Όπως είχαμε συμφωνήσει, ο οδηγός του λεωφορείου θα με άφηνε στην πόλη Καφάρ Ναούμ για να πάρω το λεωφορείο της γραμμής για το Τελ Αβίβ κι από κει αεροπλάνο για έκτακτη επιστροφή στην Ελλάδα.
Μεσημέρι, ερημιά, μια πόλη άδεια, σχετικά μικρή, κάτι σαν τον Τύρναβο, κι ένας μικρός σταθμός λεωφορείων παρατημένος και βρόμικος... Καφάρ Ναούμ. Ξαφνικά το συνειδητοποίησα. Καπερναούμ! Ώστε ήμουν στην Καπερναούμ... Για φαντάσου! Στα ίδια χώματα που βάδισε ο Ιησούς, στην πόλη που θεράπευσε, «κατά τας Γραφάς», τον παράλυτο, κάνοντας τους Ιουδαίους να οργιστούν εναντίον του και αφού πρώτα είχε διδάξει στη συναγωγή της. Σύγκρυο μ’ έπιασε απ’ τη συγκίνηση.
Κάθε ταξίδι γεννά συναισθήματα. Κάθε τόπος που επισκέπτεσαι διεγείρει τη φαντασία σου. Στο Ισραήλ, όπου κι αν πας, δεν προλαβαίνεις να χωνέψεις εικόνες. Πώς να διαχειριστείς τόσα σύμβολα; Πώς να διαχειριστείς τόση ιστορία, τόση θρησκεία, τόσο... δέος; Καραβάνια από απλές γυναικούλες σε εκδρομές που διοργανώνουν Ιερές Μητροπόλεις πηγαινοέρχονται εκεί και όλη τη μέρα σταυροκοπιούνται, αφού, όπου κι αν πάνε, οι τοπικοί ξεναγοί όλο και θα τους μιλήσουν για κάποιο μέρος γνωστό απ’ τα Ευαγγέλια.
Ό,τι θέλει ο πελάτης βέβαια. Οι ορθόδοξοι θρησκευτικοί τουρίστες αυτά διψούν ν’ ακούσουν, πράματα και θάματα που ‘κανε ο μεγάλος Διδάσκαλος. Ν’ ακούσουν ιστορίες για τη Βηθλεέμ όπου γεννήθηκε «ο μικρός Χριστούλης», για τον Ιορδάνη όπου βαφτίστηκε, για την Κανά όπου θαυματούργησε και να καταλήξουν όλοι μαζί στην Ιερουσαλήμ, ν’ ανεβαίνουν τον Γολγοθά, σε μια συμβολική πορεία που αποτελεί την κορύφωση του ταξιδιού και της θρησκευτικής εμπειρίας.
Μα, σαν κάτσεις και διαβάσεις την ιστορία του Ισραήλ, αν αναλογιστείς πόσοι κατακτητές πέρασαν από κείνα κει τα μέρη και πόσα γεγονότα έχουν καταγραφεί, θ’ αρχίσεις και πάλι να σταυροκοπιέσαι... Αλλά για άλλον λόγο αυτήν τη φορά. Η μισή ιστορία του κόσμου μας γράφτηκε εδώ, από χρόνια πανάρχαια, κι από λαούς που σήμερα δεν υπάρχουν πια. Αρκεί μονάχα να σκεφτείς ότι την Ιερουσαλήμ τη λιμπίστηκαν και κίνησαν να την καταχτήσουν Σελτζούκοι Τούρκοι από τα βάθη της Ανατολής έως και Σταυροφόροι του Πάπα από τα βάθη της Δύσης. Οπότε, τις τωρινές συγκρούσεις, όσο άγριες και φρικιαστικές αν είναι, θα τις δεις σαν ένα ακόμα επεισόδιο σ’ αυτήν τη γεμάτη από πάθη, μίση και συμφέροντα ιστορία.
Νιώθω την ανάγκη να υποκλιθώ σ’ όλους αυτούς τους λαούς που επιβίωσαν μέσα από τις μυλόπετρες της ιστορίας. Τι να πεις για τους «γιους του Ισραήλ»; Σημίτες, Χαμίτες, Ιαφεθίτες, όλες οι φυλές των Εβραίων διωγμένες απ’ την Αίγυπτο κούρνιασαν εδώ, γαντζώθηκαν σε μια γη που ο Θεός τους, ο Γιαχβέ, ονόμασε «Γη της Επαγγελίας», γη της υπόσχεσης. Τι τους υποσχέθηκε άραγε; Τι ζωή θα ζούσαν τα τέκνα Του σε κείνο τον ξερότοπο, τον φτιαγμένο από πέτρα και ξερό χώμα, που διακοπτόταν πού και πού από μια αναιμική βλάστηση; Αν εγώ τώρα, ταξιδεύοντας με το λεωφορείο, αντίκριζα παντού πράσινα ποτιστικά χωράφια, σπαρμένα με στάρια και κηπευτικά, αν θαύμαζα αμπέλια και περιβόλια με εσπεριδοειδή χάρη στο γεωργικό θαύμα που πέτυχε το σύγχρονο Ισραήλ, πώς τρέφονταν, άραγε, τα εκατομμύρια Ισραηλιτών στα χρόνια της Βίβλου;
Ισραήλ, ονόμασαν τη γη τους. Σημαίνει «γη των ανθρώπων που μάχονται μαζί με τον Θεό». Τώρα εξηγούνται όλα... Και κυρίως αυτή η βαθιά θρησκευτική σχέση που μεταθέτει την επιβίωση στα χέρια του Θεού. Γιατί μόνο με κάποια Θεία Πρόνοια επιβιώνεις εδώ. Με την Πρόνοια που τους έστειλε το θεόσταλτο «μάνα» σαν βροχή από τον ουρανό, με την Πρόνοια που εκφράστηκε με τον Ιησού, όταν ευλόγησε τα ψάρια, κι αυτά πολλαπλασιάστηκαν και χόρτασε όλος ο λαός.
