Η κληρονομιά του Σπανούλη

Από τον Βασίλη Πλατή, φιλόλογο-δρα Ιστορίας Α.Π.Θ.

Ο Βασίλης Σπανούλης αποσύρεται από την ενεργό δράση, όπως ανακοίνωσε ο ίδιος το Σάββατο 26 Ιουνίου 2021. Ένας πραγματικός θρύλος του μπάσκετ «συνταξιοδοτείται» έχοντας απολαύσει πρωτόγνωρες για αθλητή ομαδικού αθλήματος διακρίσεις και έχοντας καταρρίψει εντυπωσιακά ρεκόρ σε διάφορες παραμέτρους του παιχνιδιού (σκοράρισμα, τελικές πάσες κ.τ.λ.) σε επίπεδο ελληνικού πρωταθλήματος, ευρωπαϊκών συλλογικών και διεθνών διοργανώσεων με τη φανέλα της Εθνικής Ελλάδας.
Στην περίπτωση του Σπανούλη υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά σε σύγκριση με αρκετούς άλλους μεγάλους αθλητές, Ελληνες και ξένους, που διέπρεψαν κατά καιρούς σε διάφορα αθλήματα, δοξάστηκαν αλλά και «μισήθηκαν», όπως συνήθως συμβαίνει στους αγωνιστικούς χώρους αλλά και την ίδια τη ζωή. Ο αθλητής Σπανούλης διαμόρφωσε με τη συμπεριφορά του μέσα και έξω από τα γήπεδα ένα ζηλευτό πρότυπο ανθρώπου και αθλητή, «παράδειγμα» για τις νεότερες γενιές, είτε ασχολούνται με τον αθλητισμό είτε όχι.
Ποιο είναι αυτό; Του ανθρώπου που αγωνίζεται εξ απαλών ονύχων να αντιμετωπίσει τις αντιξοότητες της ζωής, που προσπαθεί με όλες του τις δυνάμεις να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα, που δουλεύει ακατάπαυστα και μεθοδικά πάνω σε αυτό που αγαπάει, επί εικοσιτετραώρου βάσεως, όπως σημειώνουν συναθλητές του, του αλύγιστου κατά τα ανθρώπινα μέτρα.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι οι περισσότεροι προπονητές που συνεργάστηκαν κατά καιρούς με τον Σπανούλη τού άφηναν εν λευκώ την πρωτοβουλία επιλογής της τελευταίας επίθεσης στα παιχνίδια που κρίνονταν στον πόντο. Σε πολλές περιπτώσεις, λοιπόν, στην καριέρα του αποδείχτηκε «ο άνθρωπος της τελευταίας στιγμής». Όχι, βέβαια, πάντα, σύμφωνα άλλωστε με τον νόμο των πιθανοτήτων και τις δυνατότητες της ανθρώπινης φύσης.
Ο Σπανούλης με αστείρευτο ψυχικό σθένος και «μάτι που γυαλίζει» στις κρίσιμες και «οριακές» στιγμές ενός παιχνιδιού δικαιώνει τους ισχυρισμούς όσων διατείνονται «ότι ηγέτης γεννιέσαι και δεν γίνεσαι», όχι μόνο στον χώρο του αθλητισμού και των επιχειρήσεων αλλά γενικότερα στη δημόσια σφαίρα. Πολλές φορές μάλιστα ο ίδιος ηγείτο «διά του παραδείγματος». Συμπληρωματικά, ο σπουδαίος Έλληνας καλαθοσφαιριστής απέδειξε ότι το ταλέντο μπορεί να «ανθίσει» ή τουναντίον να εξανεμιστεί, εάν συνοδευτεί ή όχι από σκληρή δουλειά.
