Γράφει ο Α. Γιουρμετάκης
ΤΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ συμβαίνει με το «Ελληνικό»; Ξεπουλιέται η κρατική περιουσία όπως ακούγεται στα κανάλια ή μπαίνουν οι προϋποθέσεις για την αξιοποίησή του επ’ ωφελεία όλων; Δύσκολο να απαντήσει κανείς. Πρώτον, γιατί στην Ελλάδα, αυτού του είδους οι ερωτήσεις επιδέχονται μόνον απαντήσεις που δεν συγκρούονται με τον λαϊκισμό (κάθε διαφορετική άποψη, θεωρείται γραφική ή εντάσσεται στη λογική της εξυπηρέτησης συμφερόντων)... Και δεύτερον, γιατί πέραν του τιμήματος της πώλησης (που κρίνεται μικρό πριν ακόμη γίνει γνωστό, αφού το «πούλημα» λοιδορείται εξ υπαρχής ως «ξε-πούλημα», άρα «όσο – όσο»...) και του ονόματος του ενδιαφερόμενου αγοραστή, ουδείς γνωρίζει ή θέλει να μάθει λεπτομέρειες για το project... Ας αποπειραθούμε λοιπόν, σήμερα, να μην αποφανθούμε με την ευκολία που το κάνουν πολιτευόμενοι και δημοσιογραφούντες, ως προς το συμφέρον ή όχι της πώλησης... Κι ας επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον μας στην ουσία του εγχειρήματος, που χαρακτηρίζεται ως mega project για την ελληνική οικονομία και φιλοδοξεί ν’ αλλάξει τον χάρτη του Λεκανοπεδίου μόλις υλοποιηθεί...
Η ΣΥΜΒΑΣΗ λοιπόν, προβλέπει την «παραχώρηση» και την εκμετάλλευση του Ελληνικού και της παραλίας του Αγίου Κοσμά από ιδιωτικό επενδυτικό σχήμα για 99 χρόνια. Το τίμημα που αναμένεται να προσφερθεί υπολογίζεται μεν σε 300 με 500 εκατ. ευρώ αλλά υπερπολλαπλάσιες σε αξία θα είναι οι επενδύσεις που θα κληθούν να υλοποιήσουν οι ανάδοχοι: οι πιο μετριοπαθείς εκτιμήσεις τις υπολογίζουν σε 6 με 7 δισ. ευρώ! Το ελληνικό Δημόσιο θα έχει και άλλα έσοδα από την παραχώρηση του Ελληνικού, όπως π.χ. μερίδιο 30% επί των κερδών που εμφανίζει ο προτιμητέος επενδυτής, είτε στον ισολογισμό του, είτε από την πώληση/παραχώρηση περιουσιακών στοιχείων εντός του Ελληνικού.
Ο ΤΡΟΠΟΣ αξιοποίησης βασίζεται στον Νόμο 4062/2012 που ψηφίστηκε με αυξημένη πλειοψηφία από τη Βουλή την άνοιξη του 2012. Η εκπόνηση αλλά και το πνεύμα του νόμου στηρίχθηκε στην πρόταση του καθηγητή Σπ. Πολλάλη. Μία από τις λιγότερο γνωστές πρόνοιες του διαγωνισμού έχει να κάνει με την υποχρέωση των υποψήφιων επενδυτών το master plan που θα καταθέσουν να έχει την υπογραφή αρχιτέκτονα, ο οποίος έχει κατά το παρελθόν βραβευτεί με το Pritzker Prize, το λεγόμενο «Νόμπελ» της Αρχιτεκτονικής. Μιλάμε, δηλαδή, για πολύ μεγάλα διεθνή ονόματα και σε αυτό το πλαίσιο έχει διαρρεύσει η πληροφορία ότι το σχέδιο της «ελληνικής» Lamda Development (του μοναδικού υποψήφιου επενδυτή) υπογράφει ο σερ Νόρμαν Φόστερ, ένα από τα μεγαλύτερα και ισχυρότερα ονόματα της αρχιτεκτονικής στον κόσμο, ο οποίος, αν ισχύουν οι σχετικές πληροφορίες, έχει προτείνει και την κατασκευή ενός υπερσύγχρονου ενυδρείου στο Ελληνικό. Στον χώρο του παλιού αεροδρομίου, έκτασης 6.000 στρεμμάτων, θα «γεννηθεί» επί της ουσίας ένα νέο προάστιο, με το μελλοντικό μητροπολιτικό πάρκο να καταλαμβάνει περίπου το ένα τρίτο της συνολικής έκτασης, μεγαλύτερο δηλαδή από το Χάιντ Πάρκ του Λονδίνου και το Σέντραλ Παρκ της Νέας Υόρκης. Όσον αφορά στην κάλυψη των νέων κτιρίων που θα ανεγερθούν για την εξυπηρέτηση του πάρκου, δεν μπορεί να υπερβαίνει το 10% της συνολικής έκτασης των 2.000 στρεμμάτων που θα του αναλογούν.
