Ε, όχι και σύνταξη στα 72...

Από τον Χάρη Ανδρεόπουλο*

Το πρωτοσέλιδο της «Καθημερινής» του περασμένου Σαββάτου (20.04.2024) θα μπορούσε, υπό άλλες συνθήκες, να μοιάζει με πρωταπριλιάτικο αστείο: «72,5 ετών στη σύνταξη οι σημερινοί έφηβοι» ο τίτλος..

. «Η σύνταξη, δε, θα είναι αναλογικά μικρότερη σε σύγκριση με σήμερα...», συμπλήρωνε το κείμενο του ρεπορτάζ, το οποίο, δυστυχώς, δεν ήταν πρωταπριλιάτικο αστείο – καθώς κι ο μήνας βαίνει προς τα τέλη του. Πρόκειται για το συμπέρασμα που προκύπτει για τη χώρα μας από Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Ε.Ε.) για το δημογραφικό και τις πρόσθετες δημοσιονομικές επιπτώσεις που αυτό επιφέρει στις ήδη δυσμενείς και οξυμένες - έως ολέθριες - συνέπειες που προκάλεσε η κακοδιαχείριση του Ασφαλιστικού-Συνταξιοδοτικού απ’ τη δεκαετία του ‘80 μέχρι την επισημοποίηση της οικονομικής χρεοκοπίας της χώρας μας το 2010.
Σύμφωνα λοιπόν με την εν λόγω Έκθεση της Ε.Ε., για τη χώρα μας η θεσμοθετημένη ηλικία συνταξιοδότησης από τα 62 έτη που είναι σήμερα, έπειτα από 40 έτη ασφάλισης, θ’ αυξηθεί στα 67,5 το 2070. Ακόμη και μεσοπρόθεσμα, το 2030, η αύξηση του γενικού ορίου από 62 και 40 έτη ασφάλισης θα πάει στα 63,5 έτη (πάντα με 40 χρόνια ασφάλισης). Το γενικό όριο ηλικίας από 67 έτη που ήταν πρόπερσι (2022) θα φθάσει στα 68,5 έτη το 2023 και για τους σημερινούς εφήβους που θα εισέλθουν στην αγορά εργασίας το 2030 μετά από 40 χρόνια εργασίας-ασφάλισης, δηλ. το 2070, θα φθάσει στα 72,5 έτη!..
Φυσικά, η αιτία για το σημερινό κακό χάλι δεν είναι μόνο το δημογραφικό (αυτό έρχεται ως πρόσθετη επιβάρυνση του - ήδη λαβωμένου – συστήματος για το μέλλον), αλλά η εν γένει κακοδιαχείριση του Ασφαλιστικού-Συνταξιοδοτικού συστήματος. Μιλάμε τώρα για ένα σύστημα που έχει απονείμει συντάξεις ...γήρατος μέχρι και σε ...40/45/50άρηδες - την πολυπληθή τάξη των ...«νεόγερων» συνταξιούχων, κυρίως του δημοσίου τομέα, όπως την περιέγραψε στην «Ε» της περασμένης Δευτέρας ο [εκλεκτός συνάδελφος, φίλος και συμμαθητής μου στο ηρωικό Α’ Γυμνάσιο Αρρένων Λαρίσης] Αλέξης Καλέσης, στο υπό τον τίτλο «Ο “Αγιος” των συνταξιούχων» άρθρο του. Αρθρο αφιερωμένο στον ...ελλογιμώτατο, ...ένδοξο δημοσιογράφο της TV και νυν υποψήφιο ευρωβουλευτή, αξιότιμο κ.κ. Γεώργιο Αυτιά, ...θεματοφύλακα και ...μπροστάρη, επί δεκαετίες, των πάσης λογής συνταξιουχικών συλλόγων και σωματείων, κλπ. κλπ. Εντάξει, το είδαμε κι αυτό˙ συντάξεις γήρατος στα 40/45/50 (πιστεύουμε ότι κι οι γιατροί θα γελάνε με το μέτρο που όρισε το εν Ελλάδι κράτος για το όριο γήρανσης εργαζομένου τινός θεωρώντας ότι εισήλθε τις εις το γήρας από τα ...40/45/50 του!), αλλά ας σοβαρευθούμε, υπάρχει μεγάλο πρόβλημα. Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ για να καταλάβει ότι ο λογαριασμός δεν βγαίνει και να συνειδητοποιήσει πως αυτό το κακό το χάλι θα το “πληρώσουν” τα παιδιά και τα εγγόνια μας. Σύνταξη στα 72;.. Ε, όχι!.. Θαρρώ ότι δεν το χωράει ο νούς τ’ ανθρώπου... Φαντάζεσθε δηλ. να μπαίνει ο πιτσιρικάς κι η πιτσιρίκα στο Νηπιαγωγείο κι αντί να βλέπουν ως «κυρία» τους μια νηπιαγωγό (το υποκατάστατο της μητέρας στη σχολική τάξη] κοντά στα 30 ή βαριά στα 40, να βλέπουν μια ηλικιωμένη κυρία γύρω στα 70, η οποία ως εικόνα θα εκπέμπει το υποκατάστατο ...γιαγιάς;..
