Και τα χειρότερα είναι πλέον ενώπιόν μας. «Όσοι νομίζουν ότι μπορούν να παρέμβουν στη Μεσόγειο ή το Αιγαίο άρχισαν να συνειδητοποιούν πόσο μεγάλο λάθος έκαναν», δηλώνει ο Ρεζέπ Ταγίπ Ερντογάν! Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ: «Θα υπερασπιστούμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα στις θάλασσές μας και δε θα ανεχθούμε καμιά παραβίασή τους… Θα πρέπει να γνωρίζουν από τώρα την τύχη που περιμένει όποια ενεργειακά προγράμματα θελήσουν (Ελλάδα και Κύπρος) να πραγματοποιήσουν σε Αιγαίο ή Ανατολική Μεσόγειο…». Το πάζλ των εμπρηστικών δηλώσεων συμπληρώνει ο πολιτικός εταίρος του Ερντογάν, πρόεδρος του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ο οποίος θεωρεί το Αιγαίο και τη Μεσόγειο τουρκική λίμνη και χαρακτήρισε Ελλάδα και Κύπρο ως τους «πειρατές» των οποίων «τα κεφάλια θα λιώσει ο τουρκικός λαός». Τόσο καλά!
Και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, κάποιοι -στη Λευκωσία κυρίως- αναμασώντας τα ίδια επιχειρήματα αποδίδουν τα όσα συμβαίνουν σήμερα στην κυπριακή Α.Ο.Ζ. στην έλλειψη διαλόγου στο Κυπριακό. Ας σοβαρευτούμε επιτέλους! Σίγουρα ο διάλογος και χρήσιμος είναι και επιβεβλημένος προκειμένου να βρεθούν λύσεις επ΄ ωφελεία της σταθερότητας και της ειρήνης. Αρκεί να υπάρχει εκατέρωθεν καλή θέληση. Στον διάλογο, δεν μπορεί ο ένας διαρκώς να υποχωρεί κι ο άλλος, μονίμως και αδίκως, να απειλεί και να διεκδικεί. Με την Τουρκία δυστυχώς ο διάλογος διεξάγεται πάντα με το πιστόλι στον κρόταφο. Και πάντα εξελίσσεται σε ανατολίτικο παζάρι. Τα όσα ακολούθησαν μετά την τουρκική εισβολή, δεν αφήνουν περιθώρια για άλλες, διαφορετικές ερμηνείες. ‘Όσες φορές γίνονται συνομιλίες (1975-2017), καταλήγουμε στο ίδιο τραγικό αποτέλεσμα. Αδιέξοδο και αναβάθμιση των τουρκικών θέσεων.
Από τον κανόνα αυτό δεν ξέφυγαν ούτε οι τελευταίες προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού που ξεκίνησαν στις 11 Φεβρουαρίου 2014, με καλούς οιωνούς, κατόπιν κοινής διακήρυξης Αναστασιάδη και Ακιντζί. Οι συνομιλίες διακόπηκαν όταν η Τουρκία εξέδωσε οδηγία προς ναυτιλλομένους (NAVTEX) και έστειλε το σεισμογραφικό σκάφος «Μπαρμπαρός» για έρευνες ανοικτά της Λεμεσού. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης απέστειλε επιστολή στον Γ.Γ. του Ο.Η.Ε., με την ομόφωνη στήριξη των μελών του Εθνικού Συμβουλίου, αναστέλλοντας τη συμμετοχή του στις συνομιλίες.
Τον Απρίλη του 2015 ο προοδευτικός (όπως και ο Μεχμέτ Ταλάτ) Μουσταφά Ακιντζί κέρδισε τις εκλογές στα κατεχόμενα. Οι συνομιλίες ξεκίνησαν εκ νέου με Αναστασιάδη και Ακιντζί και πέρασαν από διάφορα στάδια (ο Νίκος Αναστασιάδης μάλιστα δήλωσε ότι φτάσαμε πολύ κοντά σε συμφωνία), προτού την κορύφωσή τους στο Μον Πελεράν της Ελβετίας, όπου όμως δεν έγινε κατορθωτό να φθάσουν στις προσδοκώμενες συγκλίσεις και αποφασίσθηκε να συνεχισθούν στην Κύπρο.
