λησμονημένοι τάχα μου στη χοάνη της ιστορίας. Επειδή λίγη γνώση της ιστορίας δεν έβλαψε ποτέ κανέναν, θα αναφερθούν σ’ ετούτο το σημείωμα λίγα παραδείγματα, όλως ενδεικτικά, ωστόσο χαρακτηριστικά της ενδημούσας παθογένειας στον χώρο της δημόσιας εκπαίδευσης στη χώρα μας. Μιας χώρας η οποία έχει δώσει φώτα και πολιτισμό στην οικουμένη ολάκερη, έχει ένδοξη ιστορία, αλλά Κράτος και συνδικαλιστές, της έχουν «αλλάξει τα φώτα»... Ας θυμηθούμε ορισμένα ιδιαζόντως παράδοξα στον χώρο της Εκπαίδευσης της τελευταίας 30ετίας, κάνοντας ένα flashback...
Είμαστε στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 και ενώ έχει ήδη ψηφισθεί (από το 1988) -και ορθώς- η "ανωτατοποίηση" των παιδαγωγικών σπουδών (με την κατάργηση των 2ετούς φοιτήσεως Παιδαγωγικών Ακαδημιών και την ίδρυση των Παιδαγωγικών Τμημάτων (Π.Τ.) δασκάλων και νηπιαγωγών ΑΕΙ, 4ετούς φοιτήσεως) αποφασίζεται η λειτουργία «Τμημάτων εξομοιώσεως». Στόχος της Πολιτείας ήταν οι απόφοιτοι των τέως Ακαδημιών να εξισωθούν επαγγελματικά με τους αποφοίτους των Π.Τ. των ΑΕΙ, αλλά οι συνδικαλιστικοί φορείς (Διδασκαλική Ομοσπονδία και Σύλλογοι Εκπαιδευτικών) αντιδρούν με ένα μεγαλειώδες «όχι», θεωρώντας ότι, για τους ήδη υπηρετούντες, εμπειρίας ένεκα, κ.λπ. κ.λπ., θα πρέπει να υπάρξει «αυτόματη διοικητική εξομοίωση» (δηλ. οι 2ετείς σπουδές να εξισωθούν με τις 4ετείς). Ευτυχώς, όμως, όταν κατανοήθηκε το έωλον της αντιδράσεως και συνειδητοποιήθηκε ότι (ε, πώς να το κάνουμε;..) άλλο 2 κι άλλο 4, οι πρώτοι που ενεγράφησαν και παρακολούθησαν τα Τμήματα εκείνα της εξομοιώσεως ήταν οι δυναμικώς αντιδράσαντες κατά το προγενέστερο διάστημα και αναδιπλωθέντες ακολούθως συνδικαλιστές, ένιοι εκ των οποίων, μάλιστα, εκ των υστέρων καμάρωναν -δικαιολογημένα ασφαλώς- για τις υψηλές επιδόσεις τους στο τμήμα εξομοιώσεως και για το εξ αυτού πανεπιστημιακό πτυχίο που απέκτησαν.
Πάμε τώρα στις αρχές του νέου, 21ου αιώνα, όταν η Πολιτεία αποφασίζει (εν τω σωτηρίω έτει 2000) να καθιερώσει τον διαγωνισμό του ΑΣΕΠ (και) για τους υποψήφιους εκπαιδευτικούς, θεσπίζοντας -και απολύτως λογικά- για λόγους ισορροπίας, ένα ποσοστό προσλήψεων 60% μέσω του διαγωνισμού και ένα ποσοστό (40%) μέσω της επετηρίδας. Χαλασμός Κυρίου!... Δυναμικές διαδηλώσεις, με πρωτοστατούσα την ΟΛΜΕ και τις κατά τόπους ΕΛΜΕ, μάχες, παρουσία των ΜΑΤ, έξω απ’ τα εξεταστικά κέντρα, συμπλοκές, δακρυγόνα, σκηνές rock, οι οποίες, προϊόντος του χρόνου, έσβησαν αφήνοντας πίσω τους θλιβερές για όλους μας μνήμες και έναν διαγωνισμό ο οποίος ωρίμασε ως θεσμός, εφαρμόσθηκε εκ νέου, δίδοντας τη δυνατότητα να εργάζονται εδώ και μια 20ετία ως εκπαιδευτικοί υποψήφιοι που αν περίμεναν διορισμό μέσω της επετηρίδος θα είχαν υποπέσει σε κατάθλιψη.
