* Της Μαρίας Γαλλιού-Πουλαράκη Μαρία
Νομικού
Αν ξεκινήσουμε από την παραδοχή ότι η ευημερία των εργαζομένων και αυτοαπασχολουμένων της χώρας μας είναι μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος και ότι οι μεταρρυθμίσεις, που θα οδηγήσουν στην κατάστρωση ενός νέου και εφικτού σχεδίου εξόδου από την παρούσα τριπλή κρίση (κρίση τραπεζικού τομέα-δημοσίου χρέους και στάσης επενδύσεων) είναι αναγκαίο να ξεκινήσουν από τον κόσμο της αγοράς, τότε η έξοδος είναι μπροστά μας.
Εντούτοις, ως μόνη λύση για την εξισορρόπηση του ασφαλιστικού Ταμείου του ΟΑΕΕ -ενόψει του δυσθεώρητου ποσού των 9,1 δισ. ευρώ που οφείλεται από τους 659.000 οικονομικά ενεργούς ασφαλισμένους έναντι του συνολικού αριθμού των 776.906 άμεσα ασφαλισμένων- προκρίθηκε η επιβολή και νέας ρύθμισης για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών σε 72 ή και 100 μηνιαίες δόσεις, ανάλογα με το ύψος των οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών. Η παραπάνω ρύθμιση αναμένεται να κατατεθεί εντός των επόμενων ημερών στη Βουλή.
Υπό το πρίσμα των ανωτέρω συνθηκών, το ερώτημα που γεννάται είναι εύλογο: η αποτελμάτωση του Ταμείου του ΟΑΕΕ θα πραγματοποιηθεί μέσω μιας νέας ρύθμισης οφειλών, δηλαδή θα αυξηθούν τα έσοδα του Ταμείου με την αύξηση των δόσεων στις 100 ή στις 72; Η αποτυχία της πολιτικής των περισσοτέρων δόσεων είναι αυταπόδεικτη, αν αναλογιστεί κανείς ότι τα τελευταία χρόνια έχουμε απαριθμήσει πλείονες ρυθμίσεις δοσοποιήσεων των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών εισφορών του ΟΑΕΕ, άνευ αποτελέσματος.
Επιδίωξη λοιπόν, είναι να τεθεί εκ νέου η έννοια της κοινωνικής ασφάλισης, ευελπιστώντας να επανακτήσουμε την έννοια του κοινωνικού κράτους δικαίου. Οι νέες καταστάσεις δημιουργούν νέες ανάγκες και είναι βέβαιο ότι οι λύσεις θα πρέπει να διατυπωθούν με σαφήνεια, καθαρότητα και να είναι ευχερώς υλοποιήσιμες.
Συνοψίζοντας και με γνώμονα την εξισορρόπηση του ασφαλιστικού ταμείου του ΟΑΕΕ, του οποίου η βιωσιμότητα ή μη είναι σπουδαίας σημασίας και για τα λοιπά ασφαλιστικά ταμεία, καθότι τούτα λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία, καθίσταται αναγκαία πρωτίστως, η ενεργοποίηση της ρύθμισης του άρθρου 5 του Καταστατικού του ΟΑΕΕ. Δηλαδή, η άσκηση της κανονιστικής μείωσης του ύψους των ασφαλιστικών κατηγοριών του ΟΑΕΕ, με την έκδοση σχετικής Υπουργικής Απόφαση του Υπουργού Εργασίας, προκειμένου να εναρμονιστούν με τα πραγματικά επίπεδα των μέσων αποδοχών των ασφαλισμένων, οι οποίες έχουν υποστεί δραματική μείωση. Είναι κοινωνικά και οικονομικά απόλυτα δικαιολογημένη και συνταγματικά επιβεβλημένη, καθώς και επιτακτική λόγω των εξαιρετικών οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών της χώρας.
Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο του υποχρεωτικού χαρακτήρα της κοινωνικής ασφάλισης και, ειδικότερα της καθολικής υποχρέωσης ασφαλιστικής κάλυψης υγείας, δεν είναι συνταγματικά ανεκτή η μονομερής, σε βάρος του ασφαλισμένου, αναστολή της ασφαλιστικής σχέσης με αναστολή της χορήγησης παροχών ασθενείας και μητρότητας από τον ΕΟΠΥΥ, λόγω της αδυναμίας καταβολής των ασφαλιστικών του εισφορών.
Στην πράξη τούτο σημαίνει ότι ο ασφαλισμένος του ΟΑΕΕ εξακολουθεί να βαρύνεται με τις εισφορές που αναλογούν στο διάστημα αυτό, ωστόσο δε δικαιούται παροχές σε περίπτωση που επέλθει ο ασφαλιστικός κίνδυνος (ασθένεια, μητρότητα κλπ). Κατά συνέπεια, ο ΟΑΕΕ υποχρεούται να παρέχει ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη στους υπαγόμενους σ’ αυτό ασφαλισμένους και να θεωρεί βιβλιάρια υγείας ακόμη και αν αδυνατούν να εξοφλήσουν τις οφειλόμενες εισφορές του κλάδου υγείας.
Επιπροσθέτως, το ζήτημα της συσσώρευσης ληξιπρόθεσμων οφειλών στον ΟΑΕΕ θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με την καθιέρωση του συστήματος της «κεφαλαιοποίησης» των μέχρι σήμερα οφειλών. Η κεφαλαιοποίηση θα περιλαμβάνει όλες τις οφειλές σε ενιαίο κεφάλαιο, το οποίο θα επιβαρύνεται μόνο με ένα συμβολικό επιτόκιο, ενώ θα συνεπάγεται και την άμεση επανέναρξη καταβολής τρεχουσών εισφορών, με παροχή δικαιώματος για ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικής κλάσης στους ασφαλισμένους.
Τέλος, η αποποινικοποίηση της μη καταβολής των ληξιπρόθεσμων εισφορών στον ΟΑΕΕ είναι επιβεβλημένη, καθώς από τη μη καταβολή των εισφορών πλήττεται ο ίδιος ο ασφαλισμένος και η οικογένειά του (στέρηση παροχών σύνταξης και υγείας). Εξάλλου, έχει την ιδιότητα του αυτοαπασχολούμενου και όχι του εργοδότη για να τιμωρείται με τον ίδιο τρόπο για τη μη καταβολή εργοδοτικών εισφορών, δηλαδή για την καταβολή κοινωνικών ασφαλίστρων για διαφορετικά πρόσωπα.
Πολιτική με δόσεις δεν ασκείται. Ήδη έχει σχηματισθεί μια στρατιά ασφαλισμένων –ανασφαλίστων, δίχως να έχει πρόσβαση στο αγαθό της δημόσιας υγείας, δίχως να δύναται να συνταξιοδοτηθεί, επαπειλούμενος με ποινικές κυρώσεις και με κατασχέσεις της περιουσίας του. Ήδη είναι εγκλωβισμένος στο ίδιο του το σπίτι.
Αδήριτη ανάγκη είναι η άμεση και αποτελεσματική επέμβαση της εκτελεστικής εξουσίας, με σκοπό την εξισορρόπηση και την αποτελμάτωση του ταμείου του ΟΑΕΕ. Η προχειρότητα και η έλλειψη ενός ρεαλιστικού σχεδίου εξυγίανσης, σε ενεστώτα χρόνο, καταδεικνύει την απροθυμία της εκτελεστικής εξουσίας να πράξει τα αυτονόητα. Πολιτική, όμως με δόσεις δεν νοείται.