Αλλά κάποια στιγμή σ’ εγκαταλείπει κι ο Θεός κι αρχίζουν ξανά τα χρόνια της δοκιμασίας. Και πιάνεις Κύριε τον λαό σου και τον ξεριζώνεις. Σαν κόκκους σταριού αρπάζεις τα τέκνα σου και τα διασκορπίζεις παντού, σ’ όλες τις άκρες του κόσμου ετούτου. Η μεγαλύτερη διασπορά λαού στην ιστορία. Σε κατέκτησαν κι εσένα Έλληνά μου, σκλαβιά, καταπίεση κι εθνοκαθάρσεις αιώνες κι αιώνες, μα τόπο δεν σ’ άλλαξαν. Τη ρίζα σου δεν την πείραξαν. Μα ο θείος Ααρών; Η θεία Σάρα, η γιαγιά Ρεβέκκα; Και ο Σάμης; Ο Σαλτιέλ; Πού εύρισκαν για αιώνες το κουράγιο, τη δύναμη αυτοί οι σπόροι και φύτρωναν ξανά και ξανά κι ας τους ξερίζωναν άλλοτε βασιλείς σαν τον Φερδινάνδο και την Ισαβέλλα, πότε παρανοϊκά κτήνη σαν τον Χίτλερ;
Μετά το «Ολοκαύτωμα», τα απελπισμένα τέκνα του Ισραήλ, σάλπαραν ξανά να πιάσουν λιμάνι. Επιστροφή στην παλαιά πατρογονική γη, που δεν είναι πια Γη της Επαγγελίας, αλλά γη της κόλασης και της φωτιάς. Φουκαράδες, κουρελήδες, φτώχεια καταραμένη, θα πάνε εκεί να συναντήσουν άλλες φτώχειες, Παλαιστίνιους και Άραβες, παλιούς γνώριμους, κι αρχαίους συγκάτοικους.
Η συνέχεια επί της... οθόνης. Στην ασπρόμαυρη τηλεόραση μάρκας «Τελεφούνκεν» του σαλονιού μας Εβραίοι και Άραβες, Αιγύπτιοι, Σύριοι και Παλαιστίνιοι πολεμούν. Είμαστε στα 1973 μ.Χ. Τα τανκς βομβαρδίζουν και η πρωθυπουργός Γκόλντα Μέγιρ κάνει δηλώσεις, έχοντας δίπλα της τον μονόφθαλμο πολέμαρχο και υπουργό Άμυνας Μοσέ Νταγιάν. Το άλλο του μάτι χάθηκε. Σε κείνα τα μέρη εύκολα σου βγάζουν το μάτι. «Οφθαλμόν αντί οφθαλμού».
Και είχαμε όλοι μας ησυχάσει τα τελευταία χρόνια. Οι άνθρωποι ξαναγέλασαν, πήγαν στις δουλειές τους, ξανάρχισαν τα ταξίδια. Η γειτόνισσά μου, η κυρία Μαίρη, μπόρεσε επιτέλους να επισκεφτεί τους Άγιους Τόπους, όπως το ‘χε τάμα «από ανέκαθεν», να ‘ναι καλά ο δέσποτας που οργάνωσε την εκδρομή. Οι Ισραηλινοί, που σπάνια άφηναν το Ισραήλ από φόβο και μόνο, έγιναν τουρίστες κι αυτοί σαν όλους, και διαδήλωναν κατά του Νετανιάχου, διεκδικώντας περισσότερη Δημοκρατία. Όταν η εξωτερική απειλή παύει, πιάνεις τα του οίκου σου. Οι Παλαιστίνιοι είχαν ηρεμήσει κι αυτοί, εξομάλυνση με τους Άραβες των Εμιράτων, άιντε ορέ παιδιά, να τα βρούμε, για όλους έχει ο Γιαχβέ και το συνεταιράκι του ο Αλλάχ.
Και μετά ξανά η συνέχεια επί της οθόνης. Όχι, δεν είναι η τηλεόραση «Τελεφούνκεν» πια, είναι η οθόνη ενός κινητού I-phone που τρέχει με ταχύτητες 5G και σου δείχνει τη ρουκέτα της «Χαμάς» πριν ακόμη αυτή σκάσει επί κεφαλών δικαίων και αδίκων.
Κι έχουμε πιάσει για τα καλά το 2023, πάμε για το ‘24, ένα τέταρτο κιόλας κι απ’ τον καινούργιο αιώνα. Το χώμα βάφεται ξανά κόκκινο, οι ρουκέτες σκάνε από δω, αεροπλάνα και κανόνια ισοπεδώνουν από ‘κει, γελούν και χαίρονται οι φανατικοί, κλαίνε τα φιλήσυχα ανθρωπάκια, τρέχει κι ο θείος Ααρών να κρυφτεί ξανά στο καταφύγιο. Πάνω που είχε ξεχάσει κατά πού πέφτει.
Σαλώμ, Κύριε, σαλώμ... Θα μας ακούσεις καμιά φορά;
ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΕΣΗΣ
alexiskalessis@yahoo.gr
