Η επιλόχεια κατάθλιψη (Postnatal Depression), αποτελεί μια διαταραχή που παρουσιάζει συμπτώματα μείζονος καταθλιπτικού επεισοδίου. Τα συμπτώματα είναι: κλάμα, θλίψη, ανηδονία, κόπωση, απώλεια βάρους, αϋπνία, μειωμένη συγκέντρωση, ιδέες αναξιότητας, έμμονες ψυχαναγκαστικές ιδέες που αφορούν το βρέφος ή φόβο ότι μπορεί να προκαλέσουν κακό στο βρέφος, μη ενασχόληση με το βρέφος και συχνά αυτοκτονικό ιδεασμό. Στις περισσότερες έρευνες των τελευταίων σαράντα ετών αναφέρεται ότι η επιλόχεια κατάθλιψη εμφανίζεται στο 20% των γυναικών μετά τον τοκετό.
Αν διαπιστώσει μια γυναίκα ότι έχει κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, πού μπορεί να απευθυνθεί;
Η γνώση της επιλόχειας κατάθλιψης βοηθά τις μητέρες να αποδεχθούν ότι είναι πάσχουσες και χρειάζονται βοήθεια. Οι επαγγελματίες της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (λ.χ. μαίες, επισκέπτες υγείας) χρειάζεται να είναι ενήμεροι για τη διαταραχή και έτσι να μπορούν να κατευθύνουν τις πάσχουσες να επισκεφθούν ψυχίατρο ή ψυχολόγο. Όταν εντοπιστεί το πρόβλημα έγκαιρα, η πρόγνωση είναι καλή.
Η αιτιολογία της διαταραχής είναι πολυπαραγοντική (βιολογική, ψυχολογική, κοινωνική).
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Η θεραπεία επιλογής για την αντιμετώπιση της διαταραχής είναι η ψυχοθεραπεία. Ο τύπος της ψυχοθεραπείας ποικίλλει, μπορεί να είναι ατομική ή ζεύγους και η διάρκειά τους να είναι βραχεία ή ανοιχτού τέλους. Η Γνωσιακή Συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, αποτελεί μία από τις πιο αποτελεσματικές ψυχοθεραπείες στην αντιμετώπιση της επιλόχειας κατάθλιψης. Είναι βραχεία, συνήθως ατομική, με στόχο τη συμπεριφορική ενεργοποίηση του ατόμου και την αναδόμηση των δυσλειτουργικών του σκέψεων αναφορικά με τον εαυτό του και το παιδί. Μια ακόμη προτεινόμενη θεραπεία, είναι η Διαπροσωπική ψυχοθεραπεία.
Η φαρμακευτική παρέμβαση με αντικαταθλιπτική αγωγή, προτείνεται σε μέτρια ή σοβαρή επιλόχεια κατάθλιψη και κυρίως όταν υπάρχει αυτοκτονικός ιδεασμός. Η αποτελεσματικότητα των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων εμφανίζεται τη δεύτερη εβδομάδα της θεραπείας και η διάρκεια της θεραπείας είναι έξι μήνες. Συνήθως χρησιμοποιούνται οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης της σεροτονίνης και της νοροαδρεναλίνης.
Στην περίπτωση που τα συμπτώματα επιμένουν, υπάρχει έντονη αυτοκτονικότητα και επιθετική συμπεριφορά προς το βρέφος, τότε προτείνεται ακόμη και νοσηλεία.
Ο συνδυασμός φαρμακοθεραπείας και ψυχοθεραπείας έχει αποδειχθεί ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης της διαταραχής.
ΠΡΟΛΗΨΗ
* Μίλα στους δικούς σου ανθρώπους για το πρόβλημά σου.
* Αν έχεις περάσει επιλόχεια κατάθλιψη, έχεις 50% πιθανότητες να ξαναεμφανίσεις τη νόσο, στην επόμενη γέννα.
* Αν έχεις οικογενειακό ιστορικό ψυχικής ασθένειας και αποφασίσεις να τεκνοποιήσεις, επισκέψου έναν ειδικό ψυχικής υγείας.
* Στην περίπτωση συζυγικών ή διαπροσωπικών προβλημάτων, συμβουλέψου ειδικό ψυχικής υγείας.
* Όπως επίσης και αν αντιμετωπίζεις στρεσογόνα γεγονότα (οικονομικά προβλήματα, απώλεια κοντινού προσώπου).
* Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η αντικαταθλιπτική αγωγή μπορεί να επηρεάσει τον θηλασμό. Συνεπώς μόνο ο ψυχίατρος μπορεί να καθορίσει με ασφαλή τρόπο την αγωγή.
Γράφουν οι Ζαφείριος Απ. Νταφούλης, Μαίρη Ζ. Νταφούλη*
* Ο Ζαφείριος Απ. Νταφούλης είναι ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής
* Η Μαίρη Ζ. Νταφούλη είναι κλινική ψυχολόγος MSc, PhDc Γνωστική Συμπεριφορική, ψυχοθεραπεύτρια
