Η αλήθεια είναι πως εκείνο το διάστημα δεν είχα καμιά όρεξη για ταξίδια. Τα πράγματα στην Ελλάδα δεν εξελίσσονταν καλά. Οι ζωές μας είχαν γεμίσει μαυρίλα. Τρόικα, λιτότητα, μείωση μισθών, οργή, θυμός. Στο Σύνταγμα -θυμάσαι;- καθημερινές συγκεντρώσεις που συνήθως κατέληγαν σε φωτιές και πετροπόλεμο με την Αστυνομία. «Να καεί το μπου@@@λο η Βουλή...». Οι τηλεοπτικές οθόνες είχαν χρώμα έντονα πορτοκαλί.
Διατηρούσα παρ’ όλα αυτά μια αισιοδοξία. Αιώνια αφελής, ήλπιζα πως κάτι θα άρχιζε να συμμαζεύεται και πως οι Έλληνες θα καταφέρναμε να ενωθούμε μπροστά στο κακό. Οι Ιρλανδοί και οι Πορτογάλοι δηλαδή, πώς; Η δική μας ιστορία βέβαια δεν συνηγορούσε υπέρ αυτού του ενδεχομένου. Είναι αυτό το καταραμένο το DNA της φυλής φαίνεται.
Ο Ξέρξης είχε μπει και έκαιγε την Αθήνα και την ίδια στιγμή στη Σαλαμίνα Αθηναίοι και Σπαρτιάτες ναύαρχοι πλακώνονταν για την πρωτοκαθεδρία. Το 1821, οπλαρχηγοί και πολιτικοί κόντεψαν να πνίξουν την επανάσταση στα σπάργανά της με τους εγωισμούς τους και έναν αιώνα μετά, το 1922, ενώ το έθνος ξαναζούσε μεγάλες στιγμές στη Μικρασία η αντιπολίτευση υπέσκαπτε τον Βενιζέλο για κομματικό όφελος. Πού να πας με τέτοιο πρότερο ...ανέντιμο βίο;
Η ιστορία επαναλήφθηκε. Ως φάρσα, μα δεν ήταν για γέλια. Δεν καταφέραμε να συνεννοηθούμε. Καθισμένος στη ρεσεψιόν του ξενοδοχείου, περιμένοντας τον Αντώνη, πληροφορήθηκα από το κινητό την οριστική πτώση της Κυβέρνησης Σαμαρά και τη διάλυση της Βουλής, λόγω αδυναμίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Η χώρα έμπαινε σε επικίνδυνα μονοπάτια. Μελαγχόλησα.
« - Έλα μωρέ ...Δεν ήρθε και το τέλος του κόσμου. Θα ’ρθουν οι ΣΥΡΙΖαίοι, θα κάνουν κι αυτοί το κομμάτι τους και θα προσαρμοστούν», με παρηγορούσε ο Αντώνης.
Το πρόβλημά μου, προφανώς, δεν ήταν η Αριστερά. Ήταν πως με την έλευση του Τσίπρα και όλων αυτών των ιδεοληπτικών που κουβαλούσε μαζί του, με μυαλά κολλημένα ακόμη στον ...εμφύλιο, απομακρυνόταν οριστικά κάθε πιθανότητα των πολιτικών δυνάμεων να συνεννοηθούν μέχρι να περάσει η χώρα τον κάβο.
Ο Τσίπρας ήρθε, οι φόβοι επιβεβαιώθηκαν και δεν χρειάστηκαν παρά μερικοί μήνες για να τραβήξει το καράβι γραμμή για τα βράχια. Το καλοκαίρι κιόλας κάναμε ουρές στα ΑΤΜ για ένα πενηντάρικο και ο Αντώνης, σαν θυμόταν εκείνη την προφητική δυσθυμία που μ’ είχε πιάσει στη Ρώμη, σχολίαζε συχνά εντυπωσιασμένος στην παρέα «πόσο δίκιο είχα». Λες και ήθελε μυαλό για να δεις πού θα οδηγούσε τα πράγματα εκείνη η άπειρη ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ που ζούσε τον επαναστατικό της μύθο, αγνοώντας πλήρως τα ισχύοντα στην Ευρώπη. Αλλά αυτούς ψήφισε ο λαός, ένας λαός μαθημένος στα ψέματα, στα πλαστά στοιχεία και σε λογικές του «ντάξει μωρέ ...» από τα χρόνια του Αντρέα ακόμη. Οπότε ...
Γενάρης του 2025. Δέκα χρόνια μετά ...Είμαι στη Λάρισα – η Ρώμη μοιάζει τόσο μακρινή- και δεν έχω καμιά όρεξη για ταξίδια. Ούτε ο Αντώνης έχει. Βασικά δεν υπάρχουν και πολλές δυνατότητες. Η Κυβέρνηση μάς λέει διαρκώς πως η οικονομία βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, μπορεί και να είναι έτσι, αλλά εμείς είμαστε σε φάση μόνιμης συρρίκνωσης. Με τον Αντώνη σχολιάζουμε πως «δεν γίνεται ρε φίλε δύο σαλάτες, τρία γιαούρτια και ένα λίτρο λάδι» να κοστίζουν ένα εικοσάρικο», το μισό δηλαδή μεροκάματό μας, αλλά κάνουμε υπομονή. Δηλαδή, το βουλώνουμε κανονικά.
Τρομαγμένοι από τα χειρότερα, έχουμε μάθει να αρκούμαστε στα λίγα – αρκεί που μ’ αυτούς εδώ υπάρχει μια σταθερότητα. Κάθε τέλος του μηνός, ο μισθός, η σύνταξη, καμιά φορά και κανένα επίδομα, θα μπουν κανονικά στο λογαριασμό μας, δεν θα αναρωτιόμαστε αν το Κράτος έχει να λεφτά να μάς πληρώσει.
