τον Οκτώβρη του 1941 το οποίο ανέλαβε, με την καθοδήγηση του ΕΑΜ, να μελετήσει τα προβλήματα της οργάνωσης του ένοπλου λαϊκού αγώνα και να επεξεργαστεί τον σχεδιασμό του αντάρτικου, και η αποστολή του Θανάση Κλάρα (μετέπειτα Άρης Βελουχιώτης) στη Ρούμελη.
Με πυρήνα το ΣΚΑ συγκροτήθηκε το δεύτερο δεκαήμερο του Δεκέμβρη η Κεντρική Επιτροπή του ΕΛΑΣ. Τον Γενάρη του 1942 η ΚΕ του ΚΚΕ και η αντίστοιχη του ΕΑΜ συμφώνησαν να κάνουν επίσημα γνωστή την απόφασή τους για τη δημιουργία στρατού της Αντίστασης με την ονομασία Ελληνικός Λαϊκός Στρατός (ΕΛΑΣ).
Στις 2 Φλεβάρη 1942, σε κάποιο σπίτι στους Αμπελόκηπους στην Αθήνα πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στην οποία συντάχθηκε η Ιδρυτική Διακήρυξη της Στρατιωτικής Οργάνωσης του ΕΑΜ. Η διακήρυξη αυτή δημοσιεύεται στην Ελεύθερη Ελλάδα στις 16 Φλεβάρη 1942, που είναι και η μέρα ίδρυσης του ΕΛΑΣ.
Στον ΕΛΑΣ προσχώρησε πλήθος μόνιμων αξιωματικών του αστικού στρατού. Κατά τον Σαράφη, προσχώρησαν στον ΕΛΑΣ 700 μόνιμοι αξιωματικοί και 100 έφεδροι. Βέβαια ανάμεσα στους αξιωματικούς που προσχώρησαν στον ΕΛΑΣ ήταν μέλη του ΚΚΕ ή ενταχθήκαν σ’ αυτό στην πορεία.
Από τον Σεπτέμβρη του 1942 ο ΕΛΑΣ άρχισε την έντονη δράση του εναντίον των στρατευμάτων κατοχής. Έδωσε γερά χτυπήματα στους κατακτητές στη Ρίκα, στο Κρίκελο, στον Κίσσαβο, στο Πήλιο, στον Πλαταμώνα κ.ά., την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου που αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις δολιοφθοράς του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, γιατί πέρα από το ότι διακόπηκε η βασική συγκοινωνία των κατακτητών στην Ελλάδα, τόνωσε τις αντιστασιακές διαθέσεις πλατιών λαϊκών τμημάτων, που κατά χιλιάδες προσχωρούσαν στα ένοπλα τμήματα του ΕΛΑΣ.
Η απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ, για την ίδρυση του ΕΣΑΣ έμελλε να γράψει σελίδες απαράμιλλου ηρωισμού αναπτύσσοντας τον ένοπλο αγώνα του λαού μας για το διώξιμο του κατακτητή και την απελευθέρωση της πατρίδας. Αλλά και για την προστασία του λαού από τους κατακτητές και τους ντόπιους συνεργάτες τους, τις ντόπιες δοσιλογικές κυβερνήσεις, τους εγκληματίες ταγματασφαλίτες.
Η δημιουργία του ΕΛΑΣ ήταν η πιο σημαντική κατάκτηση του εργατικού - λαϊκού κινήματος στα χρόνια της Κατοχής. Σήμαινε ότι διαμορφώθηκε στρατιωτικό κέντρο με δική του διάρθρωση, λειτουργία και πειθαρχία, η οποία υπερέβαινε το αστικό πλαίσιο των καταπιεστικών στρατιωτικών κανονισμών και της αντιλαϊκής - αντικομμουνιστικής διαπαιδαγώγησης. Ο ΕΛΑΣ υπήρξε στρατός στην υπηρεσία ενός κινήματος που η καθοδηγητική του δύναμη ήταν το ΚΚΕ. Συγκέντρωνε βασικές προϋποθέσεις να εξελιχθεί σε όργανο της εργατικής εξουσίας.
