Συνοδευόταν από μια «Κλούβα των ΜΑΤ» που άνοιγε δρόμο. Πράγματι, μόλις τα υπόλοιπα ΙΧ έβλεπαν το αστυνομικό όχημα παραμέριζαν, έπιαναν την άκρη του δρόμου κι εκείνο συνέχιζε απρόσκοπτα το βιαστικό ταξίδι του. Προορισμός του – ποιος άλλος;- κάποια «δομή» - άλλη μια λέξη που πρόσθεσαν οι ταραγμένοι αυτοί καιροί στο λεξιλόγιό μας και η οποία προσπαθεί να περιγράψει κάπως πιο ... κομψά, αυτό που κάποτε ονομάζαμε «στρατόπεδο» ή «καταυλισμό» προσφύγων. Πάντοτε η Ευρώπη είχε εκλεπτυσμένους τρόπους για να περιγράφει δράματα κι εμείς είμαστε πια πολύ ενσωματωμένοι στο ευρωπαϊκό σύστημα για να μιλάμε με σκληρούς όρους. «Δομή» λοιπόν, όχι στρατόπεδο.
Για άλλη μια φορά, η ιστορία έχει πάρει τους δρόμους. Πριν μερικές δεκαετίες, τα «κυνηγημένα» λεωφορεία είχαν προορισμό την Κακαβιά και μετέφεραν Αλβανούς μετανάστες προς απέλαση. Είχαν και κείνοι βλέμμα κυνηγημένου αγριμιού, βρώμικοι, ταλαίπωροι και κακοκοιμισμένοι, μα τους ξέραμε. Ήταν Αλβανοί, γείτονές μας. Άλλη κοψιά, εντάξει, αλλά λευκοί πάντως, κάτι σαν και μας, Ευρωπαίοι στο κάτω – κάτω της γραφής, θρησκευτικά αδιάφοροι και διατεθειμένοι να ενταχτούν. Τα νέα καραβάνια προσφύγων ή μεταναστών, όπως τους βλέπεις μέσα από τα λεωφορεία, έχουν το ίδιο αγριεμένο βλέμμα, αλλά δέρμα σκούρο και ρούχα αλλόκοτα. Κι εμείς ούτε μάθαμε, ούτε είμαστε διατεθειμένοι να βλέπουμε στην αυλή μας μαντήλες, τσαντόρ και τουρμπάνια.
Τα νέα αυτά καραβάνια μοιάζουν με ... απειλή. Το κυριότερο, δεν ξέρει κανείς ποιος είναι ο αριθμός τους. Η μπάλα έχει χαθεί. Αν η Αλβανία ήταν μια χώρα κάποιων λίγων εκατομμυρίων, οι χώρες της Μέσης Ανατολής είναι ανθρωποθάλασσες που δεν ξέρεις τι θα ξεβράσουν. Και ο νέος πόλεμος που ξεκίνησε ένας αποθρασυμένος Ερντογάν ρίχνει ξανά νερό στον «μύλο» της μετανάστευσης.
Πόλεμος! Εν έτει 2019, είναι κάπως δύσκολο να το δεχτείς. Τι να πεις; Πως είναι η μοίρα της Μέσης Ανατολής να μην ησυχάζει ποτέ; Αλλά ως πότε θα ερμηνεύουμε την ιστορία με όρους ... μεταφυσικής και θα αποδίδουμε τα πάντα σε κάποια μοίρα;
Κι όμως, τα τελευταία πολλά χρόνια ο πλανήτης έχει σχεδόν ησυχάσει. Λιγοστοί οι πόλεμοι, τοπικές συρράξεις κυρίως, στην Αφρική, πιο συγκεκριμένα στη Λιβύη, τη Νιγηρία, το Σουδάν, φωτιές που κι αυτές τείνουν να σβήσουν. Η υπόλοιπη Ασία δεν πολεμά, μοναχά εργάζεται και παράγει κατακλύζοντας τον πλανήτη με τα φτηνά προϊόντα της . Η Ευρώπη τακτοποιεί κάτι τελευταίες εκκρεμότητες στο Κόσοβο. Για την Αμερική και την Ωκεανία, ούτε λόγος. Πόλεμο στα εδάφη τους αυτοί δεν έχουν δει εδώ και αιώνες. Ο πλανήτης ζει κοσμοϊστορικές αλλαγές. ‘Άφησε τα όπλα και έπιασε στο χέρι το κινητό. Αυτή η μικρή συσκευή, που κουβαλάς παντού μαζί σου, έχει βάλει τη ζωή σε άλλη λογική και έχει προσδώσει ασύλληπτες δυνατότητες στους ανθρώπους. Στον αιώνα της τεχνητής νοημοσύνης, των ιατρικών επιτευγμάτων και της αναζήτησης ζωής σε άλλους πλανήτες, οι πόλεμοι μοιάζουν πια αναχρονισμός. «Τι βλακεία ο πόλεμος!» είχε πει ο Γάλλος ποιητής Πωλ Ελυάρ, μετά από έναν βομβαρδισμό, στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που είχε σαρώσει τη Βρέστη με εκατοντάδες νεκρούς. «Quelle connerie la guerre - τι βλακεία ο πόλεμος!» - ο ποιητής δικαιώνεται.
