Του Γιώργου Δελαστίκ
Την πλήρη ανατροπή των συσχετισμών στους κόλπους της Αριστεράς αναμένεται να σηματοδοτήσουν τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών της 25ης Μαΐου. Σε επίπεδο βουλευτικών εκλογών αυτό έχει ήδη συμβεί με τις εκλογές του Ιουνίου του 2012. Θα επισφραγιστεί και σε επίπεδο εκλογών για το Ευρωκοινοβούλιο τον ερχόμενο μήνα, μετατρέποντας το ΚΚΕ σε... «φτωχό συγγενή» της Αριστεράς, κάτι που είναι πρωτοφανές. Και σε επίπεδο ευρωεκλογών, το ΚΚΕ ουδέποτε είχε περιέλθει σε τόσο δεινή θέση έναντι του ανταγωνιστικού προς αυτό ιστορικό ρεύμα της Αριστεράς που εξέφρασαν αρχικά το ΚΚΕ εσωτερικού, ο ΣΥΝ και ο ΣΥΡΙΖΑ.
Από το 1981 μέχρι σήμερα έχουν γίνει στη χώρα μας ως το 2009 επτά φορές ευρωεκλογές. Και στις επτά αυτές ευρωεκλογικές αναμετρήσεις, το ΚΚΕ πάντοτε υπερείχε του ενδοαριστερού αντιπάλου του, με τον οποίο πάντως κατέβηκε με κοινό ψηφοδέλτιο το 1989.
Το απόγειο της υπεροχής του ΚΚΕ σημειώθηκε το 1984, πριν από τριάντα χρόνια, όταν πήρε υπερτριπλάσιο ποσοστό από το ΚΚΕ εσωτερικού - 11,64% έναντι μόλις 3,42%.
Η μικρότερη διαφορά των δύο ρευμάτων της Αριστεράς σημειώθηκε δέκα χρόνια αργότερα, το 1994, και ήταν κυριολεκτικά οριακή: 6,29% το ΚΚΕ και 6,25% ο ΣΥΝ - διαφορά δηλαδή... 0,04%.
ΠΛΗΡΗΣ ΗΓΕΜΟΝΙΑ ΚΚΕ
Ας δούμε, όμως, τα αποτελέσματα των δύο ιστορικών αριστερών ρευμάτων, του κομμουνιστικού και του μεταρρυθμιστικού σε όλες τις ευρωεκλογικές αναμετρήσεις. Η Ελλάδα έγινε πλήρες μέλος της ΕΕ την 1η Ιανουαρίου του 1981. Οι ευρωεκλογές είχαν γίνει στα υπόλοιπα εννέα κράτη του ΕΟΚ, όπως ονομαζόταν τότε η ΕΕ, το 1979. Όταν λοιπόν έγιναν τον Οκτώβριο του 1981 εθνικές εκλογές, έγιναν και ευρωεκλογές τη χρονιά αυτή μόνο στην Ελλάδα.
Το ΚΚΕ πήρε υπερδιπλάσιες ψήφους από το ΚΚΕ εσωτερικού - 12,84% έναντι 5,29%. Αυτό το 12,84% αποτελεί απλησίαστο ρεκόρ για το ΚΚΕ έκτοτε. Σε τρία χρόνια αντί για πέντε ξανάγιναν ευρωεκλογές στην Ελλάδα, το 1984, ώστε η χώρα μας να συγχρονιστεί με τις ευρωεκλογές σε όλα τα κράτη - μέλη της ΕΟΚ.
Στις ευρωεκλογές του 1984 το ποσοστό του ΚΚΕ έπεσε μεν κατά μια ποσοστιαία μονάδα και μειώθηκε στο 11,64% αλλά ταυτόχρονα το ποσοστό αυτό ήταν υπερτριπλάσιο πλέον εκείνου που σημείωσε το ΚΚΕ εσωτερικού, το οποίο αναλογικά μειώθηκε περισσότερο και έγινε 3,42%.
Το 1989, το ΚΚΕ και το ΚΚΕ εσωτερικού κατέβηκαν μαζί στις ευρωεκλογές και πήραν οριακά λιγότερο από το άθροισμα των ποσοστών και είχαν πάρει κατεβαίνοντας χωριστά. Ο ενιαίος Συνασπισμός πήρε για την ακρίβεια ποσοστό 14,31%.
Η ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΜΗΣ
Οι ευρωεκλογές του 1994 αποτέλεσαν σοκ για το ΚΚΕ. Διπλό σοκ που ανακάλυψε πόσο στοίχισε εκλογικά στο ΚΚΕ η περιπέτεια της συγκρότησης του ενιαίου Συνασπισμού στη βάση της προσδοκίας της ηγεσίας του ΚΚΕ ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου πεθαίνει και ότι ο ενιαίος Συνασπισμός θα μπορούσε να κληρονομήσει το ΠΑΣΟΚ.