Προφανώς η διαδρομή του εμβληματικού αρχηγού της Εθνικής Ελλάδας από τον Κεραυνό και τον Γυμναστικό Σύλλογο στην κορυφή της Ευρωλίγκας φορώντας τις εμφανίσεις Παναθηναϊκού και Ολυμπιακού, και ιδίως του τελευταίου που άλλαξε τον ρου της σύγχρονης μπασκετικής του ιστορίας, συνοδεύτηκε από σκληρή δουλειά και εξαιρετική εξωαγωνιστική ζωή. Στο παλμαρέ του και η μεγάλη τιμή για Έλληνα αθλητή να αναδειχτεί δευτεραθλητής Κόσμου με την «επίσημη αγαπημένη» στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 2006 μετά την αλήστου μνήμης νίκη επί της πανίσχυρης ομάδας των ΗΠΑ, αποτελούμενης από επαγγελματίες του NBA, στη Σαϊτάμα της Ιαπωνίας. Δυστυχώς, ένας τραυματισμός στη γάμπα τού στέρησε τη δυνατότητα να ηγηθεί ξανά της Εθνικής Ελλάδας στο επικείμενο Προολυμπιακό Πρωτάθλημα του Καναδά και να ρίξει «τίτλους τέλους» στην ένδοξη και πολυκύμαντη καριέρα του.
Ωστόσο, τον «θρύλο» του Σπανούλη ολοκληρώνουν δύο ακόμα στοιχεία άξια αναφοράς. Ο αθλητής δεν εγκατέλειψε ποτέ τη χώρα μας και το «δύσμοιρο», ταλαιπωρημένο από αντιπαλότητες και διχογνωμίες τα τελευταία χρόνια εγχώριο πρωτάθλημα καλαθόσφαιρας, εάν εξαιρέσουμε ένα πολύ σύντομο πέρασμά του από τον μαγικό κόσμο του NBA.
Το γεγονός αυτό υποδηλώνει την πίστη του αθλητή στις δυνατότητες της χώρας, εάν συνυπολογίσει κανείς τους «χορούς εκατομμυρίων» ευρώ που έστησαν γύρω του κορυφαίοι ευρωπαϊκοί σύλλογοι. Ούτε καν το σκέφτηκε ο ίδιος, ακόμη και όταν βρέθηκε στον κολοφώνα της δόξας του, μετά την back to back κατάκτηση της Ευρωλίγκας στη Μαδρίτη το 2013 με τη φανέλα του Ολυμπιακού.
Δεν περνά, ωστόσο, απαρατήρητο το γεγονός ότι γύρω από την προσωπικότητα του αθλητή ενώθηκαν οι δύο «άσπονδοι παραδοσιακοί εχθροί» του αθλήματος, Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός, που τα τελευταία δύο χρόνια απέφευγαν συστηματικά κάθε επικοινωνία. Ο Σπανούλης ενώνει. Ούτε πρέπει να λανθάνει της προσοχής ότι σύγχρονα ινδάλματα του αθλήματος που διαπρέπουν στον θαυμαστό κόσμο του NBA, όπως ο Σλοβένος Λούκα Ντόντσιτς, αποδίδουν ευγνωμοσύνη στον Έλληνα αθλητή, που αποτέλεσε το ίνδαλμά τους. Και πολλοί άλλοι, αλλοτινοί «εχθροί» του στις τέσσερις γραμμές του γηπέδου, ξέσπασαν σε εκδηλώσεις θαυμασμού αλλά και στεναχώριας αφότου πληροφορήθηκαν την είδηση της αποχώρησής του.
Εν κατακλείδι, το παράδειγμα ισχυρής θέλησης, αγωνιστικότητας, εργατικότητας, ομαδικότητας και προπάντων ήθους που πρόσφερε με τη δεκαπενταετή περίπου παρουσία του μέσα στους αγωνιστικούς χώρους αλλά και έξω από αυτούς ο κορυφαίος Έλληνας καλαθοσφαιριστής, δεν θα πρέπει να μείνει αναξιοποίητο από την ελληνική Πολιτεία.
Ο Σπανούλης, πολύτεκνος ο ίδιος, εφόσον το επιλέξει, καλό είναι να κινείται ανάμεσα σε νέους ανθρώπους είτε διδάσκοντάς τους τα μυστικά της πορτοκαλί θεάς που υπηρέτησε πιστά και μυώντας τους στα αθλητικά ιδεώδη είτε παραδειγματίζοντάς τους μέσω της στάσης ζωής που ακολούθησε έως τώρα.
Δυστυχώς, εμπνευσμένων ανθρώπων και «υγιών» προτύπων για τους νέους η ελληνική κοινωνία στερείται, και δη τις τελευταίες «τραυματικές» για όλους δεκαετίες.