Απαγόρευση η οποία - υπενθυμίζουμε - έμεινε ακλόνητη στην αναθεώρηση του 2019 (επί Κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ), διατηρώντας το κρατικό μονοπώλιο στην ανώτατη εκπαίδευση.
Προσέξτε, όμως: Παρότι έχουμε σήμερα, ως χώρα, 26 κρατικά ΑΕΙ με 460 Τμήματα (τα παλαιά Τμήματα των AEI μαζί με τα «πανεπιστημιοποιηθέντα» ΤΕΙ, επί υπουργίας ΣΥΡΙΖΑ / Γαβρόγλου) Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης διασκορπισμένα σε 70 πόλεις της χώρας – ούτε η [υπερ-] δεκαπλάσια σε έκταση και πληθυσμό Ρωσία δεν έχει τόσα...), εν τούτοις, χιλιάδες Ελληνόπουλα προστρέχουν για σπουδές – και, κυρίως, μεταπτυχιακές – στα Πανεπιστήμια της αλλοδαπής και δη ιδιωτικά της Κύπρου και της Βαλκανικής (και ου μόνον). Σύμφωνα με στοιχεία του Υπ. Παιδείας της Κύπρου για τη χρονιά 2021 από τους 54.235 φοιτητές των Πανεπιστημίων (3 δημόσια, 7 ιδιωτικά) της μεγαλονήσου οι 20.546 ήταν Έλληνες, αποτελώντας το 38% των φοιτητών και ως επί το πλείστον σε ιδιωτικά κυπριακά ΑΕΙ («Καθημερινή», 25.02.2023).
Τα ιδιωτικά ΑΕΙ της Κύπρου οργάνωσαν γρήγορα προγράμματα σπουδών με βάση τις ανάγκες της αγοράς εργασίας και της ζήτησης από την Ελλάδα. Για παράδειγμα, διδάσκουν στη Νομική το ελληνικό δίκαιο, εκτός του κυπριακού δικαίου. H Eκκλησία της Κύπρου έχει ιδρύσει δική της (ανωτάτη) Θεολογική Σχολή (με νομικό καθεστώς «Μη Κυβερνητικού Οργανισμού» [ΜΚΟ]). Επίσης, έχουν δημιουργηθεί πολλά μεταπτυχιακά προγράμματα πάνω στην Ειδική Αγωγή, όταν διαπιστώθηκε μεγάλη ζήτηση από την Ελλάδα. Ηταν η περίοδος που είχαν προαναγγελθεί ότι θα γίνουν πολλοί διορισμοί εκπαιδευτικών Ειδικής Αγωγής για τα ελληνικά δημόσια σχολεία και οι ενδιαφερόμενοι έσπευσαν κατά χιλιάδες στ΄ όμορφο το νησί όχι, βεβαίως, για διακοπές, αλλά για το μεταπτυχιακό στην Ειδική Αγωγή - μεταπτυχιακό στο οποίο οι σπουδές διενεργούντο ενίοτε και «δι΄ αλληλογραφίας» (ψηφιακής, εννοείται!).
Τον περασμένο Μάιο, όπως γράφαμε σ΄ ετούτη εδώ τη στήλη της «ΕτΔ» (30.05.2023, σελ. 3) οι υποβληθείσες αιτήσεις υποψηφίων εκπαιδευτικών που επρόκειτο να διεκδικήσουν μια θέση αναπληρωτή στα σχολεία Ειδικής Αγωγής και (Α/θμιας και Β/θμιας) Εκπαίδευσης για την τρέχουσα σχολική χρονιά είχαν ξεπεράσει τις 80.000 (!). Οι υποψήφιοι εκείνοι για να μπορέσουν να κατοχυρώσουν δικαίωμα διεκδίκησης θέσης στην Ειδική Αγωγή είχε χρειασθεί, πέραν του βασικού πτυχίου τους, ν΄ αποκτήσουν μεταπτυχιακό στην «Ειδική Αγωγή» με τη συντριπτική πλειοψηφία εξ αυτών να το αναζητούν σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού, ως επί το πλείστον ιδιωτικά και - κυρίως, της Κύπρου και της ευρύτερης Βαλκανικής - τα οποία (ιδιωτικά ΑΕΙ) έχουν κάνει τα τελευταία χρόνια «χρυσές δουλειές» στη συγκεκριμένη «μπίζνα» χορήγησης τίτλων μεταπτυχιακών