Είναι γνωστό ότι οι Οθωμανοί της Θεσσαλίας, λίγο πριν από την απελευθέρωσή της (1881), άρχισαν να αποχωρούν οι πολλοί για τη Μακεδονία και οι λίγοι ευκατάστατοι προς την Κωνσταντινούπολη. Από εκεί όριζαν εδώ πληρεξουσίους για να διαχειρίζονται τις περιουσίες τους. Όσοι παρέμειναν, αναχώρησαν μετά το 1898, φοβούμενοι τα αντίποινα των Θεσσαλών, εξαιτίας των λεηλασιών στις οποίες είχαν προβεί πολλοί Οθωμανοί, συνεπικουρούμενοι από τον στρατό κατοχής (Απρίλιος 1897-Μάιος 1898).
Για όσους παρέμειναν εδώ, η Πολιτεία τους παραχώρησε τα δικαιώματα του Έλληνα πολίτη. Δεν σώθηκαν πολλοί εκλογικοί κατάλογοι της πρώτης δεκαετίας, από την απελευθέρωση της περιοχής μας, ώστε να εκτιμήσουμε τον ακριβή αριθμό των Οθωμανών που παρέμειναν εδώ.
Ένας σωζόμενος εκλογικός κατάλογος είναι του Δήμου Ευυδρίου. Ο Δήμος αυτός ιδρύθηκε με το Β. Δ. της 31ης Μαρτίου 1883 (ΦΕΚ 126) και απαρτίσθηκε από 16 οικισμούς, με έδρα, αρχικά, το Μεγ. Γκουσγκουνάρι (Μεγ. Ευύδριο) και μετά το 1893 τη Δρίσκολη (Κρήνη).
Από τους 16 οικισμούς του Δήμου Ευυδρίου, το 1883, όπως προκύπτει από το περιεχόμενο του εκλογικού καταλόγου αυτού του έτους, μόνο στους παρακάτω 4 ζούσαν οικογένειες Οθωμανών. Στο άρθρο μου θα παρουσιάσω αριθμητικώς τους Οθωμανούς εκλογείς και ονομαστικά όσους αναφέρονται με ελληνοποιημένο επώνυμο. Οι οικισμοί με τους Οθωμανούς εκλογείς είναι οι εξής:
Ι) ΒΑΜΒΑΚΟΥ, 50 Οθωμανοί από τους 96 εκλογείς. Με εξελληνισμένο επώνυμο αναφέρονται 21, ανάμεσά τους και δύο με το πατριδωνύμιο (Λαλιώτης) που ήρθαν στη Θεσσαλία από την Πελοπόννησο, μετά τη δημιουργία του ελληνικού κράτους (1832). Είναι οι εξής:
1) Αβδουλόπουλος Βελής Εμίρ. 2) Αβδουλόπουλος Εΐπ Εμίρ. 3) Αβδολόπουλος Νετζήπ Εμίρ. 4) Αϊπόπουλος Αλής Χασάν. 5) Αϊπόπουλος Μεχμέτ Χασάν. 6) Αϊπόπουλος Φαΐμ Αχμέτ. 7) Εμενόπουλος Γιουσούφ Ιμπραήμ. 8) Εμενόπουλος Εμέν Μεχμέτ. 9) Εμενόπουλος Μουράτ Μεχμέτ. 10) Ισμαϊλόπουλος Ισμαήλ Σουλεϊμάν 11) Ισμαϊλόπουλος Μουχαρέμ Ισμαήλ. 12) Κοντζόπουλος Αλής Μεχμέτ. 13) Κοντζόπουλος Γιαχιάς Μαχμούτ. 14) Κοντζόπουλος Τζαφέρ Μεχμέτ. 15) Λαλιώτης Μέτος Αβδουλά. 16) Λαλιώτης Χαλήλ Μέτος. 17) Μπατουνόπουλος Φετά Αλή. 18) Παλαιόπουλος Σακίρ Χαλήλ. 19) Χασανόπουλος Αχμέτ Αΐπ. 20) Χασανόπουλος Χασάν Αΐπ. 21) Χατζόπουλος Οσμάν Ουσεΐν.
ΙΙ) ΚΡΗΝΗ, με 49 Οθωμανούς από τους 50 εκλογείς (11 με εξελληνισμένο επώνυμο).
1) Βελιόπλους Αρίφης Βελή. 2) Βελιόπλους Χαλήλης Βελή. 3) Καραμουσταφόπλους Ραμαζάνης Μουσταφά. 4) Καρανταϊρόπλους Μουράτης Αλή. 5) Κιοσόπλου Μεμέτης Χαλήλης. 6) Κοντοχαλήλης Χαλήλης Μεχμέτ. 7) Οσμανόπουλος Χαϊρουλάς Χαλήλ. 8) Οσμανόπουλος Χαλήλης Οσμάν. 9) Ταϊρόπλους Σουλεϊμάν Ταΐρ. 10) Ταϊρόπλους Τσακέρ Ταΐρ. 11) Χατζόπουλος Χαϊρεδίν Ρετζέπ..
ΙΙΙ) ΣΤΑΥΡΟΣ, με 2 Οθωμανούς από τους 101 εκλογείς (και οι 2 με εξελληνισμένο επώνυμο).
1) Ισμαΐλης Αλεξάδης Ισμαήλ. 2) Συργιάκος Χασάνης Σούνιος
ΙV) ΥΠΕΡΕΙΑ, με 8 Οθωμανούς από τους 64 εκλογείς (1 μόνο με εξελληνισμένο επώνυμο).
1) Ημερόπουλος Σερήφ Ημέρ.
www.thessaliko.gr
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ελευθέριος Σκιαδάς, Ιστορικό διάγραμμα των Δήμων της Ελλάδος 1833-1912, Αθήνα 1994.