Η ιδιωτική εκπαίδευση ως μοχλός για καλύτερη δημόσια

Από τον Κώστα Γιαννούλα

Η Παιδεία αποτελεί πολύτιμο αγαθό, γιατί, σύμφωνα με τον λαό, ο αγράμματος άνθρωπος μοιάζει με ξύλο απελέκητο και χωλαίνει στις ενασχολήσεις του.

Ως εκ τούτου, θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σ’ αυτή οι πάντες, αφού αποτελεί σημαντική επένδυση για το μέλλον της χώρας και, γιατί όχι, δωρεάν.
Ωστόσο, η παροχή της και ανεξάρτητα απ’ το ποιος πληρώνει, κοστίζει ακριβά, οπότε χρειάζονται χρήματα, μια που χωρίς αυτά δεν μπορεί να γίνει τίποτε απ’ τα απαραίτητα. Και, βέβαια, όταν η εκπαίδευση είναι δημόσια και παρέχεται, αποκλειστικά και μόνο, απ’ την Πολιτεία, τότε, τα λειτουργικά της έξοδα τα πληρώνουμε, έμμεσα, όλοι μας, αναλογικά, ενώ, όταν παρέχεται από ιδιώτες, τα πληρώνουν, όσοι επιλέγουν να φοιτήσουν στην ιδιωτική εκπαίδευση. Και στη μία και στην άλλη περίπτωση, πάντως, κάποιος πληρώνει το μάρμαρο, όπερ σημαίνει, ότι με την έννοια αυτή το «δωρεάν» δεν ισχύει.
Ας δούμε, όμως, τι επικρατεί, σήμερα, στον τόπο μας σχετικά με την παρεχόμενη Παιδεία. Λειτουργούν, ως γνωστόν, είτε με δημόσιο, είτε με ιδιωτικό καθεστώς, τα σχολεία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Παράλληλα, έχει γεμίσει ο τόπος από ιδιωτικά φροντιστήρια, στα οποία προσφεύγουν σχεδόν όλοι οι μαθητές της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και όχι μόνο, προκειμένου να καλύψουν τα κενά τους. Θα μπορούσε, δηλαδή, να πει κανείς ότι η παροχή Παιδείας στη χώρα μας είναι μεικτή. Εξαίρεση αποτελεί η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, η οποία συνεχίζει να λειτουργεί, αποκλειστικά και μόνο, με δημόσιο καθεστώς, γιατί υπάρχουν αντιδράσεις ποικίλες, οι περισσότερες εκ των οποίων έχουν να κάνουν με τον αγώνα ορισμένων για παροχή μόνο δημόσιας Παιδείας στα Πανεπιστήμια της χώρας.
Η στάση τους αυτή οφείλεται, εν πολλοίς, στις παρακαταθήκες και στα συνθήματα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, καθώς και στις ιδεοληψίες της Αριστεράς και στα συμφέροντα του πανεπιστημιακού καθηγητικού κατεστημένου, που τροφοδοτούν και επηρεάζουν το φοιτητικό κίνημα. Τι κι αν η συνύπαρξη δημόσιου και ιδιωτικού σχολείου στις άλλες βαθμίδες της εκπαίδευσης είναι αρμονική και όχι μόνο δεν επηρέασε, αρνητικά, το πρώτο, αλλά και το ωφέλησε, έμμεσα, εν πολλοίς; Οι αντιδράσεις στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση συνεχίζονται και οξύνονται ακόμα περισσότερο, ειδικά τώρα, που έρχεται για ψήφιση στη Βουλή Νομοσχέδιο σχετικό με τη λειτουργία παραρτημάτων ξένων Πανεπιστημίων στον τόπο μας.
Παραβλέπουν, δυστυχώς, οι αντιδρώντες, ότι η κοινωνία μας απαρτίζεται και από πολίτες, που είναι σε θέση να βάζουν το χέρι στην τσέπη τους και να ανταποκρίνονται στις οικονομικές υποχρεώσεις, που απορρέουν απ’ τη φοίτηση των παιδιών τους σε μη δημόσιο Πανεπιστήμιο, όπως συμβαίνει και στην περίπτωση των ιδιωτικών σχολείων των άλλων βαθμίδων. Δεν λαμβάνουν υπόψη τους, επίσης, ότι λιγοστεύουν τα λειτουργικά έξοδα των δημόσιων Πανεπιστημίων, όταν μειώνεται το σπουδαστικό δυναμικό τους εξαιτίας της επιλογής φοιτητών να σπουδάζουν σε μη κρατικά. Σ’ αυτήν την περίπτωση, μάλιστα, αν δεν μειωθούν οι δημόσιες δαπάνες για την Τριτοβάθμια Δημόσια Εκπαίδευση, όπως διαβεβαιώνουν κυβερνητικοί παράγοντες και, πολύ περισσότερο, αν αυξηθούν, περαιτέρω, τότε, το δημόσιο Πανεπιστήμιο θα είναι σε θέση να προσφέρει καλύτερες υπηρεσίες και, ενδεχομένως, εντελώς δωρεάν.
Παραβλέπουν πέραν τούτων οι αντιδρώντες, ότι, αν λειτουργήσουν μη κρατικά Πανεπιστήμια στη χώρα μας, θα λιγοστέψει η φυγή νέων και η αιμορραγία συναλλάγματος προς άλλες χώρες, που διαθέτουν τέτοια, όπως συμβαίνει σήμερα, και το κέρδος για τη χώρα μας θα είναι ακόμα μεγαλύτερο. Παράλληλα, αν περιοριστούν ή, πολύ περισσότερο, αν εκλείψουν οι επαναλαμβανόμενες καταστροφικές καταλήψεις, που γίνονται, προκειμένου να διατηρήσει το δημόσιο Πανεπιστήμιο το μονοπώλιο παροχής Παιδείας, αλλά και αν υπάρξει υγιής ανταγωνισμός ανάμεσα στο δημόσιο και στο μη κρατικό, που είναι και το πιο πιθανό, τότε, οι επιδόσεις και των δύο είναι δυνατόν να γίνουν πολύ καλύτερες.
Ύστερα απ’ όλα αυτά αντιλαμβάνεται κανείς, εύκολα, ότι η ιδιωτική Εκπαίδευση μπορεί να λειτουργεί και ως μοχλός για μια καλύτερη δημόσια Παιδεία. Καλό είναι, γι’ αυτό, να βάλουν νερό στο κρασί τους και να αναθεωρήσουν τη στάση τους οι πολέμιοι των μη κρατικών Πανεπιστημίων, η, δε, Κυβέρνηση να ολοκληρώσει τη νομοθετική της πρωτοβουλία, προκειμένου να διευκολύνει τη λειτουργία τους.