Από τον Α. Γερόπουλο
Το σκανδιναβικό πολιτικό σύστημα αναγνωρίζεται σήμερα ως το πιο επιτυχημένο μοντέλο διακυβέρνησης στον κόσμο. Το υψηλό βιοτικό επίπεδο των σκανδιναβικών χωρών Σουηδίας, Δανίας και Νορβηγίας-τελευταία και της Φινλανδίας-οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στην άψογη λειτουργία των θεσμών, στην κοινωνική γαλήνη, στο κράτος πρόνοιας που λειτουργεί παραδοσιακά στις σκανδιναβικές αυτές χώρες και προπάντων στην αυστηρή και ίση προς όλους τους πολίτες εφαρμογή των νόμων.
Το κοινωνικοπολιτικό σύστημα της Σουηδίας είναι «ΜαικΜ», δηλαδή ανάμικτο από καπιταλιστικά και σοσιαλιστικά στοιχεία. Ο καπιταλισμός αποτελεί τη βάση στην παραγωγή των αγαθών και ο σοσιαλισμός στην κατανομή τους. Η κατώτερη σύνταξη, θεσμός κατοχυρωμένος από παλιά στη βορειοευρωπαϊκή αυτή χώρα, εξασφαλίζει και στον πλέον δύσμοιρο πολίτη τα απαραίτητα προς το ζην αγαθά, για να μπορέσει να επιβιώσει. Τα κόμματα που εναλλάσσονται στην εξουσία, σοσιαλδημοκρατικά και αστικά, σέβονται απόλυτα το θεσμό της κοινωνικής πρόνοιας. Αλλωστε, για τους Σουηδούς πολίτες ο σεβασμός και η πειθαρχία στους θεσμούς και στους κανόνες λειτουργίας του κράτους θεωρείται θέσφατο. Πού κρύβεται όμως το μυστικό της επιτυχίας του σουηδικού πολιτικού συστήματος;
Την απάντηση στο ερώτημα αυτό έδωσε προ ημερών στη Λάρισα ο Γ. Φλωρίδης, που παραβρέθηκε σε εκδήλωση του υποψήφιου δημάρχου Λάρισας Ε. Νασιώκα. Κατά τον πρώην υπουργό, το μυστικό της επιτυχίας του σουηδικού μοντέλου βρίσκεται στην τήρηση του κοινωνικού συμβολαίου, που συνομολογούν οι πολιτικοί της χώρας και ο λαός της. Πολίτες και πολιτικά κόμματα τηρούν με θρησκευτική ευλάβεια τις αμοιβαίες δεσμεύσεις τους. Πρωταγωνιστής στα πολιτικά πράγματα της χώρας είναι ο λαός. Ένας λαός ώριμος πολιτικά, που παρακολουθεί και κρίνει αυστηρά και αμερόληπτα τα έργα και τις ημέρες των πολιτικών στη χώρα του. Κατά συνέπεια, η εκάστοτε κυβέρνηση δεν τολμά να αγνοήσει το κοινωνικό συμβόλαιο, γιατί, αν ο κάνει, θα βρει σύσσωμο το λαό απέναντι της.
Το συνδικαλιστικό κίνημα στην Σουηδία είναι πανίσχυρο. Ο εκάστοτε Γενικός Γραμματέας των εργατικών συνδικάτων είναι το δεύτερο σε δύναμη πολιτικό πρόσωπο μετά τον πρωθυπουργό της χώρας. Τα συνδικάτα όμως δεν κάνουν κατάχρηση του δικαιώματος της απεργίας. Δεν κατεβάζουν με το παραμικρό τους εργαζόμενους στους δρόμους. Και όταν αποφασίσουν να απεργήσουν, φροντίζουν να έχουν το λαό με το μέρος τους. Σε κάθε περίπτωση, ο λαός είναι ο κύριος εγγυητής της τήρησης του κοινωνικού συμβολαίου. Κατόπιν αυτού, οι σουηδικές κυβερνήσεις δεν έχουν πολλά περιθώρια να αθετούν τις προεκλογικές τους δεσμεύσεις.
Αυτό το καθιερωμένο πολιτικό σύστημα δεν το σεβάστηκαν κάποιοι συμπατριώτες μας, που βρέθηκαν, ως οικονομικοί μετανάστες, στη φιλόξενη αυτή χώρα. Τις πρώτες δεκαετίες μετά τη μαζική μετανάστευση, που άρχισε στα μέσα της δεκαετίας του ’60, με τη σύμπραξη ομογενών κυρίως γιατρών, έπαιρναν πρόωρες αναπηρικές συντάξεις «μαϊμού» και επέστρεφαν στην Ελλάδα, περνώντας ζωή χαρισάμενη, ως συνταξιούχοι του σουηδικού κράτους. Το «ελληνικό δαιμόνιο» στις δόξες του! Οι «κουτοί» Σουηδοί όμως ανακάλυψαν κάποτε την απάτη και τους έβαλαν στη θέση τους. Το κοινωνικό συμβόλαιο, που είναι ο ακρογωνιαίος λίθος στο πολιτικό οικοδόμημα της Σουηδίας, κάποιοι ομοεθνείς μας επιχείρησαν να το κατεδαφίσουν. Ο άγραφος αυτός κοινωνικός θεσμός, που λειτουργεί με επιτυχία στη σκανδιναβική αυτή χώρα, δεν είναι προϊόν σύλληψης κάποιας μεγαλοφυούς ιδέας αλλά της κοινής λογικής, η οποία για μας τους Έλληνες φαίνεται πως είναι τόσο σπάνια όσο και η μεγαλοφυία, όπως θα έλεγε και ο Όσκαρ Ουάιλντ.