Αποδυναμωμένο το ΚΚΕ από τις δύο διασπάσεις (το 1989 έφυγε η αριστερή του πτέρυγα και δύο χρόνια αργότερα και η δεξιά του πτέρυγα) είδε το ποσοστό του να μειώνεται στο 6,29%. Έπεσε στο ναδίρ. Χειρότερο ποσοστό από αυτό δεν σημείωσε ποτέ μέχρι τώρα σε ευρωεκλογές (σε βουλευτικές εκλογές βέβαια έχει σημειώσει σωρεία χειρότερων αποτελεσμάτων την τελευταία εικοσαετία - το 1999, το 1996, το 2000, το 2004).
Σαν να μην έφτανε αυτό το εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό, το οποίο έκτοτε καθήλωσε το ΚΚΕ για είκοσι ολόκληρα χρόνια σε μονοψήφιο ποσοστό, το ΚΚΕ ένιωσε την καυτή ανάσα του ΣΥΝ στον σβέρκο του στις ευρωεκλογές του 1994. Όπως προαναφέραμε, το μεν ΚΚΕ πήρε 6,29% μόνο, ο δε ΣΥΝ πήρε 6,25%.
Η τόσο οριακή υπεροχή του ΚΚΕ στις ευρωεκλογές αποδείχθηκε προσωρινό φαινόμενο.
ΜΕΡΙΚΗ ΑΝΑΚΑΜΨΗ
Στις ευρωεκλογές του 1999 αποκαθίσταται εκ νέου με αδιαμφισβήτητο τρόπο η ηγεμονία του ΚΚΕ στην Αριστερά. Παραβλέποντας το κάκιστο αποτέλεσμα του 1994, αποδεικνύεται όμως ότι έχουν παρέλθει (ανεπιστρεπτί μέχρι τώρα) τα διψήφια ποσοστά του 12% και του σχεδόν 13% και σημείωσε το ΚΚΕ τη χρυσή για την πολιτική του επιρροή δεκαετία του 1980.
Στις εκλογές για το Ευρωκοινοβούλιο λοιπόν το 1999 το ΚΚΕ ανακάμπτει και παίρνει το 8,66% των ψήφων αυτών, ενώ ο ΣΥΝ υποχωρεί στο 5,16%. Η διαφορά μεταξύ τους από 0,04 εκατοστιαίες μονάδες διευρύνεται πολύ και φτάνει στις τρεισήμισι εκατοστιαίες μονάδες.
Η υπεροχή του ΚΚΕ εδραιώνεται ακόμη περισσότερο το 2004. Το δικό του ποσοστό αυξάνεται στο 9,47%, ενώ το ποσοστό του ΣΥΝ μειώνεται και άλλο και συρρικνώνεται στο 4,16%. Η διαφορά ΚΚΕ - ΣΥΝ ξεπερνάει και πάλι τις πέντε εκατοστιαίες μονάδες, το ποσοστό του ΚΚΕ είναι υπερδιπλάσιο εκείνου του ΣΥΝ.
Αυτή η τάση ανακόπτεται πάλι στις ευρωεκλογές του 2009. Το ποσοστό του ΚΚΕ υποχωρεί κατά μία εκατοστιαία μονάδα και πέφτει στο 8,35%. Το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ ενισχύεται κατά μισή εκατοστιαία μονάδα και ανεβαίνει υποτυπωδώς στο 4,7%. Το ποσοστό του ΚΚΕ δεν είναι πια ούτε διπλάσιο εκείνο του ΣΥΝ.
Τα χειρότερα όμως για το ΚΚΕ δεν έχουν έρθει ακόμη. Έπονται και αναμένεται ότι θα αποτυπωθούν ούτως ή άλλως στα αποτελέσματα των επικείμενων ευρωεκλογών.
ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ
Θεωρείται βέβαιο ότι στις ευρωεκλογές για πρώτη φορά ο ΣΥΡΙΖΑ θα υπερβεί και μάλιστα κατά πολύ το ποσοστό του ΚΚΕ. Αυτό είναι ανεπίτρεπτο πλέον, μετά τον συσχετισμό ΣΥΡΙΖΑ - ΚΚΕ που διαμορφώθηκε στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 2012.
