* Από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΤΙΠΟΤΑ(!): Ο επιστήμονας Εdward Tryon σε άρθρο του [1973], με τον τίτλο: «Is the Universe a Vacuum Fluctuation?» [Είναι το Σύμπαν διακύμανση του κενού;], ισχυρίζεται ότι το Σύμπαν δημιουργήθηκε από το κενό, δηλαδή τον άδειο χώρο!!! Σύμφωνα με τη κβαντική θεωρία, το φαινομενικά αδρανές κενό, δεν είναι άδειο, αλλά σε υποατομικό επίπεδο, βρίσκεται σε διαρκή αναβρασμό (;). Είναι δυνατόν για παράδειγμα, από το κενό να εμφανιστεί ένα ζεύγος ηλεκτρονίου-πρωτονίου, να υπάρξει για σύντομο χρονικό διάστημα, και στη συνέχεια να εξαφανιστεί και πάλι. Τέτοιες διακυμάνσεις του κενού δεν είναι δυνατόν να παρατηρηθούν πειραματικά, διότι έχουν χρόνο ζωής γύρω στα 10-21 δευτερόλεπτα [0,000000000000000000001 sec], ενώ η απόσταση ανάμεσα στο ηλεκτρόνιο και το πρωτόνιο είναι της τάξης των 10-10 εκατοστών [0,0000000001 sec]! Κατά τη θεωρία αυτή, οποιοδήποτε αντικείμενο μπορεί να εμφανιστεί στιγμιαία στο κενό, ακόμα και ένα ψυγείο ή ένας υπολογιστής. Η πιθανότητα της εμφάνισης ενός αντικειμένου όμως ελαχιστοποιείται καθώς αυξάνει η μάζα του και η πολυπλοκότητα της δομής του. Στην πράξη, μόνο ζεύγη σωματιδίου-αντισωματιδίου έχουν κάποια εύλογη(::!!) πιθανότητα να δημιουργηθούν. Ο Tryon πρότεινε ότι, σε σπάνιες περιπτώσεις, ολόκληρα σύμπαντα(;) μπορούν να εμφανιστούν από το κενό, και ότι το Σύμπαν μας θα μπορούσε να έχει αρχίσει έτσι! Κι ενώ οι κβαντικές διακυμάνσεις είναι, κατά τη Φυσική, στιγμιαίες, η πρόταση του Tryon, ότι το Σύμπαν μας που έχει ηλικία 14 δισεκατομμύρια χρόνια δημιουργήθηκε με τον τρόπο αυτό, φαίνεται πραγματικά εξωφρενική! Ακόμη, αν το Σύμπαν μας δημιουργήθηκε από τον κενό χώρο, από πού προήλθε ο χώρος αυτός; Στην καθημερινή μας εμπειρία, συνηθίζουμε να εξισώνουμε τον άδειο χώρο με το «τίποτα». Ο κενός χώρος δεν έχει μάζα, ούτε χρώμα, ούτε υφή, ούτε σκληρότητα, ούτε θερμοκρασία. Όμως, από τη σκοπιά της θεοποιημένης σήμερα γενικής θεωρίας της σχετικότητας, ο χώρος δεν είναι ένα παθητικό υπόβαθρο, αλλά ένα “εύκαμπτο μέσο το οποίο μπορεί να στραφεί, να καμπυλωθεί, να αλλάξει μορφή”!! Από αυτή τη σκοπιά, η πρόταση ότι το Σύμπαν δημιουργήθηκε στον κενό χώρο, δεν φαίνεται να εξηγεί περισσότερα από την πρόταση για παράδειγμα, ότι το Σύμπαν δημιουργήθηκε από ένα κομμάτι λάστιχο!!! Κι έστω ότι αυτό είναι αλήθεια, αλλά θα θέλαμε να μάθουμε από πού προήλθε το λάστιχο αυτό!!! Το 1982, ο Ο Alexander Vilenkin [Πανεπιστήμιο Tufts] πρότεινε μια επέκταση της αρχικής ιδέας του Tryon. Πρότεινε ότι το Σύμπαν δημιουργήθηκε με κβαντικές διαδικασίες «κυριολεκτικά από το τίποτα», εμμένοντας όχι μόνο σε απουσία της ύλης, αλλά ταυτόχρονα και στην απουσία χωρου και χρονου!!! Η έννοια του απόλυτου τίποτα είναι δυσνόητη, γιατί έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε τον χώρο σαν ένα αμετάβλητο υπόβαθρο, το οποίο πρέπει να υπάρχει. Πάντως, ο Vilenkin ισχυρίστηκε ότι, η έννοια του απόλυτου τίποτα είναι πλήρως ορισμένη μαθηματικά (!), και ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν σημείο εκκίνησης στις θεωρίες της δημιουργίας του Σύμπαντος. Από τη γενική σχετικότητα ο Vilenkin πήρε την ιδέα ότι ο χώρος δεν έχει σταθερή γεωμετρία, αλλά μπορεί να αλλάζει μορφή και να καμπυλώνεται. Εφόσον υπάρχουν πολλές διαφορετικές γεωμετρίες(;) που είναι πιθανές, ανάμεσα σ’ αυτές, βρίσκεται και η γεωμετρία που είναι εντελώς κενή(!), ένας χώρος ο οποίος δεν περιέχει κανένα σημείο. Από την κβαντική θεωρία, ο Vilenkin χρησιμοποίησε την ιδέα του φαινομένου της σήραγγας: ένα κβαντικό σύστημα μπορεί με ασυνεχή τρόπο, να μεταπηδήσει ξαφνικά από μία κατάσταση σε μία άλλη(!), με την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχει κάποιος νόμος διατήρησης που να απαγορεύει την αλλαγή αυτή. Έτσι κατά τη θεωρία αυτή, το Σύμπαν ξεκίνησε με εντελώς κενή γεωμετρία [το απόλυτο τίποτα] και στη συνέχεια μεταπήδησε με τη βοήθεια του κβαντικούς φαινομένου της σήραγγας σε μια μη-κενή κατάσταση!!! Σύμφωνα με μαθηματικούς υπολογισμούς, ένα Μικρο-Σύμπαν που δημιουργείται με τον τρόπο αυτό θα έχει υποατομικές διαστάσεις, αλλά αυτό δεν είναι ιδιαίτερο πρόβλημα!!
