Η πρωτοφανούς έκτασης πανδημία, που έπληξε έναν ολόκληρο πλανήτη με ολέθρια αποτελέσματα, είμαι σίγουρος ότι μας έκανε σοφότερους. Ίσως ήταν η ευκαιρία να αναθεωρήσουμε ως πολίτες, ως κοινωνία, πολλά πράγματα. Ίσως ήταν η ευκαιρία να μάθουμε να αντιμετωπίζουμε με αλληλεγγύητα σοβαρά προβλήματα. Ίσως ήταν η ευκαιρία να μάθουμε να ακούμε και μετά να πράττουμε. Ίσως ήταν η ευκαιρία να μάθουμε να πειθαρχούμε στους κανόνες. Ίσως ήταν η ευκαιρία να μάθουμε να σεβόμαστε τον συνάνθρωπο. Ίσως ήταν η ευκαιρία να αποδείξουμε, ότι τελικά δεν ισχύει η ρήση που λέει: «Ω πνεύμα ελληνικό, και διαχρονικά απείθαρχο...».
Ένας χρόνος πέρασε και όλα μοιάζουν διαφορετικά. Το... «Την άλλη εβδομάδα θα είμαι εκεί» αποδείχτηκε ανούσιο. Το... «Αύριο θα κάνω εκείνο» έμοιαζε ουτοπικό. Βεβαιότητες σμπαραλιάστηκαν, συνήθειες άλλαξαν, επιθυμίες τονώθηκαν. Γυρίζω τον χρόνο 13 μήνες πίσω. 26 Φεβρουαρίου 2020 και το πρώτο κρούσμα covid εμφανίζεται στην Ελλάδα. Γυρίζω τον χρόνο 12 μήνες πίσω. 12 Μαρτίου 2020 και ο πρώτος θάνατος από covid είναι γεγονός στην Ελλάδα. Και κάπως έτσι άρχισαν όλα. Η συνέχεια γνωστή και δύσκολη. Άνθρωποι «έφυγαν», άλλοι έχασαν φίλους, άλλοι συγγενείς, άλλοι έμειναν χωρίς δουλειά.
Δεν θέλω να μπω καν στη διαδικασία ανώφελης συνωμοσιολογίας, εύκολης κριτικής και αστήριχτων επιχειρημάτων. Οι αντοχές όλων μας στο τέρμα. Η ταλαιπωρία όλων μας μεγάλη. Και για σένα που δεν το πίστεψες και για μένα που το πιστεύω. Ναι το πίστεψα, όταν είδα έναν άνθρωπο της δικής μου οικογένειας να «φεύγει» από τον ιό. Ναι το πίστεψα, όταν άκουσα για δύο καλούς φίλους που τους «νίκησε» ο ιός. Ναι το πίστεψα, όταν άκουσα γνωστούς μου γιατρούς και νοσηλευτές να μου περιγράφουν καταστάσεις πολέμου.
Αλήθεια για όλους αυτούς τους ήρωες με τις άσπρες και τις πράσινες μπλούζες, όπως λέγαμε πριν μήνες, που βγαίναμε στα μπαλκόνια και ανάβαμε φώτα και βάζαμε τραγούδια, τι έγινε ξαφνικά και σταματήσαμε να τους μνημονεύουμε; Έπαψαν να είναι ήρωες; Όχι βέβαια. Απλά γενικά δεν τα πάμε καλά με τη διάρκεια. Μας αρέσει η αντίδραση της στιγμής. Δεν έχουν όμως και εκείνοι την ανάγκη, γιατί στη συνείδηση όλων μας ήταν, είναι και θα είναι πάντα ήρωες. Και όμως κάτι καλό μπορεί να αφήσει όλη αυτή η περιπέτεια σκέφτομαι. Εις μάτην, αφού πρόσωπα και καταστάσεις γύρω μου, μου θυμίζουν ότι δεν... Έχασα τον πατέρα μου Βάσο, μου λέει ο Γιώργος, καλός φίλος από την πατρίδα μου τη Λάρισα. Έκλεισα το μαγαζί μου Βάσο, μου λέει ο Δημήτρης έμπορος από την Αθήνα. Ένας χρόνος χωρίς εισόδημα Βάσο, μου λέει η Ιωάννα εξαιρετική συνάδελφος Δικηγόρος. Τώρα πρέπει να τονώσουμε ακόμα περισσότερο την πραγματική οικονομία, με πιο πολλές πράξεις και όχι λόγια, αν θέλουμε να «αναστηθεί» σύντομα ο μεσαίος, ο μικρός, ο αδύναμος.
Φτάνει η ώρα που θα δουλέψουν ξανά τα μαγαζιά και έξω θα ‘ναι γιορτή. Που οι δρόμοι θα είναι και πάλι γεμάτοι φωνές και φώτα. Αρκετά όμως με τις φράσεις κλισέ. Δεν μπορώ να τις ακούω πια. Μην μου κουνάς άλλο το δάχτυλο, λέγοντας ότι ήταν για το καλό μου. Τουλάχιστον πες το μου πιο ευγενικά, πιο ανθρώπινα. Η φράση «ήταν θέμα ατομικής ευθύνης» πάλιωσε, γιατί κάποιοι έκαναν του κεφαλιού τους εις βάρος της συλλογικής. Μη μου χτυπάς άλλο την πλάτη λέγοντάς μου ότι προέχει η υγεία σου, γιατί ναι μεν ισχύει, αλλά οι υποχρεώσεις μου τρέχουν και πολλές φορές αυτές προέχουν.
Ναι, έπρεπε νωρίτερα να είχαμε φτιάξει ένα καλύτερο Σύστημα Υγείας. Ευτυχώς όμως στην πιο δύσκολη χρονική συγκυρία, το τιμόνι της χώρας έχει καλό καπετάνιο. Δεν το λέω εγώ μόνο. Το λένε οι πολλοί. Δεν φαντάζομαι τι θα γινόταν υπό άλλες συνθήκες και πρόσωπα. Έχω μάθει όμως να ακούω και το διαφορετικό. Έχω μάθει να σέβομαι την άλλη άποψη. Έχω μάθει να σέβομαι ακόμη και εκείνον που δεν πιστεύει στο κακό, ακόμη και εκείνον που βλέπει μόνο συνωμοσίες και δράκους. Και κυρίως έχω μάθει να σέβομαι εκείνον που μέσα στην πίκρα του λουκέτου, δεν θέλει να ακούσει. Μόνο μέσα από τον σεβασμό της άλλης άποψης, θα μπορέσω να τον πείσω. Και το κυριότερο, θα με ακούσει τελικά...
Ο Γάλλος φιλόσοφος Φρειδερίκος Μιστράλ, είχε αναφέρει κάποτε για τους Έλληνες: «Εκεί που οι άλλοι επιτυγχάνουν ευκολότατα, αυτοί αποτυγχάνουν. Εκεί που δικαιολογημένα οι άλλοι αποτυγχάνουν, οι Έλληνες επιτυγχάνουν. Αυτή όμως είναι η Ελλάδα και οι Έλληνες. Το αιώνιο ακατάλυτο πνεύμα που ούτε συλλαμβάνεται, ούτε υποτάσσεται, ούτε και αποθνήσκει». Ναι αποδείξαμε ότι το ρήμα «παιδεύω» έχει πράγματι δύο ερμηνείες. Σημαίνει και «εκπαιδεύω», αλλά και «βασανίζω». Εύχομαι, λοιπόν, να βασανιστήκαμε αρκετά για να εκπαιδευτούμε, και το κυριότερο για να μάθουμε.
Σύντομα η κανονικότητα θα είναι εδώ. Σύντομα θα ανταμώσουμε πάλι. Σύντομα θα αγκαλιαστούμε. Για ένα πράγμα μόνο φοβάμαι. Μη δω όσους αγαπώ χωρίς μάσκα αυτήν τη φορά, και δεν τους γνωρίσω...
Από τον Βάσο Π. Καραμπίλια *
* Ο Βάσος Π. Καραμπίλιας είναι δικηγόρος Αθηνών, μέλος του μητρώου στελεχών της Ν.Δ., επιστημονικός συνεργάτης στη Βουλή των Ελλήνων
