«100 Χρόνια Γιάννουλη» και 4 συμπεράσματα Διαχρονικής Αξίας

Από τον Βαγγέλη Ζεμπελτζή, σύμβουλο της Λαϊκής Συσπείρωσης στη Δημοτική Κοινότητα Γιάννουλης

Κατά τη διάρκεια των επετειακών εκδηλώσεων της Κοινότητας Γιάννουλης για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή γράφτηκαν και ακούστηκαν διάφορες απόψεις για τα ιστορικά αυτά γεγονότα, για τους σκοπούς και τις αιτίες των γεγονότων. Όλες βασίζονται στην αστική (ιδεαλιστική) αντίληψη της ιστορίας, η οποία αποσπά τα ιστορικά γεγονότα από την κοινωνική - οικονομική βάση τους.
Ο ιστοριογραφικά καθιερωμένος όρος «Μικρασιατική Καταστροφή» χρησιμοποιείται για να αποδώσει τις συνέπειες της ήττας του Ελληνικού Στρατού στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1919 - 1922 και, ιδιαίτερα, τον βίαιο ξεριζωμό εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων της πρώην Οθωμανικής αυτοκρατορίας από τις εστίες τους.
Βεβαίως, η Μικρασιατική Καταστροφή αποτελούσε κομμάτι ενός συνολικότερου παζλ ιστορικών γεγονότων. Δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται μεμονωμένα. Η συνολική και σε βάθος εξέταση των αιτιών που συντέλεσαν στη Μικρασιατική Καταστροφή αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνει κατανοητό το πραγματικό περιεχόμενό της, να αναδειχθεί η ουσία της.
Η “επίσημη” - αστική ιστοριογραφία σπανίως καταπιάνεται με αυτά. Συνήθως περιορίζεται σε μία καταγραφή των διώξεων που υπέστησαν οι χριστιανικοί άμαχοι πληθυσμοί, επικεντρώνοντας στον πόνο και τη φρίκη τους, δίχως όμως να εμβαθύνει στο γιατί συνέβησαν όσα συνέβησαν. Οι όποιες επεξηγήσεις προβάλλονται είναι συνήθως επιδερμικές, αναζητώντας π.χ. λάθη σε στρατιωτικό, πολιτικό ή διπλωματικό επίπεδο, ενίοτε και εκχυδαϊστικές, ανάγοντας π.χ. τα πάντα στη δήθεν βάρβαρη φύση των Τούρκων κ.λπ.
Όμως, οι παράγοντες που οδήγησαν στη Μικρασιατική Καταστροφή ήταν βαθιά ριζωμένοι στη βάρβαρη - απάνθρωπη φύση του καπιταλισμού. Ο ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1919 - 1922 και η καταστροφή που τον ακολούθησε, ήταν άμεση προέκταση του Α’ Παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού Πολέμου. Η όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων σε βαθμό γενικευμένης πολεμικής σύγκρουσης, σε συνδυασμό με τις ιδιαίτερες επιδιώξεις των αστικών τάξεων της Ελλάδας (για εδαφική επέκταση) και της Τουρκίας (για κυριαρχία εντός ενός αστικού έθνους-κράτους επί των εδαφών της πρώην οθωμανικής αυτοκρατορίας) συνέθεσαν ένα εκρηκτικό μείγμα, με καταστροφικές συνέπειες για τους λαούς της περιοχής.
Η συγκυρία, λοιπόν, το έφερε έτσι ώστε οι εκδηλώσεις τιμής και μνήμης για τον προσφυγικό ξεριζωμό εκατομμυρίων Ελλήνων, Αρμενίων και Τούρκων -ως αποτέλεσμα της ιμπεριαλιστικής Μικρασιατικής Εκστρατείας και ήττας, που αποτέλεσε την αφετηρία για τη δημιουργία και της κοινότητας της Γιάννουλης, μετά την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας με θρησκευτικά και μόνο κριτήρια- να πραγματοποιηθούν την ώρα που ακόμη ένας ιμπεριαλιστικός πόλεμος είναι σε εξέλιξη με επίκεντρο αυτήν τη φορά την Ουκρανία, με την ενεργό και αναβαθμισμένη συμμετοχή της ελληνικής αστικής τάξης που προσδοκά το μερίδιό της από τη μοιρασιά της λείας. Την ίδια ώρα, δρομολογείται η εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων και η “ειρηνική” συνεκμετάλλευση του Αιγαίου, χάριν της πρόσδεσης της τουρκικής αστικής τάξης στην ευρωατλαντική συμμαχία του ΝΑΤΟ, στο πλαίσιο του διεθνούς ανταγωνισμού του με την Κίνα, την Ρωσία και τους συμμάχους τους.