Ο λαός μας και το ΚΚΕ, μελετώντας την ιστορία αυτής της περιόδου και την εμπειρία τους, βγάζουν τα σωστά συμπεράσματα ώστε να είναι νικηφόρα η συνέχεια του αγώνα για τα εργατικά, λαϊκά δικαιώματα, ενάντια στις αντιλαϊκές -αντεργατικές πολιτικές, ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, και για την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής κοινωνίας όπου η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο θα εξαφανιστεί και θα διασφαλιστεί οριστικά η ικανοποίηση των σύγχρονων και ολοένα διευρυνόμενων λαϊκών αναγκών.
Η απόφαση για την ίδρυση του ΕΛΑΣ και σήμερα, για τον λαό μας συμβολίζει, επίσης, την αντίσταση και αντεπίθεση που προβάλλει ως αναγκαιότητα για την ανατροπή της βάρβαρης αντεργατικής -αντιλαϊκής πολιτικής και την ικανοποίηση όλων των σύγχρονων αναγκών της εργατικής λαϊκής οικογένειας, αλλά και για την αποδέσμευση της χώρας από τις ιμπεριαλιστικές Ενώσεις -ΕΕ, ΝΑΤΟ, ΗΠΑ- που εγκυμονούν τεράστιους κινδύνους για τον λαό μας και τους άλλους λαούς και τελικά για την ανατροπή του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος της εκμετάλλευσης.
Η κυβέρνηση, με τη στήριξη ουσιαστικά και των άλλων αστικών κομμάτων, όπως άλλωστε και η προηγούμενη του ΣΥΡΙΖΑ, συνεχίζει τη σφοδρή αντεργατική, αντιλαϊκή επίθεση. Όλα τα αντεργατικά μέτρα που πήρε είναι μόνιμα και αποτελούν το περιεχόμενο της πολιτικής έντασης της εκμετάλλευσης, ενίσχυσης των καπιταλιστικών επιχειρήσεων και των κερδών τους. Με πρόσχημα την πανδημία τσακίζουν τους εργαζόμενους για να σώσουν τους επιχειρηματίες από την κρίση, δίνοντάς τους επίσης δισεκατομμύρια με επιδοτήσεις.
Η διέξοδος για τον λαό από καπιταλιστική οικονομική κρίση δεν μπορεί να γίνει με πολιτικές εξωραϊσμού του σάπιου συστήματος, αλλά μόνο με την ανατροπή του. Ο καπιταλισμός μοιάζει ανίκητος αλλά δεν είναι.
Η Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης και Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ) τιμάμε την Επέτειο της ίδρυσης του ΕΛΑΣ, εκφράζουμε τον σεβασμό μας για τις θυσίες και τη χωρίς τέλος ανιδιοτελή προσφορά των αγωνιστών της ΕΑΜικής Αντίστασης, των μαχητών και μαχητριών του θρυλικού ΕΛΑΣ και των άλλων ΕΑΜικών Οργανώσεων, καθώς και των μαχητών/-τριών του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας που συνέχισαν τον αγώνα για κοινωνικά και λαϊκά-δημοκρατικά δικαιώματα του λαού μας.
Ως ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ, σήμερα συνεχίζουμε τους αγώνες με νέα πείρα και τα διδάγματα εκείνου του Επικού ηρωικού αγώνα που έγραψε ο λαός μας με το ΚΚΕ και το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ, την ΕΠΟΝ και τις άλλες ΕΑΜικές οργανώσεις. Παλεύουμε με το ταξικό εργατικό-λαϊκό κίνημα, το ΠΑΜΕ και το ΚΚΕ, το αντιφασιστικό-αντιμπεριαλιστικό κίνημα για να ξημερώσουν καλύτερες μέρες για τον λαό μας.
Από τον Γιώργο Μπαρό, γραμματέα του παραρτήματος Λάρισας ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ
