Από κει και πέρα, πάμπολλα είναι τα προβλήματα που ταλανίζουν την ελληνική κοινωνία, μέσα στο παγκόσμιο ομιχλώδες τοπίο, που γίνεται κάθε μέρα και χειρότερο.
Δεν υπολείπονται πάντως σε σπουδαιότητα τα προβλήματα των πυρκαγιών και των πλημμυρών, από τα οποία πληρώσαμε βαρύ τίμημα στο πρόσφατο παρελθόν.
-ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ: Πέρυσι ζήσαμε μία από τις χειρότερες χρονιές στο ζήτημα των πυρκαγιών, που κόστισαν πάρα πολύ στο περιβάλλον, σε κατοικίες, έργα υποδομών και γενικά στην οικονομία της χώρας. Οι πυρκαγιές κατά τη δασική επιστήμη θεωρούνται ως εσωτερικός εχθρός της χώρας. Η Κυβέρνηση εξήγγειλε αρκετά μέτρα για φέτος, πολλά από τα οποία είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, αρκεί να εφαρμοστούν όπως πρέπει. Να προσθέσω ότι το κρίσιμο στοιχείο για τις πυρκαγιές είναι η πρόληψη. Αν αυτό δεν μπορεί να γίνει, από πλευράς σπουδαιότητας ακολουθεί η άμεση επέμβαση. Παλαιότερα στις Δασικές Υπηρεσίες λειτουργούσαν τα λεγόμενα πυροφυλάκεια. Σε δεσπόζουσες θέσεις κάθε Δασαρχείου υπήρχε ένα οίκημα, όπου σε βάρδιες όλο το εικοσιτετράωρο υπήρχε ο πυροφύλακας για τη θερινή περίοδο, ο οποίος ήλεγχε όλη την περιοχή που ήταν ορατή από το πυροφυλάκειο. Σε περίπτωση πυρκαγιάς ειδοποιούσε με τον ασύρματο που ήταν εφοδιασμένος τον δασικό υπάλληλο επιφυλακής (πιστεύω σήμερα και την Πυροσβεστική Υπηρεσία) για άμεση κινητοποίηση και κατάσβεση της πυρκαγιάς. Πέρα από αυτό, η λειτουργία των πυροφυλακείων αποτελούσε και αποτρεπτικό παράγοντα για κακόβουλες ενέργειες εμπρησμών, επειδή οι εμπρηστές γνώριζαν ότι υπήρχε παρατήρηση της περιοχής. Δεν άκουσα να υπάρχει κάτι τέτοιο στα μέτρα της Κυβέρνησης.
-ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ: Είναι γνωστό ότι η αλλαγή των κλιματικών συνθηκών έχει επιφέρει και αλλαγή της συμπεριφοράς των φυσικών φαινομένων. Η πληγωμένη φύση προσπαθεί με βίαιες κινήσεις, να θεραπεύσει τις πληγές που της δημιουργήσαμε. Ως αποτέλεσμα, έχουμε ξεσπάσματα με καταρρακτώδεις βροχές, που δημιουργούν πλημμυρικά φαινόμενα, που επιφέρουν μεγάλες καταστροφές σε οικίες, έργα υποδομής, αγροτικές καλλιέργειες και κοστίζουν και ανθρώπινες ζωές. Ζήσαμε τα φαινόμενα αυτά στο πρόσφατο παρελθόν, στη Μάνδρα Αττικής, στην Εύβοια, στη Θεσσαλία, στη Χαλκιδική.
Για τη θωράκιση από τα πλημμυρικά φαινόμενα, η Περιφέρεια Θεσσαλίας, πραγματοποιεί διευθετήσεις χειμάρρων στα πεδινά, με μηχανικά μέσα, δαπανώντας για τον σκοπό αυτόν αρκετά εκατομμύρια.
