Του Γιάννη Μήτσιου
φυσικού - νομικού
Ας ξεκινήσουμε με μια σύντομη ιστορική αναδρομή... Βρισκόμαστε στο 1945. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος είχε λήξει και οι τρεις νικήτριες δυνάμεις, Βρετανία, ΗΠΑ και Σοβιετική Ένωση, με τους εκπροσώπους τους Τσόρτσιλ, Ρούσβελτ και Στάλιν, αποφάσισαν να χωρίσουν την Ευρώπη σε ζώνες επιρροής. Με τη λεγόμενη Διάσκεψη της Γιάλτας (4-11/2/1945) η Ελλάδα κατετάγη στη Δυτική Ευρώπη. Υποστηρίζεται ότι ο βασικός λόγος αυτής της κατάταξης ήταν η λεγόμενη γεωστρατηγική θέση της Ελλάδος. Βρίσκεται στην ανατολική Μεσόγειο θάλασσα απ’ όπου διέρχονται τα πλοία που κατεβαίνουν από τον Ελλήσποντο και τον Βόσπορο, όπως και εκείνα που κατευθύνονται προς τη Διώρυγα του Σουέζ. Ακόμη, νότια και ανατολικά της βρίσκονται χώρες με ασταθή καθεστώτα και συνεχείς αναταραχές, πολλές φορές απρόβλεπτες, όπως η Λιβύη, η Αίγυπτος, η Συρία κ.λπ. Στο γεγονός αυτό πρέπει να προστεθεί η ανεπτυγμένη ελληνική ναυτιλία και οι διευκολύνσεις που προσφέρουν τα λιμάνια μας στις μεταφορές και στο εμπόριο. Αν προσθέσουμε σ’ αυτά και τη γενναία προικοδότηση που έγινε από τις ΗΠΑ με το γνωστό Σχέδιο Μάρσαλ, μπορούμε να εξηγήσουμε πώς η Ελλάδα κατάφερε να αποφύγει τη βαλκανιοποίηση και να μετατραπεί από μια φτωχή επαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε μια ραγδαία αναπτυσσόμενη χώρα.
- Πράγματι, στις δεκαετίες 1950 και 1960 η Ελλάδα κατάφερε να παρουσιάσει μεγάλους ρυθμούς ανάπτυξης, παρ’ όλο τον αιματηρό και καταστρεπτικό εμφύλιο πόλεμο (1946-1949) που είχε προηγηθεί. Η πρωτογενής παραγωγή, γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία, η ναυτιλία και ο τουρισμός αναπτύσσονται ραγδαία. Αρκετοί Έλληνες μεταναστεύουν σε Αυστραλία, Γερμανία, ΗΠΑ και Καναδά, κυρίως, και με το μεταναστευτικό συνάλλαγμα ενισχύουν την εθνική μας οικονομία. Οι Έλληνες, μπουχτισμένοι από τη δεκαετία του 1940, μία δεκαετία συνεχών πολέμων, έβαλαν τα δυνατά τους να ανορθώσουν μια χώρα ποτισμένη από πολύ ιδρώτα, δάκρυα και αίμα.