Θα υπενθυμίσω αυτά που έγραφα προ 4ετίας σ’ ετούτη τη στήλη («Μελετώντας τον Sir Pissarides”, «ΕτΔ», 10.08.2020, σελ. 3) ότι από τη δεκαετία του ‘80 και μετά οι υποψήφιοι για συνταξιοδότηση και οι συνταξιούχοι έγιναν οι καλύτεροι πελάτες της (πάσης αποχρώσεως) κομματοκρατίας. Στο πλαίσιο της καθετοποιήσεως της διαφθοράς έλαβαν αναπηρικές συντάξεις ολόκληρα χωριά και κεφαλοχώρια, «τυφλώθηκαν» πληθυσμοί μεγάλων νησιών και εδόξασαν την Εθνική Αντίσταση συνταξιούχοι γεννημένοι το 1940. Το «δικαίωμα» στη συνταξιοδότηση έγινε κοινωνική και κομματική πολιτική, χωρίς κανείς να ρωτά ποιος θα πληρώνει!
Στις αρχές της δεκαετίας του ‘80, φοιτητής ων τότε, ενθυμούμαι ότι ο Μένιος Κουτσόγιωργας (ο ισχυρότερος μετά τον Ανδρέα Παπανδρέου άνδρας του ΠΑΣΟΚ εκείνα τα χρόνια - Θεός σχωρέστον) μοίραζε πρόωρες συντάξεις σε μητέρες. Διοριζόταν π.χ. η άλλη εν έτει 1985 στα 30 της και μετά από μια 15ετία, δηλ. στα 45 της (το έτος 2000) έβγαινε με σύνταξη! Μέχρι τα 60 της (δηλ. μέχρι το 2015) η εν λόγω είχε λαμβάνειν από το «αποθεματικό» της το οποίο η ίδια δημιούργησε με τις επί 15ετία καταβληθείσες ασφαλιστικές της εισφορές. Μετά το 2015, όμως, (οπότε και εξαντλήθηκε ο δικός της «κουμπαράς») από ποια πηγή, από ...τίνος το ταμείο, καταβάλλεται η σύνταξή της;.. Δυστυχώς, παρόμοιες περιπτώσεις (όχι απλώς 100ντάδων, αλλά 1.000άδων!..) «προώρων» συνταξιοδοτήσεων εξακολουθούσαν να «ζουν και να βασιλεύουν» μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2010 στον στενό δημόσιο τομέα, στις ΔΕΚΟ, κ.λπ. μέχρι που ήρθε ο ...«κακούργος» ο (μακαρίτης, πια) Dr. Σόιμπλε κι έβαλε «φρένο» στην κατρακύλα. Ποτέ μου δεν κατάλαβα πώς είναι δυνατόν να υπάρχει δημόσια επιχείρηση η οποία καίτοι μπατιρημένη (και δη προ της χρεοκοπίας του κράτους) πλήρωνε συντάξεις 2.500 και 3.000 ευρώ (!!!) σε συνταξιούχους της. Αναφέρομαι στην περίπτωση του (νυν ιταλικών συμφερόντων) Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ). Επίσης, ποτέ μου δεν κατάλαβα (εννοώ δεν κατενόησα με όρους ορθής λογικής, όχι με κριτήρια κομματοκρατίας) πώς είναι (...ήταν [μέχρι το 2012/13] – γιατί μετά ήλθε ο ...«κακούργος» ο Dr. Σόιμπλε...) δυνατόν να υπάρχουν συνταξιούχοι του δημοσίου με μόλις 20ετή υπηρεσία οι οποίοι εισέπρατταν προ της ελεύσεως Σόιμπλε σχεδόν διπλάσια σύνταξη (!) από συνταξιούχους με σχεδόν διπλάσια (37ετή) απ’ αυτούς υπηρεσία... Ιt’s a (greek) mystery... Great mystery...
