κυριαρχία στη Μακεδονία, στη Θράκη και στην Ήπειρο. Η οθωμανική αυτοκρατορία βρισκόταν σε αναταραχή, ενώ οι ελπίδες που γέννησε το κίνημα των Νεότουρκων το 1908, γρήγορα διαψεύστηκαν. Αρχές της δεκαετίας του 1910 ήταν φανερό ότι το ζήτημα των βαλκανικών εδαφών θα επιλυόταν με πόλεμο. Τον Οκτώβριο του 1912 Σερβία, Ελλάδα, Βουλγαρία και Μαυροβούνιο κήρυξαν τον πόλεμο στην οθωμανική αυτοκρατορία.
Στις 6 Οκτωβρίου οι ελληνικές δυνάμεις πέρασαν το ύψωμα της Μελούνας και προέλασαν προς την Ελασσόνα. Οι τουρκικές δυνάμεις αναδιπλώθηκαν στα στρατηγικά στενά του Σαρανταπόρου. Στην ιστορική μάχη που έγινε στις 9 του μήνα και ήταν νικηφόρα για τα ελληνικά όπλα, πήρε μέρος ο πιο μικρός στρατιώτης, ο 12χρονος Γεράσιμος Ραυτόπουλος.
Γεννήθηκε στις 20-12-1900 στο χωριό Μεσοβούνια της Κεφαλονιάς. Οι πρόγονοί του είχαν πολεμήσει στην επανάσταση του 1821 και ο πατέρας του ήταν εθελοντής στον πόλεμο του 1897. Αυτό ίσως εξηγεί το γιατί ένα τόσο μικρό παιδί, ήθελε να πολεμήσει στους αγώνες του Εθνους. Προφανώς είχε μεγαλώσει με ιστορίες για τους ένδοξους προγόνους του και ένιωθε το βάρος της ευθύνης παρά το νεαρό της ηλικίας του. Φυσικά όταν παρουσιάστηκε για να καταταγεί, με ύψος που δεν ξεπερνούσε το 1.45 και με το παιδικό του πρόσωπο απορρίφθηκε αμέσως. Παρά τα ειρωνικά σχόλια που άκουσε (ο πόλεμος είναι για τους άντρες), δεν το έβαλε κάτω. Ταξίδεψε κρυφά μέχρι τη Λάρισα και έγινε, χάρη στην επιμονή του, δεκτός ως βοηθητικό προσωπικό στο 18ο σύνταγμα πεζικού της ΙV Μεραρχίας. Στην Ελασσόνα κατάφερε και έκλεψε το όπλο ενός Τούρκου και στη μάχη του Σαρανταπόρου έδειξε τέτοιο θάρρος, ώστε του έδωσαν ως δώρο ένα όπλο τύπου Μάνλιχερ.
Ο μικρός Γεράσιμος ακολούθησε τη νικηφόρα προέλαση του ελληνικού στρατού στα εδάφη της Μακεδονίας και το 1913 πήρε μέρος στη φονική μάχη του Κιλκίς – Λαχανά κατά τη διάρκεια του Β’ Βαλκανικού πολέμου με τους Βούλγαρους. Κατά τη διάρκεια της μάχης έσωσε έναν τραυματία ’Ευζωνα και του δόθηκε ο βαθμός του δεκανέα. Λίγο αργότερα όμως, συλλαμβάνεται αιχμάλωτος από πέντε Βούλγαρους στρατιώτες. Ο μικρός πολεμιστής έβγαλε το όπλο Μάνλιχερ, σκότωσε τρεις στρατιώτες, ενώ οι άλλοι δύο τράπηκαν σε φυγή και γύρισε στο ελληνικό στρατόπεδο μέσα σε αποθέωση. Κατά την έφοδο του ελληνικού στρατού στο ύψωμα 1970 επέδειξε απαράμιλλο θάρρος και προήχθη σε λοχία. Εξακολουθεί να είναι ο νεότερος υπαξιωματικός στην ιστορία του ελληνικού στρατού.
Με τη λήξη των Βαλκανικών πολέμων παρασημοφορήθηκε από την τότε βασίλισσα της Ελλάδας. Μαρτυρίες αναφέρουν ότι όταν η βασίλισσα είδε τη μητέρα του που πήγε να υποκλιθεί, τη σήκωσε και υποκλίθηκε εκείνη στη μητέρα του μικρού ήρωα. Τα επόμενα χρόνια τα ίχνη του χάνονται. Δυστυχώς όπως φαίνεται από έγγραφα ασθένησε βαριά και πέθανε στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης στις 28-8-1918. Ήταν μόλις 18 χρονών.
Οι ελάχιστες φωτογραφίες του που υπάρχουν απεικονίζουν ένα μικρό παιδί που το βλέμμα του δείχνει αποφασιστικότητα και απόλυτη επίγνωση του που βρίσκεται και του τι θέλει να κάνει. Σίγουρα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που διαβάζοντας την ιστορία του σήμερα, θα θεωρήσουν την πράξη του ακατανόητη, αψυχολόγητη, ίσως και ανόητη. Ο μικρός Γεράσιμος όμως απέδειξε ότι τελικά το θάρρος, η τόλμη, η αποφασιστικότητα δεν είναι θέμα ηλικίας. Είναι θέμα θέλησης.
Δυστυχώς, 108 χρόνια μετά τη λήξη των Βαλκανικών πολέμων, το όνομά του παραμένει άγνωστο στους περισσότερους Ελληνες. Ίσως είναι η ώρα να λάβει τη θέση που του αξίζει στο Πάνθεον των Μεγάλων του ελληνικού Έθνους.
Σημ.: το κείμενο στηρίζεται στις πληροφορίες που έχει συλλέξει για τον Ραυτόπουλο ο Δημήτριος Ντάλλας με καταγωγή από το Σαραντάπορο σε συνεργασία με την κ. Χάιδω Νικολετάκου καταγόμενη από τα Μεσοβούνια Κεφαλονιάς.
Από τον Νίκο Τάχατο, φιλόλογο