- Στη δεκαετία του 1980, μετά την αλήστου μνήμης επτάχρονη Απριλιανή δικτατορία, η Ελλάδα γίνεται μέλος αρχικά της ΕΟΚ και αργότερα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άρχισε να εισρέει στα ελληνικά ταμεία πακτωλός χρημάτων. Από τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα, περάσαμε στα Πακέτα Ντελόρ και Σαντέρ, για να φτάσουμε στο τρέχον Πρόγραμμα ΕΣΠΑ. Όλα αυτά τα ποσά, βέβαια, ήταν δωρεάν βοήθεια. Παρ’ όλα αυτά, όμως, η Ελλάδα άρχισε να δανείζεται αφειδώς φτάνοντας το δημόσιο χρέος σήμερα στο δυσθεώρητο ύψος των 321 δισ. ευρώ ή σε ποσοστό 176% του ΑΕΠ, αδιαφορώντας για το γεγονός ότι για να είναι βιώσιμο δεν πρέπει να ξεπερνάει το 120% και περιφρονώντας τον Σόλωνα τον Αθηναίο, που τόνιζε ότι «τα δάνεια δούλους τους ελεύθερους ποιεί». Η οικοδομική δραστηριότητα, με τα δάνεια που χορηγούσαν αφειδώς οι τράπεζες, εκτινάσσεται στα ύψη. Τα Πανεπιστήμια από δύο που ήταν στη δεκαετία του 1950 έγιναν 22 και με τα ΤΕΙ κοντεύουν τα 40. Έτσι η επένδυση των Ελλήνων στην οικοδομή είχε έναν λόγο: Να τα νοικιάζουν στους φοιτητές που φοιτούσαν σε 500 περίπου Σχολές και Τμήματα διασκορπισμένα σε ολόκληρη την Ελλάδα. Η πρωτογενής παραγωγή περιθωριοποιείται επειδή η χειρωνακτική εργασία θεωρείται απαξιωτική. Η λεγόμενη ανάπτυξη περιμένουμε να προέλθει από τις καφετέριες, τα σουβλατζίδικα και άλλες αεριτζίδικες δουλειές. Η Ναυτιλία και ο Τουρισμός βασίζονται σε εργατικά χέρια μεταναστών. Η βιομηχανία, χρεοκοπημένη κατά κανόνα, κρατικοποιήθηκε για να απαλλαγούν οι ιδιοκτήτες από χρέη και θαλασσοδάνεια τα οποία επωμίστηκε το Ελληνικό Δημόσιο.
- Όλα αυτά ήταν φυσικό να προκαλέσουν διάφορες παρενέργειες. Η διαφθορά και η φοροδιαφυγή αρχίζει από τη Λίστα Λαγκάρντ και φτάνει μέχρι τον ταξιτζή, τον ηλεκτρολόγο, τον μαγαζάτορα, τον φακελάκια γιατρό, τον υπάλληλο της Πολεοδομίας κ.λπ. Η δημόσια εκπαίδευση έχει καταρρεύσει στη συνείδηση των γονέων, οι οποίοι κατά το 2013 πλήρωσαν 5,2 δισ. ευρώ για φροντιστήρια. Το 50% του ενεργού πληθυσμού έχει κάποιο πτυχίο, η πλειονότητά του, όμως, είναι άνεργο ή υποπασχολούμενο, είτε ετεροαπασχολούμενο, είτε μεταναστεύει στο εξωτερικό. Οι διάφορες συντεχνίες λυσσομανούν απέναντι στο ενδεχόμενο να χάσουν κάτι από τα προνόμιά τους και, τελικά, τα καταφέρνουν. Οι πολιτικοί μας ηγέτες δεν θέλουν να αλλάξουν την τακτική τους: Την κομματοκρατία, την πελατοκρατία, τη ρουσφετολογία, τον μαυρογυαλουρισμό, τον χυδαίο λαϊκισμό. Αδυνατούν να προσαρμοστούν στην τρέχουσα πραγματικότητα. Πολλοί ωραιοποιούν τα πράγματα για να φαίνονται αρεστοί και ευχάριστοι: Παρουσιάζουν την Ελλάδα σαν μία νέα Σαουδική Αραβία με τεράστια αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το υπέδαφος της χώρας μας διαθέτει απίθανα κοιτάσματα χρυσού, λευκοχρύσου, ραδίου και άλλων πολύτιμων μετάλλων. Άλλοι μιλούν για την Τράπεζα της Ανατολής, για τον Ελληνοαμερικανικό Σόρα που μας προσφέρει 600 δισ. δολάρια και, στο κάτω-κάτω, όλες οι χώρες έχουν χρέη. Αποφεύγουν, ωστόσο, να πουν ότι τα χρέη αυτά είναι εσωτερικά όπως π.χ. της Ιαπωνίας (220% του ΑΕΠ της) είναι σε Γιεν και μπορεί να το υποτιμήσει όταν νομίσει, ενώ το ελληνικό είναι σε ευρώ.
- Επιτέλους πρέπει να προσγειωθούμε στην πραγματικότητα, όσο σκληρή και αν είναι. Και να δεχτούμε ότι κανένας δεν είναι τόσο καλός ώστε να μας χαρίσει τα δανεικά. Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά που η Ελλάδα χρεοκοπεί. Ήδη η Ευρωζώνη («Ελευθερία» 6-2-2014) εξετάζει την επιμήκυνση της λήξης των δανείων της Ελλάδας από τα 30 στα 50 χρόνια και τη μείωση των επιτοκίων κατά 0,5%. Αυτά...
