συντομίας, βρίσκεται στον κεντρικό δρόμο Βόλου-Πορταριάς, αμέσως μετά τον Άνω Βόλο. Ένα πλακόστρωτο ανηφορικό δρομάκι οδηγεί στην κορυφή του λόφου, όπου σώζεται ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπως φαίνεται και στη δημοσιευόμενη υδατογραφία του Αστεριάδη. Κτίστηκε το 1639 πιθανόν στη θέση παλαιού καθολικού μονής της βυζαντινής περιόδου. Κατά το διάστημα της τουρκοκρατίας ο επίσκοπος Δημητριάδος μετέφερε στον Λόφο την έδρα της Επισκοπής, μετά την κατάληψη της περιοχής από τους Τούρκους και την ερήμωση της Δημητριάδας. Η Επισκοπή βρίσκεται σε μια ειδυλλιακή θέση και από την κορυφή του λόφου ο επισκέπτης έχει μια πανοραμική άποψη του σημερινού Βόλου και του Παγασητικού Κόλπου.
Η εικόνα αυτή μαζί με άλλες περιέχεται στο Ημερολόγιο του 1956 που εκδόθηκε από την Ανώνυμο Γενική Εταιρεία Τσιμέντων «Ηρακλής - Όλυμπος», η οποία βρίσκεται παραλιακά στις παρυφές του Βόλου, στον δρόμο προς την Αγριά. Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι από τη δεκαετία του 1950 η ως άνω εταιρεία είχε τη φαεινή έμπνευση να κυκλοφορεί τις ημέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς πολύχρωμα ημερολόγια με ζωγραφικά έργα καταξιωμένων Ελλήνων καλλιτεχνών. Το ημερολόγιο του 1956 είχε τον τίτλο «Πήλιον», ήταν αφιερωμένο στο βουνό των Κενταύρων και ανάμεσα στις σελίδες του περιείχε 18 θαυμάσιες υδατογραφίες με απόψεις από διάφορες περιοχές του Πηλίου, του ζωγράφου Αγήνορα Αστεριάδη. Την επιμέλεια του ημερολογίου είχε ο Κίτσος Μακρής, που είχε γεννηθεί το 1917 στη Λάρισα, αλλά σε μικρή ηλικία είχε μετακομίσει οικογενειακώς στον Βόλο και αργότερα εξελίχθηκε στον γνωστό σπουδαίο λαογράφο. Την εκτύπωση είχε αναλάβει η εταιρεία Ασπιώτη - ΕΛΚΑ Α.Ε.[1].
Στην πρώτη σελίδα του Ημερολογίου υπάρχει γραμμένο από τον Αστεριάδη με βυζαντινή γραφή το εξής εμπνευσμένο ανυπόγραφο κείμενο[2], το οποίο αναφέρεται στην άνθηση που παρουσιάσθηκε στο Πήλιο σε πολλούς τομείς κατά τους δύο τελευταίους αιώνες της τουρκοκρατίας (18ος και 19ος). Το αντιγράφουμε, για τη θαυμάσια γλώσσα που χρησιμοποιεί και την αναφορά του στην επανάσταση του ‘21, που σε λίγο θα εορτάσουμε τα 200 χρόνια: «Με του τεχνίτη το μόχθο και του πραματευτή την αξιωσύνη, με του σοφού το στοχασμό και του κλέφτη την άσκηση, ωρίμαζεν το Γένος το ελληνικό για το μεγάλο Σηκωμό του ‘21. Δύο αιώνες κράτησεν αυτή η προπαρασκευή. Τι ώρες τούτες τις βαρειές σε σημασία και πυκνές σε νόημα, έλαχε να τις εκφράσουν καλλιτεχνικά άνθρωποι απλοί και τυραγνισμένοι. Αρχιμαστόροι χτίζουν σπίτια, εκκλησιές βρύσες και γιοφύρια, ζωγράφοι απλώνουν στους τοίχους τους καημούς και τις ελπίδες του Ρωμιού, ταγιαδόροι[3] σκαλίζουν τις αδρές μορφές που εκφράζουν το Καινούριο που έρχεται, γλύπτες ασκούν, με τα λιτά τους μέσα, την πανάρχαια τέχνη του τόπου. Στο Πήλιο το άνθισμα της τέχνης βρήκε την πιο ευτυχισμένη του έκφραση. Ο πλούτος του τόπου και το ξεμάκραιμα απ’ τη φοβέρα του Ξένου, έδωσε στους ταπεινούς τεχνίτες πιο ελεύθερην ανάσα να πουν το τραγούδι τους με το μυστρί, με το πινέλλο και το καλέμι. Μια θαυμαστή φυσική ομορφιά αγκαλιάζει τα έργα του ανθρώπου, κι’ εκείνα τόσο δένονται μαζί της που θαρρείς πως τα έπλασεν η φύση, όπως τα δέντρα, τους βράχους και τα νερά».
