λογοτεχνίας. Οπαδός του κινήματος του Αισθητισμού, ήταν γνωστός για τα ευφυολογήματά του και για το οξυδερκές πνεύμα του. Ένα από τα όχι και τόσο γνωστά του αποφθέγματα είναι το εξής: «Η τραγωδία των γηρατειών δεν είναι πως είσαι γέρος, αλλά πως υπήρξες νέος».
Το ρήμα συγκρίνω (συν+κρίνω) σημαίνει τη διαδικασία κατά την οποία αναζητώ και βρίσκω ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα σε δύο αντικείμενα ή πρόσωπα ή καταστάσεις ή συμπεριφορές. Ένα από τα σημαντικότερα λάθη που μπορεί να κάνει κάποιος στη ζωή του, είναι να συγκρίνει τη ζωή του και τα όσα έχει πετύχει, με τη ζωή και τα επιτεύγματα κάποιων άλλων. Είναι από τους πιο ασφαλείς τρόπους για να καταστρέψει κανείς την αυτοπεποίθησή του. Βέβαια, ως έναν βαθμό, στη σημερινή εποχή, η διαδικασία της σύγκρισης μοιάζει αναπόφευκτη. Ζούμε στην εποχή που καθημερινά ερχόμαστε σε επαφή με πολλούς ανθρώπους, που εξαιτίας των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, μαθαίνουμε και υποσυνείδητα συγκρίνουμε τη ζωή μας με τη ζωή των άλλων. Συχνά η σύγκριση γίνεται χωρίς να το καταλαβαίνουμε, αλλά παρατηρώντας τα ταξίδια των άλλων, τα υλικά αγαθά που έχουν, την αποδοχή που έχουν, ακόμη και τα like που έχουν στις αναρτήσεις τους, καταστρέφουμε τη διάθεσή μας και νιώθουμε συχνά αποτυχημένοι. Το γεγονός ότι υπάρχουν διασημότητες ή κάποια άτομα στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης που έχουν εκατομμύρια ακολούθους οφείλεται στο ότι έστω και υποσυνείδητα συγκρίνουμε τη ζωή μας με τη ζωή εκείνων. Μας αρέσει που είναι όμορφοι, πετυχημένοι, με ωραία αυτοκίνητα ή σπίτια και παρακολουθούμε τη ζωή τους.
Η διαδικασία της σύγκρισης είναι φοβερά αρνητική όταν για παράδειγμα γονείς συγκρίνουν τα αδέρφια μεταξύ τους. Όταν τονίζουν τα προτερήματα ή τις σχολικές επιδόσεις του ενός παιδιού τους και περιμένουν ότι θα ενεργοποιήσουν θετική αντίδραση από το άλλο παιδί, αγνοώντας ότι τα κάθε άτομο είναι μία μοναδική και ξεχωριστή προσωπικότητα με τα δικά της ελαττώματα και προτερήματα. Το αποτέλεσμα είναι να προκαλούν εντάσεις μεταξύ των αδερφών, δραματική πτώση αυτοπεποίθησης ή οργισμένη αντίδραση. Τα ίδια αποτελέσματα υπάρχουν και όταν η σύγκριση γίνεται από τον εκπαιδευτικό μέσα στην τάξη. Πόσο άδικο είναι για την παιδική ή εφηβική ψυχή ενός παιδιού, να ακούει τον εκπαιδευτικό να τον συγκρίνει με άλλους συμμαθητές σχετικά με τις επιδόσεις του στα μαθήματα. Δυστυχώς εκείνη τη στιγμή, η σύγκριση δε λειτουργεί ως κίνητρο για βελτίωση των επιδόσεων, αλλά καταστρέφει την αυτοπεποίθηση του παιδιού.
Ακόμα χειρότερα είναι τα αποτελέσματα όταν μια ολόκληρη κοινωνία συγκρίνει την κατάσταση που βρίσκεται με άλλες. Πόσες φορές δεν έχουμε συγκρίνει την τωρινή κοινωνία μας με εκείνη των ένδοξων αρχαίων προγόνων μας; Πόσες φορές δεν έχουμε μπει στη διαδικασία της σύγκρισης με τις άλλες κοινωνίες της Ευρώπης, τις οποίες φυσικά θεωρούμε καλύτερες και πιο οργανωμένες. Και πάντα το αποτέλεσμα της σύγκρισης είναι ότι εμείς δεν μπορούμε να πετύχουμε τίποτα, ότι είμαστε άχρηστοι, ανίκανοι να διορθώσουμε τις παθογένειές μας και ότι σ’ αυτήν τη χώρα δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτε.
Εκείνο που επιβάλλεται να καταλάβουμε είναι ότι κάθε σύγκριση με άλλους είναι το λιγότερο άδικη και ανώφελη. Κάθε ένας από εμάς είναι μία μοναδική, ξεχωριστή προσωπικότητα με τα δικά της προτερήματα και ελαττώματα. Κάθε ένας από εμάς μεγαλώνει σε διαφορετικό περιβάλλον και συνεπώς έχουμε διαφορετική και μοναδική πορεία ζωής. Από τις επιλογές που θα κάνουμε στη ζωή μας, από την προσπάθεια που θα καταβάλλουμε, από τα εμπόδια που θα ξεπεράσουμε, από το πόσο θα κυνηγήσουμε τα όνειρά μας εξαρτάται και η ποιότητα ζωής που θα έχουμε. Κάθε ένας έχει μια μοναδική και ξεχωριστή ζωή και συνεπώς κάθε σύγκριση είναι απλά χωρίς νόημα. Το ίδιο ισχύει και για τις κοινωνίες. Αντί να συγκρίνουμε το επίπεδό μας με αυτό άλλων χωρών, καλύτερα να κοιτάξουμε να διορθώσουμε τα λάθη μας. Είμαστε μια κοινωνία με τις δικές της ιδιαιτερότητες και έτσι πρέπει να σκεφτούμε για να επιλύσουμε τα όποια προβλήματά μας.
Εξάλλου όπως είπε ο αρχαίος τραγικός ποιητής Ευριπίδης (480-406 π.Χ.): «ο κάθε άνθρωπος έχει το δικό του ξεχωριστό χάρισμα».
Από τον Νίκο Τάχατο, φιλόλογο
