Από τον Αναστάσιο Δασταυρίδη, φιλόλογο
Ως απλός παρατηρητής των κοινωνικοπολιτικών συνθηκών και του παγκοσμίου γίγνεσθαι τους τελευταίους μήνες δέχτηκα ως επιβεβλημένη εκ του αισθήματος της λύπης τη μακάβρια απόφαση να απαριθμώ αδικοχαμένες ψυχές. 295 ταξιδιώτες που «έτυχε» να υπερίπτανται τη λάθος στιγμή, του λάθους σημείου. Άλλοι 239 του περασμένου Μαρτίου που «έτυχε» να επιβιβαστούν σε αεροπλάνο της ίδιας εταιρείας και όλως «τυχαίως» απωλέσθησαν τα ίχνη τους. Ξεπερνούν ως τώρα τους πεντακόσιους, όσους η μοίρα όρισε ως τόπο καταγωγής τους την αιματοβαμμένη λωρίδα της Γάζας και το Ισραήλ. Συνεχώς αυξάνεται ο αριθμός ατυχησάντων Ουκρανών και Ρώσων που η Ατραπός επέλεξε να κόψει το νήμα της ζωής τους.
Τόσα θύματα και η εκκωφαντική απραξία της διεθνούς κοινότητας της προσδίδει ρόλο όμοιο με αυτό του γράφοντος, του απλού-συμβατικού δηλαδή παρατηρητή. Ο ανακύπτων προβληματισμός έκδηλος... ποια η αξία της ανθρώπινης ζωής; Δεν τολμώ να αναφερθώ στη διατάραξη της ψυχικής υγείας των συγγενών των θυμάτων. Θα εμμείνω στη μαρτυρία των νεκρών ότι το μέγεθος και η χωρητικότητα του βωμού των συμφερόντων είναι τεράστιο, στην επιβεβαίωση της παντελούς έλλειψης σεβασμού σε ό, τι διαφοροποιεί τον άνθρωπο από τους υπόλοιπους ζωντανούς οργανισμούς, στη λογική δηλαδή που στρέφει το ανώτερο ον της φύσης στον ενστερνισμό και την υιοθέτηση της αρετής και της ηθικής.
Με λύπη διαπιστώνω ότι η προσωρινή και η επιλεκτική μνήμη, η απώθηση εκ του νου των αρνητικών αποτελεί ίδιον του ανθρωπίνου είδους. Δυστυχώς τον ερχόμενο Σεπτέμβριο κανείς δε θα θυμάται το πλήθος των θυμάτων, των ψυχών που έφυγαν άδικα. Πόσο ακραία ή μάλλον πόσο μάταια φαίνονται όλα αυτά αν παραμείνουμε απλοί παρατηρητές θεωρώντας υπεύθυνη την τύχη, τη μοίρα, την κακιά στιγμή... Και βεβαίως δεν ωθώ με τα γραφόμενά μου προς μια βίαιη επανάσταση που θα οδηγήσει σε νέα εκατόμβη θυμάτων. Η αληθινή επανάσταση, η πραγματική αλλαγή και η πλέον δύσκολη είναι η εσωτερική στην απαρχή της οποίας οφείλει να προβεί ο καθένας μας ξεχωριστά.
Η αυτοκριτική, η αφύπνιση από την ηθική νάρκη του υλισμού, η δραστηριοποίηση είναι θεωρητικοί και γενικόλογοι όροι που δύνανται ωστόσο να φωτοδοτήσουν και να μετατραπούν, μακροπρόθεσμα αλλά εγγυημένα, στα πλέον χρήσιμα όπλα με μοναδικό προαπαιτούμενο ότι θα έχουν εμβαπτισθεί στη λογική. Ο Καζαντζάκης γράφει στην Ασκητική του ότι «όταν στο χάος ο άνθρωπος παλεύοντας υποτάξει μια σειρά φαινόμενα στους νόμους του μυαλού του κι αυστηρά τους νόμους τούτους περικλείει στο λόγο, ο κόσμος ανασαίνει, τακτοποιούνται οι φωνές, ξεκαθαρίζονται τα μελλούμενα». Αν λοιπόν η ηθική, η αρετή, ο αλτρουϊσμός, ο σεβασμός υιοθετηθούν από την ανθρώπινη ψυχή, σίγουρα δε σταματούν οι βιαιοπραγίες μονομιάς, δε δημιουργείται μια κοινωνία αγγέλων. Επιτυγχάνεται ωστόσο το πρώτο και πλέον καθοριστικό βήμα, αυτό της στελέχωσης μιας κοινωνίας που έχει συναίσθηση όσων εκτυλίσσονται ολόγυρά της και ταυτόχρονα αίσθηση του χρέους της κληροδότησης ενός ηθικού περιβάλλοντος.
Με δεδομένο ότι η πιο ιερή μορφή της θεωρίας είναι η πράξη, οφείλουμε όχι να παρακολουθούμε πώς περνά μια σπίθα από τη μια γενιά στην άλλη, αλλά να καιγόμαστε μαζί της δραστηριοποιούμενοι και συμμετέχοντας ενεργά. Μονάχα με τη λογική χαλιναγωγείται η ρέουσα αναρχία του κόσμου και χρέος μας - χρέος πανανθρώπινο - είναι να ξεδιαλύνουμε και να φωτίσουμε το ρυθμό της πορείας του ανθρώπου προς την αρετή όχι να την προσαρμόσουμε και να την οριοθετήσουμε στο ρυθμό της ολιγόχρονης ζωής μας.
