρεί αμέσως εξαρχής, τους αφήνει μήπως αντιληφθούν το λάθος και συνέλθουν, κατά τον ίδιο τρόπο δέχθηκε στον όμιλο των αποστόλων και τον Ιούδα. Τον άφησε να γίνει απόστολος για να διδαχθούν οι γενιές των ανθρώπων αρνητικά από το κατάντημα της εκπτώσεώς του. Είναι γεγονός πως πολλές γενιές είδαν το απαίσιο πάθος της φιλαργυρίας στο πρόσωπο του Ιούδα και φοβήθηκαν, απομακρύνθηκαν και σώθηκαν.
Ο Ιούδας ομολόγησε την απαίσια πράξη του λέγοντας «ήμαρτον παραδούς αίμα αθώον» αναγνωρίζει την ενοχή του. Είναι παράδοδο γιατί ορισμένοι επιμένουν να τον απαλλάξουν από την ενοχή του. Ο Ιούδας μετεμελήθη δεν μετανόησε. Η μεταμέλεια διαφέρει από την μετάνοια. Π.χ. όταν ένα παιδί φεύγει από το σπίτι γιατί μάλωσε με τους γονείς του μετά συνέρχεται για την πράξη του, στεναχωριέται αλλά δεν πηγαίνει να ζητήσει συγγνώμη από τους γονείς του γιατί δεν μετανόησε. Κανείς δεν έχει αγαπήσει τον προδότη, τον διατηρούν μέχρι τη στιγμή που τον χρειάζονται και μετά τον απομακρύνουν. Μετά την προδοσία οι σχέσεις μεταξύ Ιούδα και Μεγάλου Συνεδρίου ψυχράθηκαν και έφθασαν σε μεγάλη καταφρόνηση. Αν μετανοούσε ειλικρινά θα έπρεπε να πάει στον Χριστό και να ζητήσει συγγνώμη για την πράξη του, όπως έκαμε ο Πέτρος. Επειδή η μεταμέλεια δεν έγινε μετάνοια ο διάβολος τον απέλπισε και τον οδήγησε στην αυτοκτονία. Εδεσε ένα σκοινί στο λαιμό του και κρεμάστηκε. Από τις πράξεις των Αποστόλων πληροφορούμαστε ότι το σκοινί κόπηκε και το σώμα του έπεσε πάνω σε μια αιχμηρή πέτρα και τα σπλάχνα του ξεχύθηκαν έξω. Ο ιερός Χρυσόστομος αναφέρει ότι ο Σατανάς τον οδήγησε στην αυτοκτονία για να του κλείσει τη θύρα της μετανοίας. Αν δεν αυτοκτονούσε ίσως να εσώζετο συμπεραίνει ο Χρυσόστομος. Γνωρίζουμε από το γεγονός ότι αργότερα την ημέρα της Πεντηκοστής οι σταυρωτές του Χριστού συγκινήθηκαν βαθιά από το κήρυγμα του Πέτρου μετανόησαν, εβαπτίστηκαν και εσώθηκαν. Το ίδιο μπορούσε να συμβεί και για τον προδότη Ιούδα εφόσον ειλικρινά μετανοούσε. Ετσι η απογοήτευση, η φιλοδοξία και η φιλαργυρία οδήγησαν τον Ιούδα στην προδοσία και στην αυτοκτονία.