Μοναδική παρηγοριά για το ΚΚΕ ενδέχεται να αποδειχθεί το γεγονός ότι δεν θα επαναληφθεί ο συντριπτικός συσχετισμός... έξι (!) προς έναν και πλέον που σημειώθηκε προ διετίας, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε στις βουλευτικές εκλογές 26,89% και το ΚΚΕ μόνο 4,5%. Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να έχει τρεις - τέσσερις φορές το ποσοστό του ΚΚΕ στις ευρωεκλογές του Μαΐου, όχι όμως και έξι - εφτά φορές.
Ο πρώτος λόγος είναι ότι κατά την άποψή μας το ΚΚΕ θα αυξήσει αισθητά το ποσοστό του στις ευρωεκλογές. Δεν γνωρίζουμε αν θα κατορθώσει να πιάσει το 8,35% των προηγούμενων εκλογών, πράγμα που καθόλου δεν είναι αδύνατο, αλλά σίγουρα το ποσοστό του δεν θα έχει σχέση με το 4,5% το οποίο αποτελεί έστω και οριακά τη χειρότερη εκλογική ήττα που έχει σημειώσει ποτέ το ΚΚΕ από το... 1936 (!) - από τότε δηλαδή που τα εκλογικά συστήματα επιτρέπουν να καταγράφεται μονοσήμαντα το ποσοστό κάθε κόμματος, γιατί μέχρι τότε υπήρχαν και δεύτερες και τρίτες προτιμήσεις κάθε ψηφοφόρου.
Το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Μαΐου αναμένεται να κινηθεί γύρω στο 30% αλλά θα περιμένουμε να δούμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον το ακριβές ποσοστό που θα βγάλουν οι ευρωκάλπες.
Αυτονόητο είναι ότι η παγίωση της υπεροχής του ΣΥΡΙΖΑ, έναντι του ΚΚΕ και στις ευρωεκλογές ανατρέπει εκ βάθρων τους συσχετισμούς δυνάμεων μέσα στους κόλπους της Αριστεράς. Τώρα πια δεν υπάρχει για το ΚΚΕ χειρότερος εφιάλτης από τη συγκρότηση μιας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, την οποία θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να την υπονομεύσει. Οσο για τον ΣΥΡΙΖΑ, μόνο ως... «τσόντα» σε μια κυβέρνησή του θα επιθυμούσε να έχει το ΚΚΕ, αδιαφορώντας για τις θέσεις του σε στρατηγικά ζητήματα όπως το ευρώ, η ΕΕ, το ΝΑΤΟ κ.λπ.
ΘΑ ΧΑΘΕΙ Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ
Όλα δείχνουν ότι παρόλο που η Αριστερά στο σύνολό της θα σημειώσει μια πρωτοφανή, ασύλληπτη για τις μέχρι τώρα δυνατότητές της εκλογική επιτυχία, καθώς το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ αθροιστικά πιθανότατα θα υπερβεί το 35%, οι πιθανότητες συγκρότησης αριστερής κυβέρνησης μέσω της συνεργασίας των δύο κομμάτων είναι μηδαμινές.
Εδώ και είκοσι χρόνια, το άθροισμα των ποσοστών του ΚΚΕ συν εκείνων του ΚΚΕ εσωτερικού, του ΣΥΝ ή του ΣΥΡΙΖΑ κυμάνθηκε στις ευρωεκλογές από 12,54% το 1994 ως το 13,82% το 1999.
Το κορυφαίο 18,13% του αθροίσματος ΚΚΕ και ΚΚΕ εσωτερικού το 1981 έπεσε στο 15,06% το 1984 και υποχώρησε ακόμη περισσότερο στο 14,31% του ενιαίου Συνασπισμού το 1989. Στο ένα τέταρτο του αιώνα που μεσολάβησε από τότε, ακόμη και το 14% έγινε άπιαστο όριο για το άθροισμα των ποσοστών των δύο κομμάτων.
Τώρα ενδέχεται το άθροισμα των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ σχεδόν να τριπλασιαστεί στις επικείμενες ευρωεκλογές, να υπερβαίνει δηλαδή το συνολικό ποσοστό της Αριστεράς εκείνο του αθροίσματος των ποσοστών της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, πράγμα αδιανόητο μέχρι την υπαγωγή της Ελλάδας σε καθεστώς μνημονιακής υποτέλειας.
Τίποτα όμως δεν δείχνει ότι ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ είναι έτοιμοι να αξιοποιήσουν τα ευρωεκλογικά ποσοστά τους για να κινηθούν προς την κατεύθυνση συγκρότησης αριστερής κυβέρνησης μέσω των βουλευτικών εκλογών που θα προκηρυχθούν άμεσα, αν η αποτυχία της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ είναι όντως τόσο μεγάλη στις ευρωκάλπες... Ίδωμεν...