Προσπάθησαν κάποιοι παράξενοι και μυστήριοι εκσυγχρονιστές, επί πρωθυπουργίας Κων/νου Σημίτη (τον οποίο οι πολιτικοί αλλά κι οι εσωκομματικοί του αντίπαλοι αποκαλούσαν απαξιωτικά «λογιστή»...) στα τέλη του 20ού (σχέδιο Σπράου, 1996) και στις αρχές του 21ου αιώνα (σχέδιο Γιαννίτση, 2001), να μεταρρυθμίσουν το σύστημα, να το εξορθολογίσουν, να βάλουν, εν πάση περιπτώσει, μια στοιχειώδη τάξη στο καθεστώς της σκανδαλώδους αταξίας, αλλά στη πορεία τους έφαγε το μαύρο το σκοτάδι... Τα χρέη συσσωρεύονταν, η χρεοκοπία ήλθε κι αφού δεν μας άρεσαν οι «Σημίτηδες», οι «Γιαννίτσηδες» κι οι «Σπράου», να σου ο Σόιμπλε... Τα υπόλοιπα είναι λίγο - πολύ γνωστά.
Τα προβλήματα εις ό,τι αφορά το Ασφαλιστικό παραμένουν πολλά και θα πρέπει κάποια στιγμή, πέραν των διαπιστώσεων, να απαντηθεί το πώς θα πρέπει να αντιμετωπιστούν δίκαια και όχι ισοπεδωτικά τα συσσωρευμένα στα ασφαλιστικά Ταμεία χρέη. «Δίκαια», υπό την έννοια ότι είναι, τουλάχιστον, πολιτικά ανέντιμο / άδικο άλλος να «τα σπάει» κι άλλος να πληρώνει...
Κι επειδή έρχονται ευρωεκλογές κι η ψήφος μας έχει βαρύτητα όχι μόνο ως προς την επιλογή της παρατάξεως στην οποία ιδεολογικοπολιτικά ανήκει ή εντάσσεται ο καθένας, αλλά και ως προς τα πρόσωπα του ψηφοδελτίου αυτής, ας εμπιστευθούμε την ψήφο μας σε υποψηφίους ευρωβουλευτές αποδεδειγμένα ικανούς τεχνοκράτες και πετυχημένους επαγγελματίες που μπορούν να λειτουργήσουν ως αποτελεσματικοί πολιτικοί στις Βρυξέλλες για τα συμφέροντα της Ελλάδος, για την προώθηση των μεταρρυθμίσεων που έχει ανάγκη η οικονομία μας, στο ασφαλιστικό μας, στο συνταξιοδοτικό μας. Να επιλέξουμε ανθρώπους που έχουν τα απαιτούμενα προσόντα που δεν διαθέτουν οι ζηλώσαντες δόξαν πολιτική διάφοροι και λογής-λογής “celebrities” της τηλοψίας.
* Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι καθηγητής Β/θμιας Εκπ/σης,
κλ. ΠΕ01 ([e-mail]).