Από συνήθεια μπορεί. Ίσως κι από ένα «κυνήγι αναμνήσεων». Βασικά, πήγα να πάρω βάγια. Είναι στοιβαγμένα μπροστά στην είσοδο του ναού και γίνεται μάχη μεταξύ των εκκλησιαζομένων για ένα κλαδί. Μεσσίες, βέβαια, για να επευφημήσεις, καθώς θα μπαίνουν στα Ιεροσόλυμα δεν υπάρχουν πια, αλλά οπωσδήποτε τα βάγια μπαίνουν στη φακή και τη νοστιμίζουν. Για ένα πιάτο φακή, κάποτε, λέει η Βίβλος, ο Ησαύ, πούλησε τα πρωτοτόκια, όλα αυτά τα προνόμια που οι αρχαίες κοινωνίες προόριζαν για τους πρωτότοκους αρσενικούς τους. Συνεπώς, μην υποτιμάς καθόλου τη σημασία της φακής και ό,τι αυτή συμβολίζει ή υπόσχεται.
Κυριακή των Βαγιών... Η αγωνιώδης αναζήτηση κατάνυξης ενόψει του Πάσχα στην οποία επιδίδονται ακόμη πολλοί άνθρωποι είναι μια υπόθεση υπονομευμένη εκ των προτέρων. Πλήθος και κατάνυξη δεν πάνε σετάκι. Η κατάνυξη προϋποθέτει μοναξιά, ή μάλλον μοναχικότητα. Και πού να τη βρεις τέτοιους βάναυσους καιρούς;
Θυμάμαι, την είχα ψάξει μια φορά. «Πάμε στον Άθω, στο Όρος» μού είπε ένας φίλος. Να μην βλέπουν τα μάτια σου παρεκτός απ’ το μπλε της θάλασσας και το γαλάζιο τ’ ουρανού. Και τ’ αυτιά σου. Να μην ακούν άλλες κακίες, να χορτάσουνε κι αυτά σιωπή. Κι εκεί, μόνον εκεί, ίσως και να βρεις τη γαλήνη που ζητάς. Κι εκεί, μόνον εκεί, ίσως και ν’ ακούσεις τον ψίθυρο του Θεού.
Χαμένα όνειρα όμως, πικρά διαψευσμένες προσδοκίες. Το μοναστήρι βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο, ας το πούμε έτσι. Κι ο φιλοδοξών να εκλεγεί ηγούμενος που μας υποδέχεται στ’ αρχονταρίκι εξηγεί στον φίλο μου -γνωστό του απ’ τα παλιά- πόσο «βρώμικα» παίζει το παιχνίδι ο ανταγωνιστής του και πώς μαγειρεύει τα «κουκιά» για την εκλογή του. Δεν υπάρχουν άγιοι σου λέω...
Προσπαθώ να μην σκέφτομαι. Τούτες οι σκέψεις είναι έτσι κι αλλιώς χαοτικές. Στον ασφυκτικά γεμάτο ναό της ενορίας μου, το πλήθος μεταφέρει τις κακές του συνήθειες. Σπρώχνονται, μιλάνε χαμηλόφωνα μεταξύ τους, χαριεντίζονται ή χαιρετιούνται. Κάποια στιγμή, ακούγεται και ήχος κινητού τηλεφώνου. Πρέπει να είναι ο τρίτος ή τέταρτος ήχος κινητού που άκουσα μέσα σε λίγη ώρα. Εν μέσω θείας λειτουργίας ένας κυριούλης μπροστά μου το σηκώνει διακριτικά και αρχίζει να μιλάει ψιθυριστά, χωρίς κανένα πρόβλημα, καμιά ντροπή ή ενοχή. Η τεχνολογία δεν γνωρίζει όρια. Την ίδια στιγμή, σε μια κολόνα δίπλα μου, παρατηρώ μια πινακίδα που ενημερώνει τους πιστούς ότι «ο χώρος βιντεοσκοπείται» για λόγους ασφαλείας. Ιεροί ναοί hi -tech- όχι παίζουμε. Αναγκάστηκαν να το κάνουν, όπως άκουσα, με κοινή απόφαση ιερέων και επιτρόπων, ύστερα από κάμποσες κλοπές ή απόπειρες κλοπών που απέφεραν ως λάφυρο, μεταξύ άλλων κι ένα ασημένιο δισκοπότηρο. Αν κάποιοι τρέμουν στη σκέψη και μόνο να κλέψουν έναν ναό, κάποιοι άλλοι μετρούν το βάρος των δισκοπότηρων σε ασήμι και σκέφτονται τα φράγκα. Δεν πα’ να τους πούνε βέβηλους, σκοτίστηκαν. Γι’ αυτές τις ψυχές που δεν κατέχουν από φόβο, προέχει το μεροκάματο. Η κόλαση και τα καζάνια της, ο Άδης κι ο Αχέροντας είναι παραμύθια που πιπιλίζουν ιερείς για τους φοβικούς. Εμείς έτσι κι αλλιώς τους λογαριασμούς μας με τον Θεό τους κάναμε από νωρίς, τόσα δικά μας, τόσα δικά του, όλα καλά και ταχιά, θα κάνουμε δώρο εικόνα ασημένια στην Παναγιά, έτσι για σχώριο.
