Από τον Κώστα Γιαννούλα
Η επαιτεία αποτελεί μια παλιά πληγή της κοινωνίας μας, που πυορροεί, ταλαιπωρεί και τσαλακώνει την αξιοπρέπεια, όσων την ασκούν, αναγκαστικά, αλλά και στίγμα της πολιτισμένης, δήθεν, κοινωνίας μας, που ανέχεται τέτοιες καταστάσεις, κλείνει τα μάτια και αδιαφορεί για την αντιμετώπιση του νοσηρού αυτού κοινωνικού φαινομένου. Παράλληλα, αποτελεί και μέσο επιβίωσης κάποιων ανθρώπων, οι οποίοι δεν έχουν πού να ακουμπήσουν το κεφάλι τους, αλλά και πλουτισμού κάποιων άλλων, οι οποίοι έμαθαν να ζουν παρασιτικά.
Δεν είναι, σίγουρα, μια εύκολη υπόθεση η επαιτεία, γιατί οι ζητιάνοι είναι υποχρεωμένοι να αγνοούν τις καιρικές συνθήκες, να ξεροσταλιάζουν μέσα στο κρύο, να στέκονται όρθιοι επί ώρες ή να κάθονται στο έδαφος και με απλωμένο χέρι να εκλιπαρούν για βοήθεια έξω από ναούς, όταν αυτοί λειτουργούν, ή σε πεζοδρόμια, σταυροδρόμια, πλατείες και Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Κάποιοι απ’ αυτούς είναι, όντως, τυφλοί και ανάπηροι και για τη μετακίνησή τους χρησιμοποιούν καροτσάκια έχοντας για συνοδούς ορισμένους, που, ενδεχομένως, τους εκμεταλλεύονται. Δεν είναι λίγες, μάλιστα, οι φορές, που ζητιανεύουν μικρά παιδιά υπό την επίβλεψη μεγάλων, αλλά και μάνες μικρής ηλικίας με μωρά στην αγκαλιά τους. Εξυπακούεται, ότι το θέαμα είναι θλιβερό και, συνάμα, απογοητευτικό, αφού πολλοί απ’ τους διερχόμενους όχι μόνο τους προσπερνούν αδιάφορα, αλλά κάποιοι τους κάνουν, επιπλέον, και προσβλητικές παρατηρήσεις.
Όπως αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, υπάρχουν ζητιάνοι και ζητιάνοι. Άλλοι απ’ αυτούς είναι, πράγματι, αναξιοπαθούντες και αξίζουν την ελεημοσύνη μας και τη συμπαράστασή μας. Υπάρχουν, όμως, και οι επαγγελματίες ζητιάνοι, αλλά και αυτοί, που εκμεταλλεύονται μικρά παιδιά και την αναπηρία, είτε τη δική τους, είτε συνανθρώπων τους, προκειμένου όχι μόνο να εξασφαλίζουν τα προς το ζην, αλλά και να θησαυρίζουν, ενίοτε, κάποιοι απ’ αυτούς. Ο Αντρέας Καρκαβίτσας, μάλιστα, στο έργο του «Ζητιάνος» περιγράφει με γλαφυρό τρόπο τις μεθόδους, που χρησιμοποιούσαν στην εποχή του επαγγελματίες ζητιάνοι, προκειμένου να παριστάνουν τους αξιολύπητους και να πείθουν για την αναπηρία τους. Είναι χαρακτηριστική, επίσης, η περίπτωση «μουγγού» ζητιάνου, ο οποίος ήταν ομιλητικότατος με συγγενή μου, καθώς, προηγουμένως, συνταξίδευαν με τρένο στο ίδιο κουπέ. Αποκαλύφθηκε η απατεωνιά, όταν την ίδια μέρα πήγε για ζητιανιά στο σπίτι του συγγενή μου και αντιμετωπίστηκε αμήχανα και με ένα χαμόγελο γεμάτο υπονοούμενα.
Παρόλα αυτά, πολλοί επαίτες είναι, όντως, αξιολύπητοι και, γι’ αυτό, θα πρέπει, αν μη τι άλλο, να διαθέτουμε και γι’ αυτούς λίγο απ’ το περίσσευμα της καρδιάς μας, να τους ανεχόμαστε και, τουλάχιστον, να μην τους προσβάλουμε. Αν μας είναι, μάλιστα, μπορετό, θα πρέπει, ακόμη, να τους βοηθάμε με τον τρόπο μας ο καθένας ακολουθώντας χωρίς δεύτερες σκέψεις την προτροπή του θυμόσοφου λαού μας, που λέει να κάνουμε το καλό ρίχνοντάς το στο γιαλό, αλλά και εφαρμόζοντας οι χριστιανοί το γράμμα και το πνεύμα του Ευαγγελίου περί αλληλοβοήθειας αφήνοντας τον Θεό να κρίνει τους λαοπλάνους και απατεώνες.
Το καλύτερο, όμως, θα ήταν, αν η επίσημη Πολιτεία διά των οργάνων της έπαιρνε την πρωτοβουλία να καταγράψει το σύνολο των επαιτών της χώρας, αφού η τεχνολογία, πλέον, βοηθά σ’ αυτό, να ελέγξει, πόσοι ζητιάνοι είναι, όντως, αναξιοπαθούντες και να τους συνδράμει, με όποιον τρόπο μπορεί, όπως κάνει και με τους ανέργους, αλλά με την προϋπόθεση να σταματούν τη ζητιανιά. Στην καταγραφή αυτή θα μπορούσαν, σίγουρα, να βοηθήσουν η Εκκλησία και άλλοι ευαίσθητοι με το θέμα κοινωνικοί φορείς, όπου προστρέχουν πολλοί επαίτες, είτε για να προμηθευτούν φαγητό απ’ τα συσσίτιά τους, είτε για οικονομική ή άλλη βοήθεια.
Αντιλαμβάνεται, βέβαια, κανείς, ότι ένα τέτοιο εγχείρημα είναι δύσκολο και γίνεται ακόμα πιο δύσκολο, αν αναλογισθεί, ότι απ’ τον Οκτώβριο του 2018 έχει καταργηθεί το άρθρο 407 του Ποινικού Κώδικα για την επαιτεία, σύμφωνα με το οποίο, όποιος επαιτούσε από φυγοπονία ή κατά συνήθεια τιμωρούνταν με κράτηση έξι μηνών ή με πρόστιμο ως 3.000 ευρώ. Παρόλα αυτά, επειδή παρατηρούνται εικόνες, που δίνουν γροθιά στο στομάχι των χορτάτων και πολιτισμένων, καλό είναι να γίνει μια τέτοια απόπειρα, προκειμένου, αν δεν λυθεί, πλήρως, να αμβλυνθεί, τουλάχιστον, το κοινωνικό αυτό πρόβλημα.
Είθε, οι σκέψεις μου αυτές να φθάσουν σε ευήκοα αυτιά και να ταράξουν τα λιμνάζοντα νερά.
