Αθέατες Όψεις της Πολιτικής και της Οικονομίας
Κι όμως, πρόκειται για τη Βουλή των Ελλήνων...
* Από τον Γιώργο Μακρή (mak@eleftheria.gr)
ΟΧΙ, η φωτογραφία δεν προέρχεται από κάποια εξωτική χώρα της Ανατολής...
Από τη Βουλή των Ελλήνων προέρχεται και συγκεκριμένα από τη συνεδρίαση της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων, στην οποία συζητείται την τρέχουσα εβδομάδα το νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας με τίτλο: «Οργάνωση της νομικής μορφής των θρησκευτικών κοινοτήτων και των ενώσεών τους στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων».
Στο πλαίσιο, λοιπόν, της επεξεργασίας του νομοσχεδίου, κλήθηκαν στη Βουλή να εκφράσουν τις απόψεις τους εκπρόσωποι των θρησκευτικών κοινοτήτων κι έτσι προέκυψε το εν λόγω – εντυπωσιακό - φωτογραφικό στιγμιότυπο.
Ποιο νέο μέτρο
«περνά» η κυβέρνηση
από τη Βουλή
ΑΝ υπάρχει μία φράση την οποία χρησιμοποιεί σε καθημερινή βάση το σύνολο των υπουργών, βουλευτών και στελεχών των δύο κυβερνητικών κομμάτων, αυτή είναι «δεν περνούν νέα μέτρα από τη Βουλή και πάντως όχι νέοι φόροι και νέες μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις».
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει ένα νέο μέτρο που, όπως φαίνεται μέχρι τώρα, θα «περάσει» από τη Βουλή μέσω της ψήφισης του προϋπολογισμού 2015.
Πρόκειται για την επέκταση της εισφοράς αλληλεγγύης, η οποία όταν θεσμοθετήθηκε, προβλέφθηκε να ισχύσει μέχρι και το τέλος του 2014. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Ότι η επέκτασή της πρέπει να ψηφισθεί από τη Βουλή, άρα πρόκειται για νέο μέτρο αφού με τον υπάρχοντα νόμο, δεν προβλέπεται να υπάρχει εισφορά αλληλεγγύης το 2015.
* * *
Πώς, όμως, η κυβέρνηση καταφέρνει να «περάσει» ένα νέο μέτρο πρώτα από την κοινωνία και δευτερευόντως από τη Βουλή;
Με επιθετική επικοινωνιακή πολιτική. Η κυβέρνηση βγήκε πρώτη και «πούλησε» - κατά τη χαρακτηριστική φράση των επικοινωνιολόγων - στην κοινωνία «μεγάλες φοροελαφρύνσεις», στις οποίες συμπεριέλαβε, μέσω διαρροών, και τη μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης κατά 50% από το 2015.
Με τον επικοινωνιακό «βομβαρδισμό» περί μείωσης της φορολογίας, πέρασε μάλλον «στα ψιλά» ότι η κυβέρνηση διαρρέει μείωση 50% σ’ έναν φόρο που όμως δεν υπάρχει (!) αφού, όπως προαναφέρθηκε, η εισφορά αλληλεγγύης ισχύει μέχρι το 2014 κι όχι το 2015.
* * *
Τελικά, στην πορεία, η μείωση... μειώθηκε από το 50% στο 30%, συνεπώς στον προϋπολογισμό του 2015 θα προβλέπεται η διατήρηση της εισφοράς αλληλεγγύης σε ποσοστό 70% της ισχύουσας φέτος.
Μ’ αυτό το νέο μέτρο η κυβέρνηση καταφέρνει να «κλείσει» σε μεγάλο βαθμό το δημοσιονομικό κενό του 2015, το οποίο θα μπορεί να «πανηγυρίσει» ότι «το έκλεισε χωρίς νέα μέτρα!»
Προς μείωση
του ΦΠΑ στο γάλα
ΤΗ μείωση του συντελεστή ΦΠΑ στο γάλα, που σήμερα είναι 13%, σχεδιάζει να εξαγγείλει η κυβέρνηση, χωρίς μέχρι τώρα να είναι ξεκάθαρο αν θα θεσμοθετηθεί από 1/1/2015 ή αν θα χρησιμοποιηθεί ως προεκλογική εξαγγελία στην περίπτωση φυσικά που στηθούν κάλπες έως τον προσεχή Φεβρουάριο.
Πιθανόν η μείωση του ΦΠΑ να συμπεριλάβει κι άλλα βασικά τρόφιμα που βρίσκονται καθημερινά στο οικογενειακό τραπέζι, όπως το ελαιόλαδο και το ψωμί, πιθανόν και όχι.
* * *
Αυτό θα εξαρτηθεί από το εξής:
-Αν η κυβέρνηση προχωρήσει στην καθιέρωση ενός συντελεστή ΦΠΑ (έχει ακουστεί για 19%), κίνηση όμως που σημαίνει ότι η φορολογική επιβάρυνση σε βασικά αγαθά, όπως τρόφιμα, φάρμακα και τιμολόγια υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, θα αυξηθεί σημαντικά, τότε κάποια είδη θα εξαιρεθούν προκειμένου να καταλαγιάσουν οι (έντονες) αντιδράσεις της κοινωνίας και να μπορέσει να «περάσει» το μέτρο από τη Βουλή.
-Αν δεν υπάρξει τέτοια θεμελιώδης αλλαγή στον ΦΠΑ, τότε πιθανόν να μειωθεί μόνο ο ΦΠΑ στο γάλα, κίνηση που χωρίς να έχει μεγάλο κόστος για τον προϋπολογισμό, φαίνεται να «κουμπώνει» στον πολιτικό σχεδιασμό της κυβέρνησης γιατί στοχεύει εκτός από τη συντριπτική πλειονότητα των καταναλωτών και στους κτηνοτρόφους, οι οποίοι έχουν πληγεί από την αύξηση της διάρκειας ζωής του φρέσκου γάλακτος.