Στη συνέχεια, ανάμεσα στα φύλλα του Ημερολογίου, παρεμβάλλονται οι υδατογραφίες του Αστεριάδη που απεικονίζουν κυρίως τοπία από τα όμορφα χωριά του Πηλίου, τοπικές φορεσιές και έργα που κατασκεύασαν με τα χέρια τους άξιοι λαϊκοί τεχνίτες. Η καλλιτεχνική απόδοση των εικόνων από τον ζωγράφο είναι εξαιρετική και ο χρωματισμός τους ήπιος και γλυκύς.
Ο Αγήνορας Αστεριάδης γεννήθηκε στη Λάρισα στις 24 Αυγούστου 1898. Γονείς του ήταν, ο φαρμακοποιός Κωνσταντίνος Αστεριάδης (1856-1908) και η Αικατερίνη Δρίτσα (1866-1931) η οποία καταγόταν από αρχοντική οικογένεια της Ύδρας. Μεγάλωσε στο «Αστεριαδαίικο»[4] που βρισκόταν στη συνοικία του Αγίου Νικολάου. Προερχόταν από πολυμελή οικογένεια και ήταν ο τρίτος στη σειρά από τα έξι αγόρια που είχαν αποκτήσει οι γονείς του. Από νεαρή ηλικία έπαιρνε μαθήματα σχεδίου από τον γνωστό ζωγράφο-αγιογράφο της Λάρισας Χρήστο Παπαμερκουρίου. Το 1915 άρχισε τη φοίτησή του στη Σχολή Καλών Τεχνών των Αθηνών και η συγκυρία το έφερε να γνωριστεί κατά τη διάρκεια των σπουδών του με την Ασπασία Κωλλέτη (1903-1970), τη μέλλουσα σύζυγό του, η οικογένεια της οποίας κρατούσε από τον Ηπειρώτη αγωνιστή του 1821 και πρωθυπουργό Ιωάννη Κωλλέτη. Μετά την αποφοίτησή του από τη Σχολή ανοίχτηκε μπροστά του μια λαμπρή καλλιτεχνική πορεία, η οποία ξεκίνησε από τη Λάρισα το 1921, όταν έκανε την πρώτη ατομική του έκθεση στο φωτογραφείο του Γεράσιμου Δαφνόπουλου, που τότε βρισκόταν στη συμβολή των σημερινών οδών Μεγ. Αλεξάνδρου, Δευκαλίωνος και Πατρόκλου.
Από τότε μέχρι και τον θάνατό του το 1977, περίπου για 56 χρόνια, εργάσθηκε ακατάπαυστα σε πολλούς τομείς εικαστικής δημιουργίας (ελαιογραφίες, υδατογραφίες, σχέδια, χαρακτικά, τοιχογραφίες, φορητές εικόνες, κ.λπ.). Από τα πολλά έργα του θα αναφέρουμε όσα βρίσκονται στην πόλη μας και την περιοχή της. Πιο εντυπωσιακό είναι το σύνολο που αγιογράφησε στον στρατιωτικό ναό της Μεταμορφώσεως, στο στρατόπεδο της 1ης Στρατιάς. Δική του και των μαθητών του είναι και η αγιογράφηση του ναΐσκου του Αγίου Βησσαρίωνος στην πλατεία του Δημοτικού Ωδείου. Επίσης λίγοι γνωρίζουν σήμερα ότι το σύνολο των φορητών εικόνων του Δωδεκάορτου που κοσμούν το μαρμάρινο τέμπλο του Αγίου Αχιλλίου προέρχεται από τα ικανά χέρια του. Από τα εικονογραφημένα βιβλία του αξιόλογα είναι δύο λευκώματα με σχέδια, «Το σπίτι του Σβαρτς στα Αμπελάκια», έκδοση του 1928 και το «Λάρισα», έκδοση του 1978, το οποίο κυκλοφόρησε λίγο μετά τον θάνατό του. Τέλος, η «Πολιτεία», πίνακας εμβληματικός για την πόλη μας που ζωγράφισε το 1969, έχει δωρηθεί από την οικογένειά του στον Δήμο Λαρισαίων και σήμερα κοσμεί τη Δημοτική Πινακοθήκη, θεωρείται από πολλούς το σημαντικότερο έργο του.
—————————————————————
[1]. Το λιθογραφείο ΑΣΠΙΩΤΗ ιδρύθηκε το 1873 στην Κέρκυρα από τον Γεράσιμο Ασπιώτη. Η δραστηριότητά του στην αρχή ήταν σε άμεση συνάρτηση με το δημόσιο, καθώς εκτύπωνε γραμματόσημα, χαρτόσημα, τράπουλες, επιστολικά δελτάρια κ.λπ. Το 1928 συγχωνεύθηκε με την ΕΛΚΑ. Το 1997, έπειτα από πτώχευση, κατέληξε στην Εθνική Τράπεζα.
[2]. Το ανυπόγραφο κείμενο πρέπει να αποδοθεί στον επιμελητή της έκδοσης Κίτσο Μακρή.
[3]. Ξυλογλύπτες.
[4]. Έτσι ονομάζει ο ίδιος την οικογενειακή τους κατοικία η οποία βρισκόταν στο τέλος της οδού Ρούσβελτ, στη διασταύρωσή της με τη Γρηγορίου Ε’ και μάλιστα την έχει ζωγραφίσει με αυτό το όνομα.
