Από τη Μαρίνα
Αποστολοπούλου
«Θα σε ξανάβρω στους μπαχτσέδες τρεις του Σεπτέμβρη να περνάς;»
Ιδού η απορία και το μέγιστο ερώτημα για το ΠΑΣΟΚ.
Διότι στα 40 χρόνια που πέρασαν από την ίδρυσή του σε αυτούς τους «μπαχτσέδες» σημειώθηκαν δραματικές αλλαγές. Από κει που στην αρχή κάρπιζαν όλα και ανθούσαν και τιτίβιζαν το πουλάκια και ζουζούνιζαν οι μελισσούλες και φαινόταν ένα κίνημα-κόμμα «αγγελικά πλασμένο», σιγά-σιγά... Σιγά-σιγά, θες η λειψυδρία, θες που άρχισε να γίνεται κακό το κλίμα η και το μικροκλίμα, θες που οι καλλιεργητές έχασαν το αρχικό τους κέφι, θες που η «πολλή δουλειά τρώει τον αφέντη» η που ο αφέντης έφαγε πολλά λόγω δουλειάς, θες που τον παραμέλησαν τον μπαχτσέ... Θες τόνα, θες τάλλο, το αποτέλεσμα είναι ότι στον μπαχτσέ άρχισαν να φυτρώνουν αγριόχορτα, η «παραγωγή» σχεδόν καταστράφηκε, ο μπαχτσές άρχισε να μαραίνεται και να ερημώνει και... Και 40 χρόνια μετά στην επέτειο ίδρυσης του ΠΑΣΟΚ φάνηκε περισσότερο παρά ποτέ ότι το «στραβό κλίμα» μπορεί να μην το ‘φαγε ο γάιδαρος αλλά πάντως, έχει προ πολλού πάψει να είναι «εύκρατο και υγιεινό» και παραπέμπει στον «καιρό των παγετώνων». Και το «θα σε ξανάβρω στους μπαχτσέδες τρεις του Σεπτέμβρη να περνάς» δεν αποτελεί πλέον διαπίστωση αλλά αγωνιώδες ερώτημα αν του χρόνου στις 3 Σεπτέμβρη, το ΠΑΣΟΚ, θα υφίσταται ως όνομα και ως κόμμα.
Τι συνέβη την προηγούμενη Δευτέρα;
Τι συνέβη όταν ο Γιώργος Παπανδρέου αποφάσισε να γιορτάσει... μόνος του την επέτειο ίδρυσης του ΠΑΣΟΚ;
Καταρχήν η βασική διαπίστωση είναι ότι η «καμουφλαρισμένη» με χίλια ζόρια ρήξη, μεταξύ Γιώργου και Ευάγγελου απώλεσε το καμουφλάζ της. Τα προσχήματα κατέπεσαν από τα περιστατικά εντός αιθούσης, τα οποία ναι μεν μπορεί να μην παρεκκίνησε ο πρώην πρωθυπουργός αλλά δεν έκανε και τίποτα για να τα σταματήσει. Το ΠΑΣΟΚ σίγουρα δεν είναι «ενωμένο δυνατό». Η «αδυναμία» του έχει προ πολλού διαπιστωθεί και τεκμηριωθεί και με τα εκλογικά ποσοστά και η ενότητά του λόγω της κατακρήμνισης των ποσοστών άρχισε εν πρώτοις να κλυδωνίζεται επικίνδυνα και εν τέλει να προχωράει σε μία διαδικασία αποσύνθεσης του κόμματος, το οποίο μάταια ο Βενιζέλος προσπαθεί να συγκρατήσει. Άλλωστε η τελική παραδοχή προφανώς ότι «το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω»-άλλωστε και γιατί να γυρίσει(;) όχι μόνον για το ΠΑΣΟΚ αλλά και για τα λοιπά κόμματα της μεταπολίτευσης-έχει οδηγήσει σε αυτή την ευρεία συζήτηση και προσπάθεια διάσωσης μέσα από την αναγέννηση του κεντροαριστερού χώρου και ενός κόμματος (άλλου) που ήθελε προκύψει. Και ο κλάδος «Ελαίας» που επιχείρησε να προτάξει το ΠΑΣΟΚ στις Ευρωεκλογές, ήταν ακριβώς το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.