Θα αναρωτιέται κάποιος:
Τι σχέση μπορεί να έχει ο σημερινός πόλεμος στην Ουκρανία με εκείνον στη Μικρά Ασία 100 χρόνια πριν;
Οι δύο πόλεμοι δίνουν κοινά συμπεράσματα διαχρονικής αξίας, αφού οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι και οι ενδοκαπιταλιστικοί ανταγωνισμοί αποτελούν συστατικό στοιχείο του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής στο μονοπωλιακό του στάδιο.
Πρώτο: Οι λαοί, είτε σε περίπτωση επίθεσης είτε σε περίπτωση άμυνας, δεν πρέπει να στοιχίζονται με την αστική τάξη, να εμπιστεύονται τις κυβερνήσεις τους. Ο πόλεμος -επιθετικός ή αμυντικός- έχει πάντα θύματα τους λαούς. Είτε άμεσα με στις στρατιωτικές επιχειρήσεις, είτε με τη φτώχεια που φέρνει ο πόλεμος, την καταστροφή και την προσφυγιά.
Δεύτερο: Οι λαοί πρέπει να βρίσκονται σε επαγρύπνηση και ετοιμότητα ώστε να είναι σε θέση να διεξάγουν τη δική τους αυτο-οργανωμένη άμυνα και αντεπίθεση. Άλλη η πατρίδα των εργατικών - λαϊκών δυνάμεων και άλλη των καπιταλιστών. Δεν υπάρχει δίκαιος ή άδικος πόλεμος από τη σκοπιά των εθνικών αστικών τάξεων και της κράτους τους. Δεν υπάρχουν κοινά συμφέροντα μόνο και μόνο επειδή υπάρχει κοινή γλώσσα και κοινά σύνορα.
Τρίτο: Η αφερεγγυότητα των πιο ισχυρών “σύμμαχων” κρατών προς τα λιγότερο ισχυρά -στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος- είναι εκδήλωση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, του ανταγωνισμού που διέπεται από την αρχή «ο θάνατός σου, η ζωή μου». Αυτό σημαίνει ότι αυτές οι συμμαχίες είναι πάντα εύθραυστες και μπορούν να αναπροσαρμόζονται με κάθε αλλαγή δεδομένων.
Έτσι έκαναν και οι νικητές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, που “άδειασαν” το ελληνικό κράτος κατά την εξέλιξη της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Το ίδιο έγινε, δεκαετίες αργότερα στην Κύπρο. Το αντιμετωπίζει καθημερινά το ελληνικό αστικό κράτος από την πλευρά του ΝΑΤΟ ως προς τις επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας, που -σημειωτέον- είναι και κράτος “σύμμαχος”!
Τέταρτο: Η μελέτη της Ιστορίας δεν μπορεί να γίνεται ταξικά ουδέτερα γιατί τα ίδια τα γεγονότα δεν είναι ταξικά ουδέτερα, όσο η κοινωνική - οικονομική οργάνωση βασίζεται στον ταξικό διαχωρισμό.
Η ταξική ουδετερότητα είναι αντιεπιστημονική. Χρησιμοποιείται από την άρχουσα τάξη ως παραμορφωτικός φακός της ιστορίας που κρύβει τις πραγματικές αιτίες των πολέμων και προσπαθεί με αυτόν τον τρόμο να στοιχίσει τον λαό με τις επιδιώξεις της, να τον κάνει συνένοχο, κάτω από ιδεολογήματα όπως «μεγάλη ιδέα», «εθνικό συμφέρον», «εθνική ομοψυχία» κ.ά.
Όμως η ιστορία των ελληνόφωνων πληθυσμών της Ανατολικής Θράκης και της Μικράς Ασίας, κατά τη διάρκεια της εθνικο-απελευθερωτικής επανάστασης του 1821, μετά από αυτή και κατά την περίοδο της Μικρασιατικής Εκστρατείας, αποδεικνύει ότι ούτε η κοινή γλώσσα, ούτε η κοινή θρησκεία, ούτε οι κοινές πολιτιστικές παραδόσεις και ιστορικές καταβολές αρκούν για να διαμορφώσουν κοινά οικονομικά συμφέροντα.
Για όλους αυτούς τους λόγους, διέξοδο από τον φαύλο κύκλο των πολέμων και της προσφυγιάς μπορεί να δώσει μονάχα η πάλη για τον διεθνισμό των λαών, των εργαζόμενων τάξεων κάθε χώρας, έτσι ώστε σε συνθήκες πολέμου τα παιδιά των διαφορετικών λαών να στρέψουν τα όπλα όχι μεταξύ τους αλλά ενάντια στις ξένες και τις δικές τους καπιταλιστικές δυνάμεις, στοχεύοντας στην ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας και στην ταξική τους απελευθέρωση σε κάθε χώρα.