Το Κοιμητήριο του χωριού μου (Μονάγρι Λεμεσού) φιλοξενεί μνήματα ιερά απλών ανθρώπων αλλά και τάφους πάνσεπτους στους οποίους ενταφιάσθηκαν μεγάλες μορφές του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας. Ο παπα-Ανδρέας Οικονόμου (πρωτοστάτησε στο Ενωτικό Δημοψήφισμα του 1950) είναι ένας από αυτούς. Ο αείμνηστος πατήρ Ανδρέας δεν ήταν ένας απλός ιερέας. Ήταν ο πνευματικός καθοδηγητής των νέων, ήταν ένας αληθινός Δάσκαλος, ένα εθνικό κεφάλαιο σε χρόνους χαλεπούς και δίσεκτους. Όπως ήταν όλοι οι προκάτοχοί του τα μαύρα χρόνια της σκλαβιάς, αλλά και τα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση, οπότε οι ιερείς αναλάμβαναν όλους τους ρόλους και ήταν, χωρίς καμιά δόση υπερβολής, τα πιο σημαντικά πρόσωπα των τοπικών κοινωνιών.
Ο αείμνηστος πατήρ Ανδρέας κοιμήθηκε ένα ανοιξιάτικο πρωινό, του 1961. Λίγες μέρες πριν, όλα σχεδόν τα παιδιά βρεθήκαμε καθηλωμένα στο κρεβάτι, αφού στο χωριό ενέσκηψε επιδημία ιλαράς. Οι εντολές των γονιών μας ήταν να παραμείνουμε στο σπίτι. Κανένας μας δεν υπάκουσε τελικά! Ήταν τόσο μεγάλη η αγάπη που τρέφαμε προς τον ιερέα του χωριού μας (που τον αποκαλούσαμε Δάσκαλο), που αρκετοί το σκάσαμε από τα παράθυρα για παρευρεθούμε στην εξόδιο ακολουθία και στην ταφή του.
Στο Μοναστήρι του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, όπου λειτουργούσε ο πατήρ Ανδρέας, άνοιξε τις θύρες του ένα από τα πρώτα ελληνικά σχολεία μετά την Τουρκοκρατία στο νησί. Το Σχολείο ιδρύθηκε με δαπάνες Ελλήνων της Αλεξάνδρειας! Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας στο Μοναστήρι λειτουργούσε το κρυφό Σχολειό της Κοινότητας. Σε αυτό το σχολείο έμαθαν τα ελληνικά γράμματα οι προπάπποι, οι παππούδες και οι πατεράδες μας.
Στο Κοιμητήριο του χωριού μου (όπως και σε πολλά Κοιμητήρια της Κύπρου) υπάρχουν κι άλλα σημαντικά πράγματα που αντικρίζει κανείς, τα οποία είναι από μόνα τους κομμάτι της ζώσας ιστορίας του τόπου μας. Η ζώσα ιστορία που αντλεί πάντα το περιεχόμενό της από τις οικείες εμπειρίες ζωής ή τις ιστορίες ζωής. Η ζώσα Ιστορία που σε αντίθεση προς τη γεγονοτολογική και την ηρωική ιστορία δίνει φωνή σε όλους όσοι παρέμεναν μέχρι σήμερα κρυμμένοι και αθέατοι από την ιστορία, φωτίζοντας τον ρόλο των άγνωστων και αφανών ανθρώπων, που αποτελούν κινητήρια δύναμη του ιστορικού γίγνεσθαι.
Τέτοιοι αφανείς Ήρωες υπήρξαν πολλοί στο διάβα των αιώνων. Τέτοιοι αφανείς ήρωες είναι και οι παππούδες και οι πατεράδες μας που έρχονταν εθελοντές στον ελλαδικό χώρο (το ΄21, στου Βαλκανικούς Πολέμους, στο Έπος του ΄40 και πολύ παλιότερα) για να πολεμήσουν για τη λευτεριά της μητέρας πατρίδας και έδιναν στα παιδιά τους ονόματα που θύμιζαν την πιο μεγάλη πατρίδα, την Ελλάδα.
Διαβάζουμε σε τρεις μαρμάρινες πλάκες και σ’ έναν ξύλινο σταυρό: Ελλάδα Μιχαήλ, θανούσα 14-11-2004, ετών 85, Θεσσαλονίκη Μιχαήλ, θανούσα 37-03-1997, ετών 84, Ελλάδα Π. Αλαμουντά, θανούσα 30-09-1979 ετών 62, και σε ένα πρόχειρο ξύλινο σταυρό Ελλάδα Μυλωνά Νικόλα (χωρίς άλλα στοιχεία).Είναι χαρακτηριστικό πως η αείμνηστη Θεσσαλονίκη Μιχαήλ είχε γεννηθεί λίγο μετά την απελευθέρωση της συμπρωτεύουσας, γι’ αυτό και οι γονείς της θέλοντας να γιορτάσουν της απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, έδωσαν στο παιδί τους, το όνομα της πόλης του Αγίου Δημητρίου.
Είναι κι αυτό ένα δείγμα της υπέρμετρης αγάπης που ένιωθαν οι Έλληνες της Κύπρου για τη Μητέρα Ελλάδα, η οποία, σχεδόν ποτέ, δεν ανταποκρίθηκε, ως όφειλε (πλην του Κίμωνα του Αθηναίου και του Γεωργίου Παπανδρέου του αποκαλούμενου και Γέρου της Δημοκρατίας), στο κάλεσμα της Κύπρου για ουσιαστική συμπαράσταση, όταν το νησί εναγωνίως αποζητούσε, όχι λόγια παρηγοριάς μόνο, αλλά έμπρακτη βοήθεια…
Όπως το μαύρο καλοκαίρι του ‘74, όταν τα γαλανά φτερά της μητρός πατρίδος έμειναν καθηλωμένα στο έδαφος, οι στρατιώτες με παρά πόδας τα όπλα και τα πολεμικά σκάφη και τα υποβρύχιά της βολοδέρνανε στο Αιγαίο αλλά ποτέ δεν τους δόθηκε το σύνθημα της επίθεσης κατά των τουρκικών εισβολών!
Υστερόγραφο: Τα ονόματα αυτά μεταλαμπαδεύονται από γενιά σε γενιά, για να δοξάζεται η Ελλάδα στους αιώνες των αιώνων. Η Ελλάδα που είναι τόσο βαθιά ριζωμένη στην ψυχή και στην καρδιά μας, που καμιά δύναμη δεν μπορεί να ξεριζώσει. Όσο κι αν μια θλιβερή μειοψηφία νεοκυπρίων προσπαθεί να αποδείξει πως δεν είμαστε Έλληνες! Σίγουρα ματαιοπονούν! Και κατά βάθος το ξέρουν και οι ίδιοι.
Από τον Δρ. Αυγουστίνο (Ντίνο) Αυγουστή
αναπλ. καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
από το Μονάγρι Λεμεσού
a.avgoustis@hotmail.com