- «Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε...».
Ο παπάς καλεί τον κόσμο για μεταλαβιά κι ανταποκρίνονται δεκάδες άνθρωποι, γυναίκες νέες και γριές, άντρες και γέροι, νέοι γονείς και μωρά που κλαίνε γοερά. Οι άνθρωποι του 2023 διατηρούν τις ίδιες πανάρχαιες συνήθειες κι ας μοιάζει η πίστη στον Θεό τόσο μακρινή υπόθεση. Πάνε εκεί, στήνονται, περιμένουν κάποιος ιερός ζωμός να σταλάξει μέσα τους και να τους καθαρίσει από κρίματα και αμαρτίες, κι ας είναι και για μια φορά τον χρόνο, απ’ το ολότελα, καλό είναι κι αυτό. Το κεφάλαιο «πίστη» στον 21ο αιώνα, καλύτερα ας μην το ανοίξουμε, άκρη δεν θα βγάλουμε εμείς με τα πεπερασμένα μυαλά. Ας πούμε απλά πως όσο θα υπάρχει πόνος, ανθρώπινη αδυναμία και ανημποριά, τόσο θα υπάρχει και η πίστη σαν ένα φως μέσα στο σκοτάδι.
Μεσημέρι Κυριακής και φτιάχνω κάτι πρόχειρο για φαγητό... Το έθιμο επιτάσσει βέβαια ψάρια, μα εγώ δεν ξέρω καν να τα καθαρίζω κι ούτε και έμαθα ποτέ, μια ζωή το τραπέζι έτοιμο από τη μάνα ήταν, αλλά γέρασε κι αυτή, πόσο πια; Τελικά πάρα πολλά έθιμα θα χαθούν επειδή οι προηγούμενες γενιές υπήρξαν τόσο προστατευτικές που ευνούχισαν τα παιδιά τους από κάθε τι το κουραστικό κι επώδυνο όπως το να τηγανίζεις μπακαλιάρο...
Μεγάλη βδομάδα κι εσύ επιμένεις ότι ακόμη μπορείς να βρεις κατάνυξη. Άσε στην άκρη τις προσδοκίες και πιάσε στασίδι στον ναό της γειτονιάς σου. Ήρεμα, απλά και φυσικά, δίπλα στις ηλικιωμένες κυρίες της γειτονιάς. Με την «Ιερά Σύνοψη» στα χέρια που ένα χρόνο αραχνιάζει στη Βιβλιοθήκη. Άσε πίσω το πλήθος που σκασιλιάζει τάχα μου για την τιμή του αρνιού, για τον καιρό που θα κάνει «κι έχουμε και να ταξιδέψουμε» για τα οικογενειακά τραπέζια των αναγκαστικών ισορροπιών κι όλες αυτές τις πασχαλινές ανορθογραφίες.
Δεν υπάρχει γλύκα και κατάνυξη το Πάσχα. Δεν την πουλάνε πουθενά. Μονάχα ένα αγέρι υπάρχει που κάνει το κερί να τρεμοσβήνει τη Μεγάλη Παρασκευή, καθώς οι Επιτάφιοι τραβάνε προς την Κεντρική πλατεία ...ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΕΣΗΣ
alexiskalessis@yahoo.gr