Κατά τη διάρκεια της επόμενης 10ετίας (μέχρι το 2010) αυτό που έχει μείνει αξέχαστο στα παράδοξα συμβάντα είναι το (κομματικό) «αλισβερίσι», το «παζάρι» για τις αποσπάσεις. Κατά το διάστημα αυτό συνέβαινε το εξής αλλοπρόσαλλο: εκπαιδευτικοί με έδρα μόνιμης κατοικίας σε αστικά κέντρα διεκδικούσαν -και δη πεισμόνως!- οργανική θέση υπηρετήσεως στον Έβρο, στο Καστελλόριζο ή στο Λιβάδι της Ελασσώνος. Εκ παραλλήλου, όμως, ...μεριμνούσαν καταλλήλως να παίρνουν συνεχώς αποσπάσεις, σε διοικητικές θέσεις εκπαιδευτικής δομής, π.χ. στα Ι.Ε.Κ., σε Βιβλιοθήκες, Αρχεία του Κράτους, κ.λπ., κ.λπ., έως και σε Ιερές Μητροπόλεις της πόλεώς τους, γιατί, παρότι έρχονταν δίπλα απ’ το σπίτι τους, εν τούτοις, ελάμβαναν όχι τα μόρια (1, άντε 2) που αντιστοιχούσαν στη θέση της πραγματικής υπηρετήσεώς τους (δίπλα απ’ το σπίτι τους), αλλά τα 8άρια και τα 9άρια της ...ξεχασμένης «οργανικής» στην ξεχασμένη Ελλάδα!.. (Tι κρίμα, όμως, που στη χώρα αυτή βρέθηκε στο Υπ. Παιδείας μια ...«κακούργα» υπουργός που έβαλε τέλος στο ξέφρενο πάρτι της κομματοκρατίας, υποστηριζομένη ειν’ αλήθεια, πολιτικά, από έναν, επίσης, ...ανάλγητο... παλιογερμαναρά υπουργό Οικονομικών που ασκούσε επιτροπεία στην [εν τω μεταξύ ...χρεοκοπήσασα] χώρα της ιστορίας μας κι οποίος τραβούσε τα μαλλιά του μ’ αυτά που έβλεπε, άκουγε και μάθαινε).
Κι ας έλθουμε στα πρόσφατα χρόνια, στο 2019. Κατά τη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος η πρόβλεψη για την ίδρυση μη κρατικών/ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών Πανεπιστημίων έμεινε ξανά στο «ράφι». Το ερώτημα, όμως, και ο προβληματισμός παρέμειναν: πώς συμβιβάζεται απ’ τη μία να εκδηλώνονται εκ μέρους εκπαιδευτικών ομοσπονδιών και συλλόγων τόσο δυναμικές αντιδράσεις για την ίδρυση ιδιωτικών ΑΕΙ κι απ’ την άλλη εκατοντάδες έως χιλιάδες ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί (πολλοί εκ των οποίων [για να μη πω οι περισσότεροι] θιασώτες του κρατισμού - αριστερού ή δεξιού, τι σημασία έχει, ποια η διαφορά;...) προστρέχουν για μεταπτυχιακά σε ιδιωτικά ΑΕΙ της Βαλκανικής και άλλων πρώην ανατολικών χωρών (τα πλείστα εκ των οποίων αγγλόφωνα, ως παραρτήματα αμερικανικών ΑΕΙ), τα οποία μεταπτυχιακά των ιδιωτικών ΑΕΙ της αλλοδαπής εν συνεχεία αναγνωρίζονται κανονικότατα από τον αρμόδιο ελληνικό φορέα (το ΔΟΑΤΑΠ - το τέως «ΔΙΚΑΤΣΑ») - και πολύ σωστά διότι τούτο επιβάλλουν οι σχετικές ευρωπαϊκές Οδηγίες (οι «ντιρεκτίβες»);... Και ούτε γάτα, ούτε ζημιά... Ω της υποκρισίας, δηλαδή.
Το τελευταίο -κι ίσως το χειρότερο- συμβάν στη χώρα είναι ότι το 2019 απώλεσε την Τριτοβάθμια Τεχνολογική της Εκπαίδευση. Καταργούνται τα των ΤΕΙ -τα οποία είχαν ιδρυθεί για να υπηρετήσουν την ανάπτυξη της χώρας ως ιδρύματα εφαρμοσμένων επιστημών- και τάχα μου «αναβαθμίζονται», εν μία νυκτί ...«πανεπιστημιοποιούνται». Τη χρονιά εκείνη, αυτή η μικρή χώρα των 10 εκατομμυρίων ανθρώπων -όσοι δηλαδή ζουν πια σε μία μόνο μεγαλούπολη του πλανήτη- έφθασε να αριθμεί (κρατήστε την αναπνοή σας...) 26 ΑΕΙ με 500 τόσα (!) Τμήματα (τα παλαιά των ΑΕΙ μαζί με τα «πανεπιστημιοποιηθέντα» των ΤΕΙ, τις «ανωτεροποιηθείσες» σχολές υπαξιωματικών, κ.λπ., διασκορπισμένα σε 70 πόλεις!), όσα, δηλαδή, Τμήματα (500) δεν έχει η (υπερ-δεκαπλάσια σε έκταση και πληθυσμό Ρωσία!...
Γράφτηκαν τα παραπάνω για να ενημερωθεί, κυρίως, η νεότερη γενιά -αυτή των παιδιών μας- για ορισμένες -και ενδεικτικές- από τις (ων ουκ έστι αριθμός) παραδοξότητες που στήριξε ή/και επέβαλε τις προηγούμενες 10ετίες στην Εκπαίδευση το πάσης λογής και αποχρώσεως «πελατειακό» πολιτικό σύστημα και οι συντεχνίες. Ελπίδα μας είναι να γεννηθεί ένα μορφωτικό κοινωνικό ρεύμα, το οποίο απαλλαγμένο από τις αγκυλώσεις τού χθες θα καλλιεργήσει στη χώρα μας εύφορο έδαφος για το αύριο της καλύτερης για τη χώρα επένδυσης που λέγεται Εκπαίδευση, που λέγεται Παιδεία - contra στον λαϊκισμό, πλάι στον ορθολογισμό. Η "μαγιά" υπάρχει: μια νεολαία με πλούσια εκπαιδευτικά και μορφωτικά προσόντα.
Από τον Χάρη Ανδρεόπουλο*
* Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι καθηγητής Β/θμιας (ΠΕ01), δρ. Εκκλησιαστικής Ιστορίας του Α.Π.Θ. (xaan@theo.auth.gr)