Η άλλη διαπίστωση από τα γεγονότα της Δευτέρας;
Ότι στο θυμικό πολλών ή κάποιων τέλος πάντων το ΠΑΣΟΚ εξακολουθεί να παραμένει ένα «Παπανδρεϊκό κόμμα». Τους αρκεί η επίκληση του ονόματος «Παπανδρέου» για να προσπεράσουν λάθη, παραλήψεις, κακούς χειρισμούς και εν τέλει την ίδια τη μνήμη και να τα θεωρούν όλα καλώς καμωμένα αφού είναι καμωμένα από έναν «Παπανδρέου».
Οι... ενδιάμεσοι, τύπου «Σημίτη», ή « Βενιζέλου», μάλλον θεωρούνται ως «φιλοξενούμενοι» και μάλιστα του στυλ «μας κατσικώθηκαν με το ζόρι ώρα να σηκωθούν να φύγουν».
Και άλλα κόμματα όπως η ΝΔ έχουν προσωποπαγή χαρακτηριστικά λόγω Καραμανλή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη... «φιλοξενία» όσων δεν φέρουν το επώνυμο «Καραμανλής» αλλά δεν εμφανίζουν τόσο ακραία συμπτώματα της... νόσου. Βέβαια, ποτέ δεν ξέρει κανείς τι θα φέρει το μέλλον.
Ξεπερασμένη λογική προφανώς από τα ίδια τα πράγματα που δεν έχει να κάνει με το ΠΑΣΟΚ ή τη ΝΔ, αλλά με την ίδια την Ελλάδα, την κοινωνία και την πολιτική που αλλάζει σε μία χώρα βαθιάς κρίσης όχι μόνον οικονομικής αλλά σαφέστατα και κοινωνικής και εν πολλοίς ηθικής κρίσης διότι το ένα φέρνει το άλλο, καθώς κυριαρχεί η αρχή των συγκοινωνούντων δοχείων.
Τρίτη διαπίστωση:
Μπορεί το «ΠΑΣΟΚ να είναι εδώ διχασμένο και αδύναμο» αλλά σίγουρα εκείνος που είναι εδώ και κάνει επίδειξη δύναμης είναι ο Γιώργος Παπανδρέου. Ο οποίος το δήλωσε πλέον με σαφήνεια τη Δευτέρα διεκδικώντας εκ νέου μερίδιο στην πίτα της ηγεσίας (ποιου κόμματος;) και της εγχώριας πολιτικής επικαιρότητας. Έχει προηγηθεί σωρεία δηλώσεων για διάφορα θέματα του ιδίου και διευκρινίσεων «συνεργατών» και «περιβάλλοντος» για άλλα, αλλά τη Δευτέρα, έκανε κανονικό «come back».Έριξε το «δόλωμα» και περιμένει, επιφανειακά τουλάχιστον, να δει τι θα γίνει στη συνέχεια, δηλώνοντας «παρών» στις εξελίξεις σε κάθε περίπτωση.
Τι απάντησαν Βενιζέλος-Σημίτης;
Μάλλον η απάντηση συρρικνώνεται στην παροιμία που χρησιμοποίησε ο Ευάγγελος κατά τον επίσημο εορτασμό της Επετείου, προχθές Τετάρτη, 3 Σεπτέμβρη: «του φευγάτου η μάνα δεν έκλαψε ποτέ». Προφανώς υπονοεί ότι τη «μάνα» αυτή τη λένε «Μαργαρίτα».
Το «όλον ΠΑΣΟΚ» δεν υφίσταται πλέον.
Υφίστανται διάφορα «μέρη», τα οποία ο Ευάγγελος Βενιζέλος καταβάλλει προσπάθεια να συγκρατήσει.
Η παρουσία του κόμματος στην Κυβέρνηση συνεργασίας είναι η «κόλλα» που κρατάει κατά έναν τρόπο κάποια κομμάτια ενωμένα.
Είναι σαφές ότι το ίδιο το ΠΑΣΟΚ πλέον χρειάζεται «αλλαγή» και όχι μετάλλαξη σε ένα καινούργιο και σύγχρονο κόμμα το οποίο θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της σημερινής πραγματικότητας.
Και αλλαγή δεν γίνεται με πεπαλαιωμένα υλικά. Διαπίστωση που δεν αφορά μόνον στο ΠΑΣΟΚ αλλά όλα τα μεταπολιτευτικά κόμματα, διότι για το σύνολο του πολιτικού συστήματος το σύνθημα «αλλαγή» είναι πιο επίκαιρο και πιο επιτακτικό από ποτέ.