Μορφές του βαφτιστικού Αναστάσιος στη Θεσσαλία (16ος-19ος αι.)

Του Κώστα Σπανού,
εκδότη του «Θεσσαλικού Ημερολογίου»

Το όνομα Αναστάσιος είναι κοινό βαφτιστικό όνομα σε όλον τον ελληνικό χώρο. Στη Θεσσαλία έχει 20 συνολικά μορφές, με τις οποίες θα ασχοληθώ στο παρόν άρθρο. Με βάση τις γραπτές αναφορές τους στις προθέσεις των θεσσαλικών μονών, η αρχαιότερη μορφή του

βαφτιστικού αυτού είναι ο Ανάστος και Νάστος που αναφέρονται τον 16ο αι. στην Ελασσόνα (2 άνδρες) και στην Καλαμπάκα (ένας άνδρας), και ακολουθεί η υποκοριστική μορφή Τάσης < Αναστάσης (ένας άνδρας στην Καρδίτσα, τον 16ο-17ο αι.).
Με τη λόγια μορφή Αναστάσιος, η οποία έχει κυρίαρχη θέση, αναφέρονται στις προθέσεις, από το 1657 μέχρι τον 19ο αι. 394 Θεσσαλοί (216 στα Τρίκαλα, 89 στη Λάρισα, 89 στην Καλαμπάκα, 40 στην Καρδίτσα, 25 στο Πήλιο και 24 στον Τύρναβο).
Η λαϊκή μορφή Αναστάσης, από το 1592 και εξής, ακολουθεί με 375 προτιμήσεις (192 στην Καλαμπάκα, 85 στα Τρίκαλα, 34 στη Λάρισα, 32 στην Ελασσόνα και στον Όλυμπο, 16 στη Δεσκάτη και 16 στην Καρδίτσα).
Ενδιαφέρουσες είναι οι ποικίλες υποκοριστικές μορφές του ονόματος Αναστάσιος, από τις αρκετές έχουν γίνει επώνυμο πολλών Θεσσαλών: α) Στάσιος, με 4 αναφορές. β) Στάσος με 43 αναφορές, όλες στη Δυτ. Θεσσαλία, κυρίως στον νομό των Τρικάλων. γ) Τάσος με 7 αναφορές. δ) Τασιούλας, 2 αναφορές στην Ελασσόνα. Τάσιο, με 14 αναφορές στον νομό μας και στη Δυτ. Θεσσαλία. ε) Τασιούλης, μόνο 1 Καλαμπακιώτης. στ) Τασιούλας 2 Ελασσονίτες. ζ) Ντάσιος, με 9 Τρικαλινούς. η) Τάτσιος, 2 Τρικαλινοί και 1 Λαρισαίος, και με τσιτακισμό Τάτζιος, με 52 αναφορές, από τις οποίες 49 στον νομό των Τρικάλων και 3 στη Λάρισα. θ) Τάντζιος και Ντάντζιος, 1 Καλαμπακιώτης και 1 Ελασσονίτης. ι) Στάσης, 3 Καλαμπακιώτες. ια) Τάσης, 1 Καρδιτζιώτης. ιβ)Τάτσης, 1 Λαρισαίος. ιγ) Τάτζης, 2 Ελασσονίτες. ιδ) Ανάστος, 48 αναφορές, από τις οποίες 40 στον νομό των Τρικάλων. ιε) Νάστος, με 42 αναφορές, από τις οποίες 31 στον νομό των Τρικάλων, 5 στην Ελασσόνα, από 2 στη Μαγνησία και στη Δεσκάτη και 1 στον Τύρναβο. ιστ) Ανάστης 3 Καρδιτσιώτες. και ιζ) Ανέστης 4 αναφορές στον νομό των Τρικάλων και 2 Καρδιτσιώτες.
Από τα παραπάνω 17 υποκοριστικά του θεσσαλικού χώρου, είναι κοινά νεοελληνικά τα εξής 6: Ανάστος, Τάσιος, Τασιούλης, Τάσιος, Τάσης και Τάτσης (Αθαν. Μπούτουρας, Τα νεοελληνικά κύρια ονόματα, ιστορικώς και γλωσσικώς ερμηνευόμενα, Αθήναι 1912, σ. 52).
www.thessaliko.gr