δεν τον χειριστείς έτσι ώστε να διώξεις μακριά τα σύννεφα, ο χρόνος θα φύγει και θα χαθεί. Κι έπειτα θα χαθείς και εσύ, χωρίς να σου ξαναδοθεί πια καμία δυνατότητα». (Μάρκος Αυρήλιος- Ρωμαίος αυτοκράτορας και φιλόσοφος- Τα εις Εαυτόν).
Ως χρόνος νοείται η ακαθόριστη κίνηση της ύπαρξης και των γεγονότων στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον, θεωρούμενη ως σύνολο. Ο χρόνος είναι η ακριβής μέτρηση μιας διαδικασίας από το παρελθόν στο μέλλον. Πρόκειται για μια δύσκολη έννοια που μαζί της έχει ασχοληθεί τόσο η Φιλοσοφία, όσο και Φυσική, διατυπώνοντας κατά καιρούς διαφορετικούς ορισμούς. Εκείνο που έχει σημασία να κατανοήσουμε είναι ότι ο χρόνος που έχει δοθεί στον καθένα μας είναι απόλυτα καθορισμένος, έχει κάποιο όριο και συνεπώς κανείς δεν μπορεί να τον εκλαμβάνει ως κάτι δεδομένο. Για να το πούμε πιο απλά, κανείς δεν έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύσει ή να αποταμιεύσει χρόνο. Κανείς δεν διαθέτει ανεξάντλητο χρόνο. Συνεπώς η μη αξιοποίησή του έχει τραγικά αποτελέσματα στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς μας, στην απόλαυση της ζωής, στην ολοκλήρωση του ανθρώπου.
Όταν είμαστε νέοι και μέχρι περίπου την ηλικία των 28 με 30 χρονών, έχουμε την αίσθηση ότι ο χρόνος κυλά αργά και αυτό μας δίνει την ψευδαίσθηση ότι μπροστά μας έχουμε ακόμη υπερβολικά πολύ χρόνο. Αυτό συμβαίνει επειδή αφενός το παρελθόν μας ακόμη είναι μικρό και το μέλλον φαντάζει απέραντο και αφετέρου, επειδή οι όλες μας εμπειρίες στηρίζονται κυρίως στις αισθήσεις. Ειδικά κατά την παιδική και εφηβική μας ηλικία, τότε που κάθε τι προσλαμβάνεται με τις αισθήσεις, όλα είναι νέες εμπειρίες, αφοσιωνόμαστε σε αυτές, γεμίζοντας την ύπαρξη μας με αισθήματα ευχαρίστησης και ικανοποίησης και δεν δίνουμε σημασία στον χρόνο. Αντίθετα, σε πιο ώριμη ηλικία χρησιμοποιούμε περισσότερο τη λογική, αναλύουμε τα πάντα, ευχαριστιόμαστε με ελάχιστα και κάθε μέρα φαντάζει φωτοτυπία της προηγούμενης.
«Ο χρόνος είναι το νόμισμα της ζωής σου. Είναι το μοναδικό νόμισμα που έχεις και μόνο εσύ μπορείς να αποφασίσεις πως θα το ξοδεύεις. Πρόσεχε μόνο μην αφήνεις άλλους ανθρώπους να το ξοδεύουν αυτοί για σένα» (Carl Sandburg, 1878-1967, Αμερικανός ποιητής). Σήμερα έχουμε χαθεί μέσα στην τεχνολογική πρόοδο και παραμελούμε τη σωστή αξιοποίηση του χρόνου μας. Έχουμε παραδοθεί τόσο πολύ στην αναζήτηση και εξυπηρέτηση των υλικών αναγκών μας που έχουμε ξεχάσει πόσο σημαντικό είναι να κάνουμε πράγματα που μας ευχαριστούν ψυχικά και μας ολοκληρώνουν ως ανθρώπινα όντα. Η ταχύτατη εξάπλωση και κυριαρχία των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης οφείλεται στο γεγονός ότι μας δίνουν την ψευδαίσθηση ότι αξιοποιούμε τον Χρόνο μας δημιουργικά, παρά το γεγονός ότι όλοι μας σχεδόν ξέρουμε κατά βάθος ότι δεν είναι έτσι.
Το μυστικό είναι να προσπαθήσει να βρει ο καθένας από εμάς τι είναι αυτό που τον γεμίζει πραγματικά, τι είναι αυτό που τον ενδιαφέρει και να διοχετεύσει χρόνο και δυνατότητες για να φτάσει σε ένα σημείο επιθυμητής ολοκλήρωσης. Κάθε ένας από εμάς ξέρει τι δυνατότητες έχει και πώς πρέπει να αξιοποιήσει τον χρόνο του κάνοντας ουσιαστικά πράγματα. Χρειάζεται απλά να κάνει μια πραγματική ενδοσκόπηση και να ανακαλύψει τι τον ευχαριστεί.
Και όχι να αφήνει τον χρόνο να περνά, και όταν φτάσει σε μια ηλικία που το παρελθόν είναι μακρύ και το μέλλον μικρό, να προσπαθεί να αναπληρώσει το χαμένο έδαφος, κάνοντας συχνά τεράστια λάθη και γεμίζοντας την ύπαρξη του με άγχος.
Ένας τρόπος για να καταλάβουμε, αν αξιοποιούμε τον χρόνο μας, είναι να κάνουμε στους εαυτούς μας την ερώτηση: τι μου προσφέρει; Γενικά κάθε τι που κάνουμε θα πρέπει να μας προσφέρει κάτι. Αν αυτό το κάτι, μας γεμίζει και μας εξελίσσει ως προσωπικότητες τότε είναι σωστή χρήση του χρόνου μας. Ίσως κάποιοι να υποστηρίξουν ότι στα πλαίσια της δουλειάς ή των πολλών κοινωνικών ρόλων δεν έχουν πολύ χρόνο για τον εαυτό τους. Όμως όπως σωστά έχει ειπωθεί: Ποτέ μην λες ότι δεν έχει αρκετό χρόνο. Έχεις ακριβώς τον ίδιο αριθμό ωρών ανά μέρα που διέθεταν ο Παστέρ, ο Μιχαήλ Άγγελος, ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, ο Αϊνστάιν.
Νίκος Τάχατος
Φιλόλογος