Φοροελαφρύνσεις
ύψους 1,2 δισ. ευρώ
μέσω του «κουρέματος»
του πλεονάσματος
ΤΗ δυνατότητα να προχωρήσει σε φοροελαφρύνσεις ακόμη και 1,2 δισ. ευρώ αποκτά η κυβέρνηση για το 2015 εφ’ όσον επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες που διέρρευσαν ότι η τρόικα δέχεται να μειωθεί ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα της επόμενης χρονιάς από το 3% στο 2,3%.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Βάσει του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής που ισχύει σήμερα, η Ελλάδα οφείλει το 2015 να εμφανίσει πλεόνασμα ύψους 3% του ΑΕΠ στον προϋπολογισμό της. Με το ΑΕΠ να υπολογίζεται σε 180 δισ. ευρώ (ή και κατά τι παραπάνω), το πλεόνασμα αυτό αντιστοιχεί σε 5,4 δισ. ευρώ.
Αν ο στόχος μειωθεί στο 2,3%, τότε αυτομάτως προκύπτει ένα ποσό της τάξης του 1,2 – 1,3 δισ. ευρώ, από το οποίο μπορούν να καλυφθούν οι φοροελαφρύνσεις της επόμενης χρονιάς χωρίς φυσικά να διαταραχθεί η εφαρμογή του προγράμματος.
Κατ’ αναλογίαν, ο στόχος για το 2016 μπορεί να μειωθεί από το 4,5% στο 3% (ίσως και λίγο παραπάνω) ανάλογα και το πώς θα κινηθεί η πορεία της ελληνικής οικονομίας.
* * *
Η μείωση αυτή έχει, πάντως, και ένα μειονέκτημα: όσο περισσότερο μειώνεται το πρωτογενές πλεόνασμα τόσο περισσότερο θα πρέπει να αυξηθεί ο δανεισμός από τις αγορές για να καλυφθεί η διαφορά. Άρα, ουσιαστικά δημιουργείται νέο χρέος.
Επιπρόσθετα, θεωρείται περίπου βέβαιο ότι θα απαλειφθεί από τη νέα συμφωνία κυβέρνησης – τρόικας ο όρος ότι το 70% του πλεονάσματος θα μπορεί να χρησιμοποιείται για παροχές, όπως έγινε φέτος με το εφάπαξ ποσό που δόθηκε σε ένστολους και συνταξιούχους.
Οι αγορές
αναλαμβάνουν
τον ρόλο
της τρόικας
Η κυβέρνηση δημιουργεί το κλίμα για να ανακηρύξει (και να πανηγυρίσει) «το τέλος της τρόικας και του μνημονίου», ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως από το 2015 σταματά ο έλεγχος της ελληνικής οικονομίας.
Βεβαίως, ο έλεγχος δεν θα γίνεται με τη σημερινή μορφή, δηλαδή δεν θα έρχεται η τρόικα κάθε τρίμηνο για έλεγχο ώστε να εκταμιεύεται η δόση καθώς δεν υπάρχουν ούτε τρόικα, ούτε δόσεις...
* * *
Η πορεία της οικονομίας θα παρακολουθείται, όμως, συνεχώς από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία δυο φορές τον χρόνο θα εκδίδει εκθέσεις ελέγχου (reports). Παράλληλα, καθημερινά θα είναι στραμμένο στην Ελλάδα το βλέμμα και των αγορών από τις οποίες και θα δανείζεται αποκλειστικά η χώρα μετά το 2015, εφ’ όσον φυσικά «βγει από το Μνημόνιο».
* * *
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Αν, για παράδειγμα, η ελληνική κυβέρνηση (όποιο κόμμα ή κόμματα την αποτελούν) λάβει μια απόφαση που θεωρούν οι αγορές ότι επηρεάζει αρνητικά την πορεία της οικονομίας, τότε αυτό θα αποτυπώνεται στην αύξηση των επιτοκίων και κυρίως στη διαφορά του επιτοκίου με το οποίο δανείζεται η Ελλάδα σε σχέση με τη Γερμανία (τα περίφημα spreads).
Σημειωτέον ότι η ελληνική αγορά ομολόγων είναι εξαιρετικά «ρηχή» καθώς στα χέρια ιδιωτών είναι μόνο 30 δισ. ευρώ από το συνολικό δημόσιο χρέος. Αρκεί, λοιπόν, ένας ιδιώτης επενδυτής (επενδυτικό ταμείο/τράπεζα) να πουλήσει μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ελληνικών ομολόγων για να «απογειωθούν» τα spreads.
* * *
Κι όπως είναι γνωστό από το 2010, εφ’ όσον τα spreads ανεβούν πολύ, τότε οι αγορές θα σταματήσουν να δανείζουν την Ελλάδα, άρα θα χρειαστεί και νέο δανειακό πρόγραμμα με νέο μνημόνιο, κάτι το οποίο θα σημάνει το (οδυνηρό) τέλος της κυβέρνησης που θα είναι τότε στην εξουσία αλλά και απρόβλεπτες εξελίξεις στη χώρα.
* * *
Εκτός από τις αγορές, βαριές κυρώσεις στην Ελλάδα αν παρεκκλίνει από τον δρόμο της σφιχτής δημοσιονομικής πολιτικής έχουν τη δυνατότητα να επιβάλουν τόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (θα σταματά η ροή των κονδυλίων του ΕΣΠΑ) όσο και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