Επειδή το αντικείμενο αυτό εμπίπτει κυρίως στην αρμοδιότητα της Δασικής Υπηρεσίας, έχω τη γνώμη ότι γίνονται εντελώς λάθος τα πράγματα. Ο λόγος είναι ότι η διευθέτηση των χειμάρρων πρέπει να αρχίζει από το σημείο απορροής των χειμάρρων και να οδεύει προς τα κατάντι. Από ό,τι γνωρίζω τίποτα τέτοιο δεν γίνεται και όλος ο χειρισμός του αντικειμένου είναι εντελώς λανθασμένος. Η Δασική Υπηρεσία υπάγεται κατευθείαν στο Υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος. Δεν έχει σχέση με την Περιφέρεια Θεσσαλίας. Οι δύο Υπηρεσίες δεν συνεργάζονται η μία με την άλλη, λες και ανήκουν σε δύο διαφορετικές χώρες. Πρέπει να επέμβει πρώτα στα ορεινά η Δασική Υπηρεσία, ως καθ’ ύλην αρμόδια, να εντοπίσει πού πρέπει και αν πρέπει να παρέμβει για τη διευθέτηση των χειμάρρων, αρχίζοντας από το σημείο απορροής και προς στα κατάντι, μέχρι τα πεδινά. Αν υπάρχουν εδάφη με διαβρώσεις και ολισθήσεις, πρέπει να γίνουν εκεί στερεωτικά έργα με δασώσεις, κλαδοπλέγματα, κορμοδέματα κ.τ.λ. Στη συνέχεια να γίνει μελέτη για τον χείμαρρο και να προσδιορίζει τα φράγματα που πρέπει να γίνουν μέσα στην κοίτη του χειμάρρου και τα ακριβή σημεία του, καθώς και τα στερεωτικά έργα στα πρανή του χειμάρρου. Υπάρχουν άριστοι δασικοί επιστήμονες για τον σκοπό αυτόν. Ακολουθεί η εκτέλεση των έργων. Τα πλημμυρικά ύδατα προσκρούουν στα φράγματα. Ανακόπτεται η ορμητικότητά τους. Συγκρατούνται πολλά από τα φερτά υλικά. Μειώνονται οι κλίσεις του χειμάρρου. Έτσι, όταν τα νερά φτάνουν στα πεδινά, δεν έχουν ορμή και τα υλικά που δημιουργούν τα πλημμυρικά φαινόμενα και τις συνακόλουθες καταστροφές.
Γίνεται σήμερα κάτι τέτοιο; Νομίζω όχι και δεν ξέρω τον λόγο.
Το έχω ξαναγράψει και θα το ξαναγράψω: Εδώ, βάζουμε το κάρο μπροστά από τα βόδια.
Σε ό,τι αφορά την περιοχή μας: Η νότια πλευρά του Κισσάβου έχει δασωθεί πλήρως, εκτός από λίγα διάκενα, λόγω απουσίας πυρκαγιών και κτηνοτροφίας. Επομένως, είναι επιτρεπτή και επιθυμητή η κατευθείαν παρέμβαση για τη διευθέτηση των χειμάρρων στα πεδινά, με μηχανικά μέσα.
Χειμαρρικά φαινόμενα θα σημειώνονται στην Ανατολική πλευρά του Κισσάβου, όπου το κοινοτικό δάσος Μελιβοίας έχει εν πολλοίς εκχερσωθεί από παράνομες ανθρώπινες ενέργειες και έχουν εγκατασταθεί δενδρώδεις καλλιέργειες. Η διάσπαση της πυκνότητας της βλάστησης στα ορεινά έχει ως συνέπεια τα όμβρια ύδατα να ρέουν ορμητικά, μέσω δρόμων, ρυακίων και ρεμάτων και να ενώνονται στα κατάντι ως χείμαρροι, που μελλοντικά ενδέχεται να δημιουργήσουν προβλήματα σε οικισμούς, καταστήματα και υποδομές.
Ειρήσθω ότι οι παρεμβάσεις της Δασικής Υπηρεσίας στις παράνομες καταπατήσεις δεν επιφέρουν αποτέλεσμα, αφού οι καταπατητές εξακολουθούν να κατέχουν τις εκτάσεις αυτές και δεν αποβάλλονται από τις διακατοχικές πράξεις που ενεργούν.
Το φαινόμενο αυτό δεν αφορά μόνο την περιοχή μας, αλλά ολόκληρο τον ελληνικό χώρο, από συστάσεως του ελληνικού κράτους μέχρι σήμερα. Επιβεβαιώνεται έτσι η πεποίθηση στους πολίτες ότι οι παρανομούντες βγαίνουν ωφελημένοι και ότι το Ελληνικό Δημόσιο είναι ο χειρότερος διαχειριστής της περιουσίας του.
Μάλιστα, ετοιμάστηκε νόμος που θα ψηφιστεί σύντομα, για την παραχώρηση μεγάλου μέρους των παράνομα καταπατημένων εκτάσεων, στους κατόχους τους. Κάτι που έγινε επανειλημμένα στο παρελθόν και πιστεύω ότι θα γίνεται πάντοτε, στο «ευνομούμενο» ελληνικό κράτος.
Υ.Γ.: Νωρίς άρχισαν φέτος οι πυρκαγιές. Η πείρα μου, οδηγεί στην υποψία ότι πρόκειται για εμπρησμούς. Αν δεν συλληφθεί κάποιος, θα έχουμε μεγάλο πρόβλημα.
Από τον Σωτήρη Απ. Παπαποστόλου,
συνταξιούχο δασοπόνο