σπουδών. Και, φυσικά, όχι μόνο στην Ειδική Αγωγή, αλλά και σε κάθε άλλη επιστημoνική ειδικότητα μεταπτυχιακού (M.Sc. αλλά και διδακτορικού / PhD) που συμβάλλει στην αύξηση της μοριοδότησης (για πρόσληψη, για κατάληψη θέσης στελέχους, αλλά και για αύξηση του μισθού). Προχθές γνωστοποιήθηκε («Αlfavita», 31.03.2023) ότι οι αιτήσεις των υποψήφιων εκπαιδευτικών για τη συμμετοχή τους στους υπό συγκρότηση νέους πίνακες κατάταξης του ΑΣΕΠ έφθασαν στις 150.000 (!). ‘Οποιοι πήραν μεταπτυχιακό αύξησαν τα μόριά τους και ανέβηκαν στη θέση κατάταξης – και επειδή αυτό ήταν γνωστό οι πλείστοι εκ των υποψηφίων φρόντισαν να εξασφαλίσουν το πολυπόθητο μεταπτυχιακό για διορισμό στο ελληνικό Δημόσιο. Από πού; Μα (η συντριπτική πλειοψηφία των υποψηφίων) από ιδιωτικό ΑΕΙ της αλλοδαπής…
Εδώ, όμως, ακόμη το …συζητάμε αν θα πρέπει να ιδρυθούν μη κρατικά Πανεπιστήμια–γιατί, όπως διακηρύσσουν ορισμένοι «προοδευτικοί», η «δωρεάν ανώτατη Παιδεία είναι υποχρέωση του Κράτους». Λησμονώντας, όμως, ότι υπάρχει εδώ και χρόνια - πολλά χρόνια…- το κρατικό (κρατικότατο…) «ΕΑΠ» (Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο) στο οποίο η φοίτηση (για πτυχίο ή, κυρίως, για μεταπτυχιακό) έχει (όπως στα… «κακούργα» τα ιδιωτικά ΑΕΙ) δίδακτρα… Αλλά αφού αυτό (το «ΕΑΠ») είναι κρατικό, ε, δεν πειράζει… (οποία υποκρισία, δηλαδή…).
Είμαι απόφοιτος ελληνικού κρατικού Πανεπιστημίου, αισθάνομαι περήφανος που τελείωσα το «Αριστοτέλειο» (ΑΠΘ). Θεωρώ, όμως, ότι ήλθε ο καιρός η ανωτάτη Εκπαίδευση να εξελιχθεί (και) στη χώρα μας, όπως στην ανεπτυγμένη Δύση και να δοθεί ένα τέλος στο κρατικό μονοπώλιο, πιστεύοντας ότι ο ανταγωνισμός με τα ιδιωτικά / μη κρατικά (τα οποία εννοείται ότι θα λειτουργούν το πλαίσιο των ακαδημαϊκών και λοιπών διοικητικών κανόνων της Πολιτείας – και υπό την εποπτεία της) θα βοηθήσει τα κρατικά Πανεπιστήμια να ξεφύγουν από τις ποικίλες παθογένειές τους. Ποιος ήταν και ο λόγος π.χ. που ο ΟΤΕ και η ΔΕΗ, μέσα σε ελάχιστο διάστημα έπαψαν να είναι προβληματικοί Οργανισμοί κοινής ωφελείας; Η πίεση του ανταγωνισμού. Oι ίδιοι άνθρωποι, αλλά νέες συνθήκες.
Η εποχή των κολλημένων στο χθες ιδεολογικών εμμονών – των απότοκων παλαιοαριστερών ιδεοληψιών και παλαιοδεξιών κρατικόφιλων αγκυλώσεων - έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. To τέλος της Εκπαίδευσης -και στην ανωτάτη βαθμίδα (ΑΕΙ) - όπως την ξέραμε δεν πλησιάζει, ήλθε! H ανωτάτη Eκπαίδευση στις άλλες χώρες της ανεπτυγμένης Δύσης κινείται ήδη (για διδάσκοντες και διδασκομένους) σε ρυθμούς «5G» (Fifth Generation). Και στους ρυθμούς αυτούς μονοπώλια στην Εκπαίδευση - και δη στην ανωτάτη - ούτε υπάρχουν, ούτε νοούνται…
* Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι καθηγητής Β/θμιας Εκπ/σης, κλ. ΠΕ01 (xaan@theo.auth.gr).
