Αυτός ο σταυρός από πορείες (σταυροδρόμι) έχει στην κυριολεξία θυσιάσει ανθρώπους, σχέσεις, χώρες, έχει βάψει το οδόστρωμά του με αίμα, δάκρυα κι ιδρώτα, που λέει κι ο φίλος μου ο Σάκης Ρουβάς. Έχει αφήσει πίσω του βλέμματα ξεκρέμαστα, ματιές κλεφτές, εικόνες παγωμένες, ενσταντανέ σταματημένα στον χρόνο. Έχει σκορπίσει καταμεσής του κορμιά που πριν από δευτερόλεπτα ακουμπούσαν τα ακροδάχτυλά τους με τρυφερότητα. Με μια τελευταία τρυφερότητα.
Είναι το μέρος όπου εσύ έστρεψες αριστερά κι ο άλλος δεξιά ή το αντίθετο. Η στιγμή που ακολούθησες τα «πρέπει» σου κι άφησες τα «θέλω» σου πίσω ή το αντίθετο κι από κείνη τη διαολομέρα όλο ξεμακραίνετε. Είναι η κρίσιμη καμπή, το tippingpoint που λέμε και στο χωριό μου, που, όπως τράβηξες την πόρτα με τη βρισιά να σου δηλητηριάζει τη γλώσσα, την έκλεισες κιόλας. Μπορεί να είναι το σταυροδρόμι της κόλασης ή της λύτρωσης από τότε, εξαρτάται από ποιον εφιάλτη ξυπνάς!
Είναι η μέρα που έπρεπε να κάνεις το ένα ή το άλλο και συδιάλεξες το ένα. Κι από κείνη τη στιγμή αναρωτιέσαι τα πρωινά και τα δειλινά, όταν είσαι μόνος ή με παρέα, όταν κοιμάσαι αλλά κι όταν είσαι ξύπνιος, όταν είσαι χορτάτος κι όταν ψοφάς από την πείνα πώς θα ήταν αν είχες διαλέξει το άλλο!
Χώρος μαρτυρίου του μυαλού το σταυροδρόμι από το να πάρω μια Lacta ή μια ΙΟΝ μέχρι το να φύγω ή να μείνω από μια χώρα, μια σχέση, μια οικογένεια. Να πω την αλήθεια ή να ξανακάνω γαργάρα ένα ψέμα που θα με πάει απ’ την Τρίτη στην Τετάρτη, απ’ τον Ιούνιο στον Ιούλιο, από το 2019 στο 2020.
Στο σταυροδρόμι, στην ίδια τη γωνία, που λέει και το άσμα, πολλές φορές μόνη διέξοδος δεν είναι το δεξιά/αριστερά ούτε το αποδώ/αποκεί αλλά η επιλογή μιας άλλης διάστασης, η επαναπλαισίωση, ο επανακαθορισμός των παραμέτρων που λένε κι οι θεωρητικοί της συμπεριφοράς. Αν για παράδειγμα είσαι μεταξύ της Μαριλένας και της Μαριάννας, ίσως η αποδέσμευσή σου εντελώς από την επιλογή να είναι αυτό που ακουμπάει την ψυχή σου περισσότερο γιατί στο βάθος είσαι τόσο ανεξάρτητος κι ελεύθερος (ή ανίκανος να δεσμευτείς) που στο σταυροδρόμι τρακάρεις απλώς χωρίς λόγο και αιτία. Έτσι η φυγή προς τα πάνω για σένα δε γεφυρώνει απλώς το δίλημμα. Το καταργεί εντελώς, το διαγράφει. Από τον ψευτο-εγκλωβισμό γλιτώνεις διά της ανατάσεως. Στάσου (για να μη πω το άλλο) ψηλά κι αγνάντευε. Ατένιζε τη διασταύρωση, το σταυροδρόμι και χαμογέλα πονηρά. Δραπέτευσες ζωντανός.
Εκτός όμως κι από αγχωτική συνθήκη και κατάσταση η προσέγγιση σε ένα σταυροδρόμι μπορεί υπό προϋποθέσεις να είναι και απελευθερωτική εμπειρία. Μπορεί σε μια Κυριακή, για παράδειγμα, να γίνεις από Κούλης Κυριάκος ή να γλιτώσεις στο παρά τρίχα, όντας ταπεινός κολυμβητής, από την καινούρια θαλαμηγό του καπετάν Καμένου και μετά να έχεις όλη τη ζωή μπροστά σου να διαβάσεις τα απομνημονεύματά του από την προσφορά του στην κοινοβουλευτική ζωή του τόπου διανθισμένα από αρκετό σεξ («στα τέσσερα εσείς, στα τέσσερα»). Καθόλου λίγο, μην το υποτιμάς. Μπορεί επίσης σε ένα σταυροδρόμι να λυτρωθείς από τη ρετσινιά της ανύπαντρης θυγατέρας και ξαφνικά να ενηλικιωθείς στα εβδομήντα σου όταν αποκαλυφθεί ότι κακώς λάμβανες τη σύνταξη του αποθανόντος μπαμπά σου. Δε χρειάζεται πια να κρύβεσαι. Μεγαλειώδες, βγήκες επιτέλους στο ξέφωτο της διασταύρωσης. Πάρε ανάσα, καλώς όρισες στην παρέα μας.
Μπορεί πάλι, όντας 65 Μαΐων, να αισθανθείς ανακούφιση στο σταυροδρόμι όπου τελικά θα σταματήσεις να φοράς τα ξεσκισμένα παντελόνια των πιτσιρικάδων, θα συμβιβαστείς μ’ αυτά που έχουν πιέτες και τσάκιση, στο σταυροδρόμι που θα πεις απενοχοποιημένα: «Δίαιτες τέλος», «Νο more γυμναστική», «Δεν ξαναβάφω μαλλί», ειδικά αν είσαι άντρας.
Τέλος, αν το καλοσκεφτείς, δεν είναι να απορεί κανείς γιατί οι παππούδες δηλώνουν πιο ευτυχείς, σύμφωνα με τις έρευνες. Τους τελειώνουν σιγά-σιγά όλα τα σταυροδρόμια. Να κάνω οικογένεια ή όχι, να σπουδάσω σ’ αυτή τη σχολή ή στην άλλη, να κάνω αυτό ή το άλλο επάγγελμα, να χωρίσω ή όχι την Παγώνα. Τι νόημα έχει πια; Και το οποιοδήποτε κέρδος και το οποιοδήποτε κόστος είναι πια μικρά. Κι αν στρίψω δεξιά κι αν στρίψω αριστερά το ίδιο και το αυτό. Το κακό είναι βέβαια ότι έχει μικρύνει κι η ριμάδα η ζωή, αλλά δεν μπορεί κανείς να τα έχει όλα. Η απελευθέρωση κοστίζει αφού ο κύριος με το δρεπάνι είναι δύο στενά παρακάτω κι η πορεία χωρίς σταυροδρόμια σε λίγο αρχίζει. Υπομονή, θα γεράσεις!
Από τον Δημήτρη Παπαχατζόπουλο