ΜΠΟΖΟΝΙΟ ΤΟΥ ΧΙΓΚΣ: Εδώ και λίγο καιρό, ανακοινώθηκε ότι ανακαλύφθηκε το «μποζόνιο του Χίγκς», δηλαδή το έως τώρα αόρατο σωματίδιο, που αντιστοιχεί στο λεγόμενο πεδίο του Χίγκς, και προσδίδει μάζα στην ύλη. Είναι στοιχειώδες σωματίδιο, χωρίς εσωτερική δομή και δεν αποτελείται από άλλα, συστατικά σωματίδια. Είναι ασταθές και όταν σχηματισθεί, καταρρέει σχεδόν ακαριαία και δίνει άλλα υποατομικά σωματίδια. Άν και γράφεται ότι το «μποζόνιο του Χίγκς» δίνει στα στοιχειώδη σωματίδια τη μάζα τους, αυτό δεν είναι απόλυτα σωστό. Τη μάζα τη δίνει το πεδίο του Χίγκς, το οποίο δεν τη δημιουργεί εκ του μηδενός, αλλά την εμπεριέχει από πριν ως ενέργεια. Λέγεται «μποζόνιο του Χίγκς», γιατί ο Βρετανός επιστήμων Χίγκς, πριν πολλά χρόνια είχε μιλήσει για την ύπαρξή του. Οι επιστήμονες που προσπαθούσαν να βρούν τον τρόπο δημιουργίας του κόσμου με τη θεωρία της «Μεγάλης Έκρηξης», αναζητούσαν να βρούν τα υποατομικά σωματίδια που δίνουν μάζα στην ύλη.
BIG BANG: Η θεωρία της «Μεγάλης Έκρηξης» (Big Bang), που κυριαρχεί σήμερα στην Αστροφυσική, προσπαθεί να ερμηνεύσει τον τρόπο της δημιουργίας του Σύμπαντος και του κόσμου. Έχουμε αναφερθεί στη βάση αυτής της θεωρίας, το αξίωμα δηλαδή ότι το σύμπαν ξεκίνησε σαν ένα απείρως πυκνό, μηδενικών διαστάσεων σημείο καθαρής ενέργειας. Έτσι το Σύμπαν άρχισε από την κατάσταση πολύ υψηλής πυκνότητας να διαστέλλεται ταχύτατα, οδηγώντας σε μείωση της αρχικής πυκνότητας και πτώση της θερμοκρασίας. Σύντομα η ύλη κυριάρχησε πάνω στην αντιύλη. Στο στάδιο αυτό πιθανόν να ήταν παρόντες πολλοί τύποι στοιχειωδών σωματιδίων. Δευτερόλεπτα αργότερα, η θερμοκρασία του Σύμπαντος μειώθηκε αρκετά και επέτρεψε τον σχηματισμό ορισμένων πυρήνων. Σύμφωνα με τη θεωρία, δημιουργήθηκαν συγκεκριμένες ποσότητες υδρογόνου, ηλίου και λιθίου. Ύστερα από 1 εκατομμ. έτη, το Σύμπαν είχε ψυχθεί τόσο, ώστε να σχηματιστούν άτομα, οπότε κατέστη δυνατόν η ακτινοβολία να αρχίσει να ταξιδεύει στον χώρο. Κατάλοιπο του πρώιμου Σύμπαντος είναι η ακτινοβολία μικροκυμμάτων υποβάθρου, στην οποία έχουμε αναφερθεί [τα "χιόνια" στην τηλεόραση]. Σύμφωνα με την θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης, το σημερινό Σύμπαν, εκτός από τη συνηθισμένη ύλη και ακτινοβολία πρέπει να είναι επίσης πλήρες με νετρίνα, στοιχειώδη σωματίδια χωρίς μάζα ή ηλεκτρικό φορτίο. Σχετικά με τη θεωρία της «Μεγάλης Έκρηξης», κατά τον μεγάλο επιστήμονα Φράνσις Κόλλινς, υπάρχει, μεταξύ άλλων, ένα αναπάντητο ερώτημα: «Το Big Bang κατέληξε σ' ένα σύμπαν που θα συνεχίσει να διαστέλλεται για πάντα, ή κάποια στιγμή θα νικήσει η βαρύτητα και οι γαλαξίες θα αρχίσουν να συγκλίνουν πάλι μαζί καταλήγοντας σε μια "Μεγάλη Σύνθλιψη;". Ακόμη, η θεωρία της «Μεγάλης Έκρηξης» θέτει σαφώς το ερώτημα: «τι έγινε πριν από αυτό και ποιος ήταν υπεύθυνος;». Το ερώτημα δείχνει τα όρια της επιστήμης όσο κανένα άλλο φαινόμενο. Είναι φυσικό ότι η θεωρία της «Μεγάλης Έκρηξης» αρχίζει έναν διάλογο μεταξύ επιστήμης και θεολογίας. Αλλά συν Θεώ θα συνεχίσουμε...
Ο Κωνσταντίνος Αθ. Οικονόμου είναι δάσκαλος στο 32ο Δ. Σχ. Λάρισας - συγγραφέας
www.scribd.com/oikonomoukon konstantinosa.oikonomou@gmail.com