Δεν είναι πια μάζα οι άνθρωποι να αποφασίζουν κάποιοι να τους δολοφονήσουν δίχως να δίνουν λογαριασμό. Κι ευτυχώς οι ηγέτες – ακόμη και οι αλλόκοτοι σαν τον Τραμπ- κάτι αρχίζουν και καταλαβαίνουν. Μια παλιά γνωστή ρήση αναρχικών έλεγε πως «ο Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος δεν θα γίνει ποτέ γιατί δεν συμφέρει την Κόκα- Κόλα». Και, πράγματι, φτάσαμε στο ... ευτυχές εκείνο σημείο να κατανοήσουμε ότι οι άνθρωποι είναι πολύ πιο χρήσιμοι ως καταναλωτές παρά ως ... νεκροί. Και οι πόλεμοι έγιναν πια οικονομικοί. Για την ακρίβεια εμπορικοί. Κόσμος, πάει κι έρχεται, εμπορεύματα που δεν ξέρεις καν πού παράγονται διακινούνται παντού, εκατομμύρια άνθρωποι αλλάζουν χώρες για να εργαστούν, το κεφάλαιο έχει καταργήσει κάθε σύνορο. Κι αυτό είναι πρόοδος. Γιατί κάποτε, τα οικονομικά αυτά ζητήματα λύνονταν με πολέμους. Με πολύ αίμα. Με πολύ δάκρυ και σπαραγμό. Τώρα, με οικονομικό ανταγωνισμό.
Στη νέα αυτή πραγματικότητα που τείνει να διαμορφωθεί στον πλανήτη, ο Ερντογάν και οι Τούρκοι – είναι μια σκέτη παραφωνία, όντας από τις λίγες χώρες του πλανήτη που συνεχίζουν να ξοδεύουν το χρήμα τους σε εξοπλισμούς. Μας ξαναγυρίζουν σε κάτι περασμένους αιώνες. Στο ...Βυζάντιο ίσως. Οι Βυζαντινοί ήταν που στα ίδια αυτά εδάφη, «στα βάθη της Μικράς Ασίας», δημιουργούσαν «ζώνες ασφαλείας», τοποθετώντας Ακρίτες. Αλλά οι Βυζαντινοί είχαν ανάγκη τα αναχώματα αυτά για να ανακόψουν τις βαρβαρικές ορδές που είχαν δεδηλωμένες κατακτητικές βλέψεις προς την Κωνσταντινούπολη. Χώρια που ο πόλεμος , η βία ως μέσον επίλυσης διαφορών ήταν μέσα στη λογική των ανθρώπων της εποχής. Τώρα όμως; Κινδυνεύουν οι Τούρκοι; Από ποιους; Από τους Κούρδους; Αλλά οι Κούρδοι υπάρχουν, δεν γίνεται να εξαφανιστούν. Η τακτική της ανάσχεσής τους δια του πολέμου θα αποβεί απλώς μάταιη.
Μ’ αυτά και μ’ αυτά, ο πόλεμος επέστρεψε στην επικαιρότητα. Όσο κι αν τα δυτικά ΜΜΕ περνούν το θέμα στα ψιλά, σαν να πρόκειται για απλές συνοριακές διευθετήσεις υπό την ...υψηλή εποπτεία των Μεγάλων Δυνάμεων , ο πόλεμος υπάρχει. Μετά από πολύ καιρό, ακούς στην τηλεόραση οβίδες να σκάνε, αντικρίζεις φωτιές να καίνε. Τα γρυλίσματα από τις ερπύστριες των τανκς που προελαύνουν ανακατεύονται με τις απελπισμένες κραυγές αλλόφρονων ανθρώπων. Και τελικά σου μένει και πάλι η πικρή αίσθηση ότι οι μεγάλοι χαμένοι της ιστορίας είμαστε πάλι εμείς και είμαστε μόνοι. Εμείς οι Έλληνες, που είμαστε χρόνια ατέλειωτα μπλεγμένοι με έναν προβληματικό γείτονα, έναν άξεστο ανατολίτη που δεν εννοεί να καταλάβει ότι η ιστορία έκανε ένα κλικ και προχώρησε. Είμαστε εμείς που εκβιαζόμαστε ψυχολογικά και σπεύδουμε να εξοπλιστούμε άρον –άρον, σε βάρος της ζωής μας που θα μπορούσε να είναι κατά τι καλύτερη. Εμείς που υποδεχόμαστε πρώτοι τα κύματα των μεταναστών και ζούμε με τη μόνιμη ανησυχία ότι αποτελούν μια εν δυνάμει απειλή για πληθυσμιακή και πολιτισμική αλλοίωση της πατρίδας μας. Και τα λεωφορεία που κουβαλάνε μετανάστες εξακολουθούν να τρέχουν σαν τρελά στις εθνικές οδούς. Κι εμείς ανήμποροι θεατές της ιστορίας που τρέχει μπρος στα έκπληκτα μάτια μας...
ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΕΣΗΣ
alexiskalessis@yahoo.gr
