Ορθός Λόγος και βεβαιότητα

Δημοσίευση: 31 Δεκ 2021 15:40

Από τον Παύλο Γιατσιάκη

Είναι γεγονός ότι οι άνθρωποι διακατέχονται από την ανάγκη της βεβαιότητας σε μια θεώρηση ζωής που επακόλουθό της είναι μια ορισμένη δόμηση της κοινωνίας σαν πρακτική εφαρμογή της. Ως αποτέλεσμα αυτής της ανάγκης αναπτύχθηκαν οι φιλοσοφικές θεωρίες των διαφόρων/-ισμών, οι οποίες ήσαν νομοτελειακά τέκνα των δομικών ατελειών κοινωνιών τους. Προς τούτο περίσσευαν οι προβλέψεις τόσο για την ανταπόκριση και συμπεριφορά του ατόμου στην προσωπική ζωή του, μα και του συνόλου. Πολλές αστόχησαν στην κονίστρα της εφαρμογής των, γιατί τις τσάκισε η πραγματικότητα και σακατεύτηκαν. Κάποιες επαληθεύτηκαν σε μεγάλο ή μικρό βαθμό. Επειδή βεβαίως κεντρικός άξονας όλων των θεωρήσεων είναι ο κατάλογος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ανάγκη να τονίσουμε ότι αυτός είναι κατανοητός μόνο ως υστερόγραφο των ανθρωπίνων υποχρεώσεων. Δηλαδή καταθέτεις τις υποχρεώσεις σου και ακολούθως προσπορίζεσαι τα δικαιώματά σου.
Όλη η διανοητική λειτουργία μας διακρίνεται σαν μια αλυσίδα της οποίας οι ενωμένοι κρίκοι παίρνουν τη θέση επιμέρους λογικών συμπερασμάτων σε μια εν σειρά επαγωγική μέθοδο, ως εκ τούτου δε ο λόγος που αναπτύσσεται καλείται Ορθός Λόγος! Ανυπερθέτως ο ορθός λόγος δεν είναι γραμμένος όπως στις πλάκες του Μωυσή, και δεν έχει τη θέση απολύτων αξιωμάτων, ακλόνητων σε κάθε εποχή. Κάτι που φάνταζε ανατρεπτικά αληθινό, στον καιρό μας ακούγεται παρωχημένο, αντιδραστικό ίσως. Πάντως στην ήπειρό μας μετά το μεγάλο θανατικό της Ισπανικής λεγόμενης γρίπης, ήμασταν εντελώς βέβαιοι ότι η ανθρωπότητα θα πάρει χωρίς δεύτερη σκέψη τα εμβόλια της επιστήμης όταν θα προέκυπτε μια πανδημία, χωρίς υποσημειώσεις στο περιθώριο του απόλυτα ορθού λόγου της. Αμ, δε όμως! Σημαντική μερίδα συμπολιτών μας αποφεύγει την παραδοχή μιας αλληλουχίας βεβαιοτήτων που συγκροτούν τον ορθολογισμό, αρνούνται την κατ’ απόδειξη επιστήμη και προστρέχουν είτε σε θεωρίες συνομωσίας, είτε σε εικόνες που δακρύζουν με μια μισαλλοδοξία τόσο ψηλά στην ατζέντα τους. Άλλοι πάλι αποδίδουν προφητικές ικανότητες σε παρελθόντα υπαρκτά η ανύπαρκτα πρόσωπα, προκείμενου να προβάλλουν εξ ανακλάσεως τις δικές τους εμμονές.
Εν ολίγοις, το σύνολο της κοινωνίας μας, εξεταζόμενο επί μέρους και εν τω βάθει, δείχνει μια αίσθηση χάους. Θα επικαλεστώ το παράδειγμα του φυσικού φιλοσόφου Πριγκοζίν που μας προτρέπει να παρακολουθήσουμε την πορεία ενός θορυβώδους κύματος της θάλασσας με φορά τον διαμήκη άξονά του. Θα παρατηρήσουμε ότι ενώ όλο αυτό το ενεργειακό σύστημα κινείται προς την ακτή, μικρές ποσότητες νερού στην κορυφή του έχουν αντίθετη κίνηση! Η ίδια χαοτική ή μη, αποδοχή της βεβαιότητας, ιδίως ως πρόβλεψη του ορθού λόχου μοιάζει να καρκινοβατεί. Η αβεβαιότητα εξάλλου μας προτρέπει στην ενδελεχή εξέταση των γκρίζων ζωνών των βεβαιοτήτων μας και υπ’ αυτήν την έννοια είναι ένα κόσμημα του ορθού λόγου! Η δυνατότητα να τον αμφισβητήσουμε, η ελευθέρια να τον αναθεωρήσουμε είναι ανυπερθέτως αρετή. Μέσα από την πληροφόρηση και την εμπεδωμένη γνώση που αποκομίσαμε κατά τη διάρκεια του βίου μας, κάποιες φορές μένουμε αμετακίνητοι έξω από τα πολιτικοκοινωνικά παραδεκτά όρια. Είναι όμως βέβαιο ότι οι καταρχήν αυτές αγκυλώσεις μας μέσα στη διανοητική διάδραση του συνόλου θα αμβλυνθούν. Στα παραδείγματα ακραίων αντιδράσεων, ο διαχωρισμός κατανόησης είναι εύκολος. Στον ενδιάμεσο χώρο πρέπει να απελευθερώσουμε τον εαυτό μας από τις εμμονές μας. Δεν είναι καθόλου εύκολη η προσέγγιση και ιδίως η ταύτιση με τον Ορθό Λόγο.
Πάντως ένα μότο καταστάλαγμα σοφίας μας υπενθυμίζει το «Πάντα προσπαθούσες! Πάντα αποτύγχανες! Δεν πειράζει! Προσπάθησε ξανά! Απότυχε ξανά! Απότυχε ΚΑΛΥΤΕΡΑ!».

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Προηγούμενο Επόμενο »

Συνδρομητική Υπηρεσία

διαβάστε την ελευθερία online

Ηλεκτρονικό Αρχείο Εφημερίδας


Σύνδεση Εγγραφή

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας

Δείτε όλα τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας

Ψιθυριστά

Ο καιρός στη Λάρισα

Διαφημίσεις

Η "Ελευθερία", ήταν από τις πρώτες εφημερίδες που σηματοδότησε την παρουσία της στο Internet, μ' ένα ολοκληρωμένο site.

Facebook Twitter Youtube

 

Θεσσαλικές Επιλογές

 sel ejofyllo karfitsa 1

Γενικές Πληροφορίες

Η Εφημερίδα

Ταυτότητα

Όροι Χρήσης

Προσωπικά Δεδομένα

Επικοινωνία

 

Η σελίδα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2018 , σχετικά με τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (L63).

 

Visa Mastercard  Maestro  MasterPass