Μεθοριακοί σταθμοί Γόννων (1897) (τέως Δερελή)... στη φθορά του χρόνου...

Πάνω απ’ την ιστορική κωμόπολη των Γόννων (τέως Δερελή) και πάνω στην παλιά μεθοριακή γραμμή του 1897 (σύνορα Ελλάδος - Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετά τον ατυχή πόλεμο της ίδιας χρονιάς) βρίσκονται ακοίμητοι φρουροί της τοπικής ιστορίας, οι δύο μεθοριακοί σταθμοί (ελληνικός και τουρκικός).

Παραδομένοι στην εγκατάλειψη και τη φθορά του χρόνου, περιμένουν τη φροντίδα της Πολιτείας (Υπουργείο Πολιτισμού) και των τοπικών αρχών, προκειμένου να ορθοποδήσουν και πάλι μετά από περίπου 130 χρόνια παρουσίας. Και οι 2 σταθμοί, ιδιαίτερα ο τουρκικός που διασώζεται σε καλύτερη κατάσταση, έχουν μια ιστορική-συμβολική αξία, ιδιαίτερα σημαντική. Αποτελούν ένα ξεχωριστό, απ’ τα λίγα σωζόμενα, μεθοριακό δίπολο σε τόσο κοντινή απόσταση, σ’ όλο το μήκος της μεθοριακής γραμμής του 1897 (από Παπαπούλι έως Άρτα). Το τοπόσημο προσδίδει μια αξία σπανιότητας και αφηγείται τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες της εποχής του αποτελώντας υλικό τεκμήριο των ιστορικών γεγονότων που έλαβαν χώρα στην περιοχή.
Παράλληλα, ως μνημείο συγκεντρώνει και ενισχύει τη συλλογική μνήμη των κατοίκων της.
Χρειάζεται, λοιπόν, η αποκατάσταση και διάσωσή τους, δεδομένης της καλής κατάστασης του κελύφους των κτιρίων. Να ενταχθούν μέσω του Δήμου Τεμπών σε κάποιο πρόγραμμα προκειμένου να αναδειχθούν και να γίνουν επισκέψιμα (ένα πρώτο βήμα έγινε με τον φωτισμό του τουρκικού σταθμού). Απαιτείται ένα σχέδιο επέμβασης για τη διάσωση του ιστορικού αυτού τοποσήμου. Σπουδαία συμβολή στην ανάδειξη και διάσωση του δίπολου αποτελεί η διπλωματική εργασία του κ. Χατζή Β., αρχιτέκτονα-μηχανικού, 137 σελίδων (ΕΜΠ).
Βιβλιογραφία:
α. Μεθοριακοί σταθμοί συνοριακής γραμμής, 1897, Χατζής Β.
β. Οδοιπορικές σημειώσεις Ν. Σχοινά (Υπουργείο Στρατιωτικών).
γ. Ιστορία των Γόννων, εκδ. 2004, Ζ. Παπαδημητρίου.
Με τιμή,
Κοντογιάννης Γρηγ.,
φιλόλογος