Προβληματίζομαι για τα παιδιά που έχουν άμεση πρόσβαση σε πληροφορίες παντός είδους και μπορούν πολύ εύκολα να μπουν στον φαύλο κύκλο της παθητικής, εύκολης απορρόφησης της γνώσης που αναγκαστικά καταλήγει φτερό στον άνεμο, εφήμερο απόκτημα. Κατά συνέπεια, τα παιδιά, που είναι παιδιά και δεν φταίνε σε τίποτα, επιδιώκουν το γρήγορο, το έτοιμο, το εύκολο.
Προβληματίζομαι για τους γονείς που κοστολογούν την εκπαίδευση των παιδιών τους ως εμπορεύσιμο αγαθό που δύναται να γίνει αντικείμενο παζαριού από πολλές απόψεις.
Προβληματίζομαι με συναδέλφους που κοστολογούν στο ελάχιστο τις σπουδές τους, την κατάρτισή τους, την εμπειρία και τη δουλειά τους διαιωνίζοντας την εμπορευματοποίηση της διδακτικής εμπειρίας. Νιώθω σαν να παρακολουθώ ακροβατικές επιδείξεις, με τους γονείς και τα παιδιά από τη μία πλευρά να παρακολουθούν και να τους φαίνονται τόσο απλά όλα αυτά. Από την άλλη οι καθηγητές και τα κέντρα ξένων γλωσσών ακροβατούν στο ασταθές σχοινί της σύγχρονης ξενόγλωσσης εκπαίδευσης, κάνουν εντυπωσιακά άλματα και σαν ταχυδακτυλουργοί εξαφανίζουν και εμφανίζουν κατά το δοκούν για να διασκεδάσουν το κοινό τους.
Σ’ αυτό το σημείο να ξεκαθαρίσω δύο πράγματα: Πρώτον, δε μιλάω για το σύνολο των ανθρώπων που βρίσκονται μέσα στον χώρο της ξενόγλωσσης εκπαίδευσης, μιλάω για εξαιρέσεις, θέλω να πιστεύω, που ωστόσο στιγματίζουν τον χώρο και επηρεάζουν τις πεποιθήσεις του κόσμου -των γονέων και των μαθητών- για την οργάνωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Το έχω τονίσει πολλές φορές, αλλά θα το ξαναπώ: Η γλώσσα θέλει χρόνο. Η μητρική μας γλώσσα θέλει πολύ χρόνο, η πρώτη ξένη γλώσσα επίσης. Δεν χωρούν άλματα στη γνώση λοιπόν, δεν υπάρχουν συντομεύσεις στην απόκτηση της αγγλικής ή όποιας άλλης γλώσσας. Να είστε υποψιασμένοι λοιπόν όταν σας προσφέρουν προγράμματα σπουδών που κάνουν άλματα στα επίπεδα, προσπερνάνε τάξεις ή κάνουν συμπτύξεις. Σκεφτείτε το αλλιώς, αν στο σχολείο του παιδιού σας σας ενημέρωναν ότι φέτος θα κάνατε την Πέμπτη και τη μισή Έκτη Δημοτικού, δεν θα προβληματιζόσασταν; Γιατί δέχεστε αβίαστα αντίστοιχα άλματα στην ξενόγλωσση εκπαίδευση του παιδιού σάς; Στο θέμα της πιστοποίησης τώρα. Η πιστοποίηση γλωσσομάθειας είναι ένα πράγμα, η απόκτηση της γλώσσας είναι άλλο πράγμα. Σαφώς συνδέονται, κανείς δεν το αμφισβητεί αυτό, ιδιαίτερα στην αγορά της Ελλάδας που είναι κατ’ εξοχήν οργανωμένη γύρω από τα πιστοποιητικά. Η πιστοποίηση όμως δεν είναι αυτοσκοπός. Προφανώς μιλάμε για αγορά, ωστόσο οι γονείς αλλά και οι εκπαιδευτικοί πρέπει να εστιάσουν περισσότερο στη γνώση και την απόκτησή της. Αν αποκτηθεί η γνώση, η πιστοποίηση αποτελεί το τυπικό επιστέγασμά της που θα έρθει αβίαστα. Πέρα από αυτό, η πιστοποίηση καθ’ αυτή είναι μία ολόκληρη συζήτηση από μόνη της, καθώς υπάρχουν περιπτώσεις που η πιστοποίηση -στην Ελλάδα- υφίσταται, χωρίς όμως στην ουσία να υπάρχει το αντίστοιχο επίπεδο γλωσσομάθειας. Ας είμαστε προσεκτικοί λοιπόν σε αυτό, και ως γονείς αλλά και ως καθηγητές.Και έρχομαι ξανά στα... ακροβατικά! Σίγουρα θα ξέρετε ότι ένας δάσκαλος μέσα στην τάξη δεν είναι μόνο δάσκαλος. Κάνει πολλά περισσότερα από το να μαθαίνει στο παιδί σας Αγγλικά. Είναι ένας ψυχολόγος όλο αυτιά και μάτια που αφουγκράζεται και παρατηρεί κάθε κίνηση και κάθε συναίσθημα του παιδιού σας. Ακούει τους προβληματισμούς και τους φόβους του παιδιού σας, βλέπει τη συμπεριφορά του μέσα στην τάξη. Μαθαίνει στα παιδιά να ακούνε, να μοιράζονται, να προβληματίζονται. Είναι διασκεδαστής -παιδαγωγός/ψυχαγωγός για να γεμίσει το μυαλό τους με τις μαγικές εικόνες της γνώσης αλλά και να τα κάνει να χαμογελάσουν όταν έχουν τις μαύρες τους. Είναι ξεναγός αφού τους μιλάει για χώρες και κουλτούρες ξένες. Είναι διαιτητής στις διαφωνίες τους. Είναι η φωνή της λογικής όταν γκρινιάζουν, βαριούνται, παραπονιούνται. Είναι συνοδοιπόρος στο ταξίδι της μάθησης. Είναι ζογκλέρ, λοιπόν, ο δάσκαλος μέσα στην τάξη ενός σχολείου, όχι απλά αυτός που κρατάει το βιβλίο με τις απαντήσεις. Ας τον αντιμετωπίζουμε λοιπόν ως τέτοιο!Εύχομαι καλή και δημιουργική χρονιά σε όλους, δασκάλους, γονείς και μαθητές με καλά ακροβατικά και υγιή άλματα!
*Από την Αγγελίνα Σοφιάδη
* H Αγγελίνα Σοφιάδη είναι υποψήφια διδάκτορας στον τομέα Γλωσσολογίας του τμήματος Αγγλικής του Α.Π.Θ., πτυχιούχος Ελληνικής και Αγγλικής Φιλολογίας και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στη Θεωρητική και Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία του τμήματος Αγγλικής Γλώσσας του Α.Π.Θ.