ΣΤΟ παλιό αεροδρόμιο δεν πρόκειται να δούμε συμβατικές πολυκατοικίες ή συμβατικά συγκροτήματα κατοικιών, αλλά κατοικίες που θα προορίζονται αποκλειστικά για πάρα πολύ πλούσιους ιδιοκτήτες, κυρίως ανθρώπους από το εξωτερικό, οι οποίοι θα κυνηγήσουν στην παραλιακή ζώνη της Αθήνας το μεσογειακό τους όνειρο (και πιθανώς την ελληνική υπηκοότα). Ψηλά κτίρια ή κοινώς ουρανοξύστες θα μπορούν να κατασκευαστούν μόνο κατ' εξαίρεση και αφού πρώτα η ανέγερσή τους έχει τεκμηριωθεί από ειδική μελέτη ως αναγκαία για λόγους τεχνικούς, ειδικών κατασκευών ή πρωτότυπων αρχιτεκτονικών λύσεων που αποβλέπουν στο να καταστήσουν την έκταση ή τμήμα αυτής σημείο προορισμού (landmark destination) ή «τοπόσημο» και δεν επιδεινώνουν το οικιστικό περιβάλλον όμορων κτιρίων ή οικιστικών περιοχών από την άποψη των συνθηκών ηλιασμού, φωτισμού και αερισμού. Γενικά, ο πλειοδότης επενδυτής υποχρεώνεται να περιγράψει στο masterplan μια βιώσιμη περιβαλλοντική στρατηγική που θα διασφαλίζει την προστασία του Ελληνικού και των γύρω περιοχών από αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ως ένα από τα μεγαλύτερα αστικά πρότζεκτ στον κόσμο, παρουσιάζει μεγάλο αναπτυξιακό ενδιαφέρον. Μέχρι το 2025 η συνεισφορά του στο ελληνικό ΑΕΠ υπολογίζεται στο 1,2%, ενώ θα δημιουργηθούν σταδιακά 35.000 νέες θέσεις εργασίας. Ανάλογος, περίπου, αριθμός θέσεων εργασίας αναμένεται να δημιουργηθεί κατά τη λειτουργία των εγκαταστάσεων. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι η αναπτυξιακή παράμετρος της συγκεκριμένης παρέμβασης έχει άμεση και μόνιμη επίδραση στην ευρύτερη οικονομική δραστηριότητα. Έτσι, ίσως, εξηγείται και η σταδιακή στροφή της κοινής γνώμης υπέρ της αξιοποίησης της έκτασης: σε πρόσφατη έρευνα οι κάτοικοι των γειτονικών περιοχών δήλωσαν στη συντριπτική τους πλειονότητα (85,4%) ότι συμφωνούν με την αξιοποίηση του ακινήτου του Ελληνικού. Μάλιστα, το μεγαλύτερο ποσοστό συμφωνίας (94,2%) παρουσιάζεται στους νέους ηλικίας 18-24.
* Στοιχεία για το πρόζεκτ από τη LIFO