Ο Δήμαρχος είναι εκείνος που εξαγγέλλει κατά καιρούς τις προοπτικές λειτουργίας της ΔΕΥΑΛ και κυρίως την εξασφάλιση των απαραίτητων πηγών και ποσοτήτων νερού για την ύδρευση της πόλης.
Εξαίρεση αποτέλεσε η πρόσφατη αναγγελία από τον αντιπρόεδρο της ΔΕΥΑΛ κ. Αργυρόπουλο της ενίσχυσης της ύδρευσης με ποσότητες νερού από τρεις νέες γεωτρήσεις στην περιοχή Αμυγδαλέας, σύμφωνα με ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκε στην «Ε» (24-11-2024) με τον τίτλο «Η Λάρισα εξασφαλίζει νερό μέχρι το 2042». Στο δημοσίευμα αναφέρεται ότι η ΔΕΥΑΛ εκπονεί «μάστερ πλαν» («σχέδιο διαχείρισης») με αντικείμενο «...την αποτύπωση -ανάλυση- αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης, τις προτάσεις διαχείρισης υδροδοτικού συστήματος Δήμου, την αναζήτηση εναλλακτικών κατάλληλων πηγών νερού (υπόγειου και επιφανειακού), τις προβλέψεις μελλοντικής ζήτησης, τις προτάσεις και το πρόγραμμα υλοποίησης των έργων αναβάθμισης υδροδοτικού συστήματος, την κοστολόγηση των υπηρεσιών ύδρευσης, τη διαβούλευση και τέλος την οριστικοποίησή του». Δεν αναφέρεται ο προϋπολογισμός εκπόνησης του συγκεκριμένου «μάστερ πλαν», παρά μόνον το ότι η ανόρυξη των τριών γεωτρήσεων θα κοστίσει περίπου 1,7 εκατ. ευρώ. Επίσης δεν αναφέρεται η σχέση του με προηγηθείσες μελέτες.
Ωραία είναι όλα αυτά, αν και δημιουργείται το ερώτημα «...και μετά το 2042, τι ;», αλλά κάτι θυμίζουν από το όχι και τόσο μακρινό παρελθόν.
Σε ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκε στην «Ε» (6-10-2021) με τίτλο «Από πού θα πίνει νερό η Λάρισα τα επόμενα 40 χρόνια» (περίπου μέχρι το 2060), αναφέρεται ότι υπογράφηκε σύμβαση από τον τότε Δήμαρχο κ. Καλογιάννη για την εκπόνηση μελέτης («μάστερ πλαν») με αντικείμενο-τίτλο «Μέτρα και έργα ορθολογικής -αποδοτικής διαχείρισης για την ύδρευση-προμελέτη για την υδροδότηση του Δήμου Λαρισαίων από νέα ομάδα γεωτρήσεων-οριοθέτηση ζωνών προστασίας» με ανάδοχο την «ADT Σύμβουλοι Μηχανικοί ΑΤΕ», προϋπολογισμό 379.599,33 ευρώ και προθεσμία 24 μηνών. Στη μελέτη προβλεπόταν και η υπόδειξη για τρόπους αξιοποίησης των επιφανειακών νερών με την κατασκευή φραγμάτων στην ευρύτερη περιοχή, καθώς και η εκπόνηση προμελέτης για την ανόρυξη νέων γεωτρήσεων στην περιοχή Αμυγδαλέας-Κουτσόχερου.
Δύο χρόνια νωρίτερα, σε ρεπορτάζ στην «Ε» (2-12-2019) με τίτλο «Το σχέδιο της ΔΕΥΑΛ για να μην διψάσει η Λάρισα τα επόμενα 40 χρόνια» (περίπου μέχρι το 2060) αναφέρεται η προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού για την ανάθεση εκπόνησης μελέτης (μάστερ πλαν») με τίτλο όμοιο με εκείνης του 2021, με προϋπολογισμό 908.852,81 ευρώ και χρόνο υλοποίησης τα δύο χρόνια. Χαρακτηριστικό της μελέτης ήταν η προσαρμογή της στο Σχέδιο Διαχείρισης Λεκάνης Απορροής Ποταμών Θεσσαλίας (Α’ αναθεώρηση 2017) και ο προσανατολισμός της στην «εγκατάλειψη» των γεωτρήσεων και στην εκμετάλλευση των επιφανειακών νερών με κατασκευή φράγματος σε μία από έξι θέσεις που είχαν επισημανθεί σχετικά κοντά στη Λάρισα.
Επειδή δεν είναι σαφές, εκτιμάται ότι ο διαγωνισμός του 2019 τελεσφόρησε το 2021 και ότι στην εκπονηθείσα μελέτη διαχείρισης περιλαμβάνεται η ανόρυξη των τριών γεωτρήσεων που ανακοινώθηκε πρόσφατα, ενώ δεν υπάρχει οποιαδήποτε αναφορά εάν σε αυτήν περιλαμβάνεται και η εκμετάλλευση επιφανειακών νερών με την κατασκευή ενός φράγματος. Παρατηρείται δε ότι μειώθηκε ο προβλέψιμος χρόνος επάρκειας νερού από το 2060 σύμφωνα με τον κ. Καλογιάννη, στο 2042 σύμφωνα με τον κ. Αργυρόπουλο.