Νομίζω πως έχουμε αλλάξει πολύ. Βασικά έχουμε σκληρύνει. Γίναμε πιο ανθεκτικοί, δεν έχουμε ιδιαίτερες απαιτήσεις.
Έχουμε περίπου αποδεχθεί ότι αυτές είναι οι δυνατότητες σε μια χώρα που ελάχιστοι παράγουν, οι υπόλοιποι, συνταξιούχοι, δημόσιοι υπάλληλοι περιμένουν να τους πληρώσει το Κράτος. Ακόμη και οι αγρότες που ετοιμάζονται να ξαναβγούν στους δρόμους, από τα κρατικά ταμεία διεκδικούν. «Αυτή είναι η Ελλάδα», το είχε πει κάποτε ο μακαρίτης ο Σημίτης και πέσανε να τον φάνε.
Πολίτης προσαρμοσμένος στα νέα δεδομένα, πηγαίνω πια στο σούπερ μάρκετ και αγοράζω προϊόντα «ιδιωτικής ετικέτας» κι ας έχω επιφυλάξεις για την ποιότητά τους.
Κρατάω μάλιστα κι ένα μπλοκάκι και αγοράζω τα απολύτως αναγκαία – η παλιά «άπλα» να κατεβάζεις το μισό μαγαζί στην Ελλάδα του 13ου και 14ου μισθού δεν υπάρχει ούτε καν σαν σκέψη. Πού και πού, αποφασίζουμε και καμιά κοντινή εκδρομούλα, στον Βόλο, στον Πλαταμώνα, μπορεί και στο Περτούλι. Τα σαραβαλάκια μας είναι εικοσαετίας πια – πάλι καλά που προλάβαμε τα χρόνια των παχιών αγελάδων επί Καραμανλή της Ραφήνας και αγοράσαμε – αλλά μάς πάνε. Το προηγούμενο το είχα αλλάξει στη δεκαετία. Έτσι, επειδή το είχα βαρεθεί.
Δέκα χρόνια μετά και γενικά, όλοι μας, έχουμε κατ’ ανάγκην μαζευτεί. Και μην σε ξεγελάει η εικόνα των γεμάτων καφετεριών, των γεμάτων μαγαζιών στη Λάρισα και παντού στη χώρα. Μαγική εικόνα είναι. Έτσι είναι οι κοινωνίες των φτωχών. Βγαίνουν για έναν καφέ των τεσσάρων ευρώ, φτιάχνουν νύχια με πέντε – δέκα ευρώ, «χτυπούν» κι ένα μπλουζάκι απ’ του «Ζάρα» με άλλα δέκα ευρώ, κι έτσι με ένα εικοσάρικο αποκτάς την ψευδαίσθηση πως κάτι κάνεις, πως ζεις. Έτσι κι αλλιώς πλούσιος δεν γίνεσαι σήμερα- η αποταμίευση είναι ανέκδοτο. Κι ούτε να σε ξεγελάνε οι ουρές των εγκλωβισμένων ηλεκτρικών SUV στα χιονοδρομικά της Αράχωβας και των Καλαβρύτων. Πάντα υπάρχει ένα ποσοστό του πληθυσμού που έχει φράγκα – μαύρα ή άσπρα, νόμιμα ή μη, κάθε σύστημα έχει τους ευνοούμενους και τα παράσιτά του. Οι υπόλοιποι, είπαμε, έναν καφέ στην «Ταχυδρομείου» και το βράδυ κανένα ποτάκι στα μπαράκια Φρίξου και Δευκαλίωνος.
Δέκα χρόνια μετά, πιο σοφοί, πιο στωικοί, πιο ισορροπημένοι, έχοντας αντέξει σε απανωτές κρίσεις, οικονομικές, υγειονομικές, κλιματικές, προχωράμε. Κάποιοι νιώθουμε ενδόμυχα και μια μικρή περηφάνια, γιατί είμαστε μια γενιά που δεν της ήρθαν καθόλου εύκολα. Και σήμερα, που ορκίζεται ο Τραμπ απειλώντας να αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού σε βάρος μας, εμείς χλευάζουμε. Δηλαδή τι παραπάνω να πάθεις εσύ, ο ...πάτος των πάτων σε καταναλωτική δύναμη; Κι αν πάθεις, όλο και θα υπάρχει ένα ΕΣΥ, έστω κι αυτό το προβληματικό ΕΣΥ του Άδωνι- να σε περιθάλψει και κουτσά - στραβά να σε κάνει καλά. Στα γενικά τουλάχιστον – τα ειδικά θέλουν φράγκα. Το έχουν πολλές κοινωνίες αυτό;
Ελλάδα, Γενάρης 2025. Κάνει κρύο, το καλοριφέρ στους 19 βαθμούς – οικονομικό πρόγραμμα και η ΔΕΗ στα μπλε σταθερά τιμολόγια.
Η χώρα αποκτά καινούργιο Πρόεδρο, η Κυβέρνηση δεν θα πέσει, ο Αντώνης πήρε τηλέφωνο για καφέ και το βράδυ θα δούμε τελικό του Voice στην τηλεόραση. Όλα καλά, ποιο το νόημα να μελαγχολείς με θύμησες από το παρελθόν; Οι Απόκριες πλησιάζουν, νέα γλέντια, νέοι χοροί σε δρόμους και πλατείες και – ποιος ξέρει;- του χρόνου, μέχρι που μπορεί να πάμε και κανένα ταξιδάκι στη Ρώμη ...
ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΕΣΗΣ
alexiskalessis@yahoo.gr
