Με προσταγή του Διγενή κι ευχή του Μακαρίου η Κύπρος πήρε τα όπλα για Λευτεριά και ΕΝΩΣΗ.
Αμούστακα παλικάρια πήραν μιαν ανηφοριά και πήραν μονοπάτια που παν στη Λευτεριά. Για Λευτεριά και ΕΝΩΣΗ της Κύπρου με τη Μητέρα Ελλάδα, δικαίωμα αναφαίρετο και στόχος ιερός που η Διεθνής κοινότητα όφειλε να σεβαστεί και δεν σεβάστηκε. Η διεθνής κοινότητα που περιφρόνησε τη θέληση του Κυπριακού λαού, όταν το 1950 σε ποσοστό 95,7% αξίωσε ενυπογράφως ΕΝΩΣΗ με την Ελλάδα.
Οι βολεμένοι ανησύχησαν. Οι υποψιασμένοι αναθάρρησαν. Οι σκλάβοι πήραν τα όπλα. Η Κύπρος με πενιχρά μέσα απέναντι σε μια σιδερόφρακτη αυτοκρατορία. Ήταν πρωταπριλιά όταν η Ε.Ο.Κ.Α. κυκλοφόρησε την πρώτη προκήρυξή της: «Με την βοήθειαν του Θεού, με πίστιν εις τον τίμιον αγώνα μας, με την συμπαράστασιν ολοκλήρου του Ελληνισμού και με την βοήθειαν των Κυπρίων, αναλαμβάνομεν τον αγώνα διά την αποτίναξιν τού Αγγλικού ζυγού, με σύνθημα εκείνο το οποίον μας κατέλειπαν οι πρόγονοί μας ως ιεράν παρακαταθήκην: «Ή τάν ή επί τάς» ….».
Γλαφυρός, όπως πάντα, ο ποιητής: «Όταν πια είδαμε κι αποείδαμε με τα τηλεγραφήματα και τες πρεσβείες, κλείσαμε τη μικρή μας ζωή σ’ έναν φάκελο μικρό που να χωράει στη φούχτα μιας μαθητριούλας, στον προβολέα ενός ποδηλάτου, στη ράχη ενός βιβλίου και γράψαμε με κόκκινο μελάνι τη διεύθυνση: Αξιότιμον Ελληνικόν Κυπριακόνλαόν, Οδόν Ελευθερίας ή θανάτου. Χωριά και πόλεις, Κύπρον… Το στείλαμε χωρίς το γραμματόσημο με την ξένη βασίλισσα…».
Ήταν η πληρωμένη απάντηση του Ελληνικού Κυπριακού λαού στην κυνική δήλωση του φλεγματικού υφυπουργού Αποικιών, Χένρυ Χόπκινσον, που στις 28 Ιουλίου 1954 δήλωνε: «Υπάρχουν ορισμένα εδάφη εις την Κοινοπολιτείαν, τα οποία λόγω των ειδικωτέρων συνθηκών, υπό τας οποίας ευρίσκονται, ουδέποτε δύνανται να αναμένουν ότι θα αποκτήσουν πλήρη ανεξαρτησίαν».
Οι Άγγλοι χρησιμοποιούν όλα τα μέσα για να τσακίσουν την Ε.Ο.Κ.Α. Στήνουν αγχόνες, καίνε ζωντανούς τους αντάρτες στα κρησφύγετατους, δολοφονούν αδιακρίτως, φυλακίζουν, βασανίζουν μέχρι θανάτου, εξορίζουν. «Μολών λαβέ» φωνάζουν οι αγωνιστές μέσα από τα κρησφύγετά τους! Μικροί και μεγάλοι, άνδρες και γυναίκες, βγαίνουν στους δρόμους. Αναμετρώνται καθημερινά με τους σιδερόφρακτους, ανεμίζοντας ελληνικές σημαίες. Οι Άγγλοι χτυπούν αλύπητα! Δολοφονούν ακόμη και μικρά παιδιά!
Τα πλατιά λαϊκά στρώματα βλέπουν τον Κυπριακό αγώνα με τον ενθουσιασμό, τη νοοτροπία και την πίστη των προηγούμενων απελευθερωτικών αγώνων του Έθνους και με αποκλειστικά κριτήρια την ανθρώπινη λεβεντιά, τον ηρωισμό και τα μεγάλα ανδραγαθήματα.
Απέναντι στα αγνά αυτά ελατήρια, την αγνή ψυχή του Λαού και την παλικαριά των μαχητών της Ε.Ο.Κ.Α., η βρετανική διπλωματία ετοίμαζε επιδέξια τα δικά της σατανικά σχέδια, που ήταν αδύνατο να συλλάβει η πλημμυρισμένη από αγνό πατριωτισμό και συναισθηματικότητα, αλλά στερημένη από πολιτική πείρα και παράδοση, κυπριακή λαϊκή ψυχή.
Τις γενικές δυσχέρειες επέτεινε ακόμα περισσότερο η αλλοπρόσαλλη πολιτική της Κυβέρνησης Καραμανλή που τοποθετούσε τα συμμαχικά συμφέροντα υπεράνω των εθνικών. Το πνεύμα αυτό της διαλλακτικότητας δημιουργούσε τεράστιες δυσκολίες και πιέσεις στον Κυπριακό παράγοντα και έκτισε συνθήκες παρέκκλισης από τους στόχους της Ε.Ο.Κ.Α.
Παρά το αίμα που χύθηκε, ο στόχος της ΕΝΩΣΗΣ δεν επιτεύχθηκε. Ο άφθαρτος ηρωισμός των παιδιών της Ε.Ο.Κ.Α. δεν στάθηκε αρκετός για την ευόδωση του Αγώνα τους. Το αντάρτικο της Ε.Ο.Κ.Α. κούνησε συθέμελα τη βρετανική αυτοκρατορία, αλλά ήταν αδύνατο να την τσακίσει. Έτσι, φτάσαμε στις απαράδεκτες Συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου. Με τις οποίες η Τουρκία επανήλθε ως βασικός εταίρος ξανά στο νησί! Οι Άγγλοι αποδεικνύουν ξανά πως ξέρουν πολύ καλά να διαιρούν και να βασιλεύουν. Έκτοτε, κάποιοι, που δεν είναι λίγοι δυστυχώς, χωρίς περίσκεψη και χωρίς αιδώ, με λόγο διχαστικό, προσπαθούν να πείσουν πως ήταν λάθος ο αγώνας της Ε.Ο.Κ.Α. Σ' αυτούς, μάλιστα, συγκαταλέγονται και πολιτικοί που απόλαυσαν και απολαμβάνουν τα καλά της εξουσίας του Κυπριακού κράτους. Του κράτους που είναι ζυμωμένο με το αίμα των παιδιών της Ε.Ο.Κ.Α.! Χάθηκε η ντροπή, χάθηκε το ήθος, χάθηκε η αξιοπρέπεια...
* Ο δρ Αυγουστίνος (Ντίνος) Αυγουστή είναι καθηγητής Παν. Θεσσαλίας από το Μονάγρι Λεμεσού
av.avgoustinos@gmail.com