Και στο ακόμη πιο μακρινό παρελθόν είχε γίνει αντιληπτή η αναγκαιότητα χρήσης επιφανειακών νερών: το 2007 ο τότε Δήμαρχος κ. Τζανακούλης διαβεβαίωνε τους Λαρισαίους για την επάρκεια του νερού («Ε» 10-3-2007: «Εξασφαλισμένο νερό για 10 χρόνια»), αναφέροντας και την προοπτική μεταφοράς νερού από το φράγμα Νεοχωρίτη στην Οιχαλία Τρικάλων, το οποίο τότε βρισκόταν υπό μελέτη, της οποίας όμως η τύχη μέχρι σήμερα αγνοείται . Συντηρητικές οι εκτιμήσεις του τότε Δήμαρχου, εκτείνονταν σε 10 μόνον χρόνια, λίγα συγκριτικά με τα 40 χρόνια του επόμενου Δήμαρχου και τα 20 του σημερινού αντιπρόεδρου της ΔΕΥΑΛ. Συμπέρασμα είναι ότι οι Λαρισαίοι, ακόμη και όσοι παρακολουθούν το θέμα της ύδρευσης, δεν είναι σε θέση να καταλάβουν κάτι συγκεκριμένο από τις εκτιμήσεις των αρμόδιων για το μέλλον της ύδρευσης της πόλης.
Επίσης τον Μάρτιο 2009, επί δημαρχίας κ. Τζανακούλη, είχε γίνει γνωστή σε ημερίδα που οργάνωσε η ΔΕΥΑΛ με θέμα «Ο στρατηγικός σχεδιασμός για την ύδρευση του Νομού Λάρισας» (και όχι της πόλης), η προμελέτη του καθηγητή κ. Σούλιου για την κατασκευή φραγμάτων στις περιοχές Κεφαλόβρυσου και Παλαιόκαστρου Ελασσόνας και τη μεταφορά των νερών των αντίστοιχων ταμιευτήρων στην Λάρισα (ρεπορτάζ «Ε» 18-3-2009 με τίτλο « Οι στόχοι της ΔΕΥΑΛ για μεταφορά νερού στην Λάρισα»).
Με δεδομένο ότι η αναγνώριση θέσης, η καταγραφή υδρολογικών στοιχείων, η μελέτη και η κατασκευή ενός μεγάλου φράγματος με τα έργα μεταφοράς του νερού στη Λάρισα, σε ελληνικές συνθήκες απαιτούν τουλάχιστον δέκα με δεκαπέντε χρόνια, είναι προφανές ότι η απάντηση στο προαναφερθέν ερώτημα «.. και μετά το 2042 , τι;» είναι ακριβώς η ταμίευση επιφανειακών νερών με την κατασκευή φράγματος στο χρονικό περιθώριο από σήμερα μέχρι το 2042. Η προμήθεια νερού για ύδρευση από γεωτρήσεις στη λεκάνη απορροής του Πηνειού, στην οποία καταγράφεται συνεχής μείωση των ήδη ελλειμματικών σε ποσότητα υπόγειων νερών, δεν θα είναι μελλοντικά ασφαλής και είναι απαραίτητο να αποτελέσει εφεδρική λύση, με κύρια λύση την εκμετάλλευση επιφανειακών νερών.
Η πρόσφατη εξαγγελία του αντιπρόεδρου της ΔΕΥΑΛ, στην οποία δεν γίνεται αναφορά σε εκμετάλλευση επιφανειακών νερών, δημιουργεί την εντύπωση και την υπόνοια ότι η σχετική λύση έχει παραμεριστεί από τη ΔΕΥΑΛ, με σκοπό να αποφευχθεί κατά το δυνατόν η κατασκευή ενός φράγματος για την ύδρευση της πόλης και να παραπεμφθεί στο μέλλον, όταν, με την προοπτική ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης των νερών, θα αναλάβει την κατασκευή του φράγματος κάποια κατασκευαστική εταιρεία σε σύμπραξη με την τότε ΔΕΥΑΛ, οπότε οι Λαρισαίοι θα πληρώνουν το νερό στην τιμή των καυσίμων.
Επειδή η κατασκευή ενός φράγματος εκτός από χρόνο απαιτεί και χρήμα, θα πρέπει η ΔΕΥΑΛ να επικεντρωθεί στο αντικείμενό της και να διαφυλάξει το αποθεματικό της για τη χρήση του σε έργα ταμίευσης και μεταφοράς επιφανειακών νερών για την ύδρευση της πόλης. Να εγκαταλείψει τις δραστηριότητες πέραν του αντικειμένου της, που είναι η ύδρευση και η αποχέτευση της πόλης, και να σταματήσει τις προς κάθε κατεύθυνση δωρεές και χρηματοδοτήσεις για την προβολή του εκάστοτε Δήμαρχου, που είναι και πρόεδρός της, και για την κάλυψη οικονομικών αδυναμιών άλλων φορέων (Αστυνομίας, Νοσοκομείου, δημοτικών φορέων κ.ά.). Η ΔΕΥΑΛ δεν αποτελεί τον «κουμπαρά» της πόλης, τον οποίο μπορεί να χρησιμοποιεί ο εκάστοτε Δήμαρχος όπως θέλει. Δυστυχώς πλούσιο είναι το σχετικό ιστορικό σε αρνητικά παραδείγματα.
Τελικά η «αισιόδοξη» αναγγελία ότι «Η Λάρισα εξασφαλίζει νερό μέχρι το 2042» δεν είναι μόνο καθησυχαστική, αλλά ταυτόχρονα ανησυχητική για το τι θα γίνει μετά το 2042. Η Λάρισα δεν είναι Αθήνα για να της φέρουν νερό μέχρι και από τον Αχελώο.
Έχουν γνώση οι (Λαρισαίοι) φύλακες;
Κώστας Μεζάρης