Η πρόταση-τροπολογία που υπέβαλε το Ελληνικό Μέτωπο (ΕΛ.ΑΜ.) στη Βουλή των Αντιπροσώπων για εορτασμό του Ενωτικού Δημοψηφίσματος του 1950 στα σχολεία, προκάλεσε την αποχώρηση του Μουσταφά Ακιντζί από τις συνομιλίες, αιτιώμενος την πίστη των Ελλήνων Κυπρίων στο στόχο της Ένωσης! «Αφορμή βοήθα», που λέει και ο θυμόσοφος λαός μας. Θου Κύριε!
Με επιστολή του, ο Γ.Γ. του Ο.Η.Ε. ζήτησε από τους Νίκο Αναστασιάδη και Μουσταφά Ακιντζί να παρευρεθούν στη Νέα Υόρκη για να συναντηθούν μαζί του στις 4 Ιουνίου 2017. Εκεί αποφασίσθηκε διάσκεψη για το Κυπριακό στο Κραν Μοντάνα της Ελβετίας από τις 28 Ιουνίου έως τις 7 Ιουλίου 2017. Σημειώνεται ότι η τουρκική πλευρά δεν αποδέχθηκε συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις συνομιλίες με αποτέλεσμα η Ε.Ε. να συμμετάσχει σε αυτές μόνο ως απλός παρατηρητής!
Στις 28 Ιουνίου στο Κραν Μοντάνα της Ελβετίας ξεκίνησε πενταμερής Διεθνής Διάσκεψη για το Κυπριακό. Παρευρέθηκαν εκ μέρους των Ελλήνων Κυπρίων, ο πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, εκ μέρους των Τούρκων Κυπρίων ο κατοχικός ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί, και από τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις ο υπουργός Εξωτερικών (ΥΠΕΞ) της Ελλάδας Νίκος Κοτζιάς, ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου και ο ΥΠΕΞ της Αγγλίας Μπόρις Τζόνσον. Στη διάσκεψη παρευρέθηκε δύο φορές ο ίδιος ο Γ.Γ. του Ο.Η.Ε., Αντόνιο Γκουτέρες. Η διάσκεψη ναυάγησε μετά από ένα δραματικό δείπνο. Αιτία η επιμονή της Άγκυρας να διατηρηθούν σε ισχύ τα εγγυητικά και επεμβατικά της δικαιώματα. Παρ΄ όλα αυτά ο Γκουτέρες, στις δηλώσεις του μετά το τέλος της διάσκεψης απέφυγε να καταλογίσει την ευθύνη της αποτυχίας στην τουρκική πλευρά… Να σημειωθεί ότι για να μην καταρρεύσουν οι συνομιλίες, ο πρόεδρος Αναστασιάδης, σε μια ύστατη προσπάθεια να κρατήσει ζωντανό τον διάλογο, υπέβαλε προτάσεις, που πολλοί τις χαρακτήρισαν ως οδυνηρές υποχωρήσεις. Ωστόσο, ούτε οι προτάσεις αυτές βοήθησαν να καμθεί η αδιαλλαξία της Άγκυρας. Ήταν προφανές πως η τουρκική πλευρά, δεν πήγε στο Κραν Μοντάνα για να κάνει διάλογο, αλλά για να εκβιάσει σε λύση “made in Turkey”. Παρ΄ όλα αυτά, οι οπαδοί της όποιας λύσης δε δίστασαν να τα βάλουν ακόμα και με τον Νίκο Κοτζιά αποδίδοντάς του ευθύνες για το ναυάγιο των συνομιλιών!
Συμπέρασμα: Είναι καιρός να πάψουμε να αναζητούμε μεταξύ μας τους ενόχους της μη λύσης του Κυπριακού και των αιτίων που δημιουργούν τις καθημερινές ιταμές προκλήσεις της Άγκυρας στην Κύπρο και το Αιγαίο. Το τι θέλει η Τουρκία είναι απολύτως ξεκάθαρο. Το δήλωσε για ακόμα μια φορά, μόλις χθες, ο Τούρκος ΥΠΕΞ: «Λύση στο Κυπριακό», είπε, «θα βρεθεί μόνο εφόσον γίνει διαμοιρασμός στα ενεργειακά αποθέματα…». Και εμείς εν προκειμένω τι κάνουμε; Ενώνουμε δυνάμεις και εξαντλούμε όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας για αποτροπή των τουρκικών σχεδιασμών και επιδιώξεων…
Του Δρα Αυγουστίνου (Ντίνου) Αυγουστή, αναπλ. καθηγητή στο Παν. Θεσσαλίας
