Χαρά και αγαλλίαση σήμερα. Γίνεται η έναρξη του Μυστηρίου της σωτηρίας μας. «Ο Υιός του Θεού υιός της Παρθένου γίνεται». Ο Ομοούσιος Υιός και Λόγος του Ανάρχου Πατρός έρχεται για να αναστήσει από τα πολυχρόνια δεσμά της αμαρτίας και του θανάτου το ανθρώπινο γένος και να του χαρίσει οριστικά της ψυχής την Ελευθερία. Βρήκε «τόπο» αντάξιό Του για να «σκηνώσει» την Αειπάρθενο Θεοτόκο Μαρία, την Μόνη Ευλογημένη μεταξύ των ανθρώπων. Και οι πιστοί με ευγνωμοσύνη επαναλαμβάνουν τον Αρχαγγελικό ασπασμό: «Χαίρε Κεχαριτωμένη, ο Κύριος μετά σου».
Η ελευθερία είναι μεγάλο δώρο του Θεού προς τον άνθρωπο. Επιβεβαιώνει το «κατ’ εικόνα», ωθεί προς το «καθ΄ομοίωσιν», καταξιώνει το αυτεξούσιον, αλλά προϋποθέτει και ποιότητα διαθέσεως του ανθρώπου για αγώνα και θυσία. Ο Άγιος Τριαδικός Θεός χαρίζει στους ανθρώπους την Ελευθερία, εφ’ όσον από Εκείνον εκπορεύεται «παν αγαθόν δώρημα τέλειον» (Ιακ. Α΄17). Όμως η Ελευθερία προαπαιτεί και τη συμβολή του ανθρώπου, ανταπόκριση στη θεία αγάπη.
Και για το ανθρώπινο γένος βρέθηκε ο κατάλληλος άνθρωπος, το σκεύος της αγιότητας, το μόνο άξιο για να διακονίσει εκουσίως τον Ελευθερωτή. Γι΄αυτό και ο υμνωδός στην η΄Ωδή παρουσιάζει τον Αρχάγγελο Γαβριήλ να προτρέπει την Παρθένο: «Γενού προς υποδοχήν ετοίμη Θεού». Είσαι η Αγία, η μόνη άξια από τις ανθρώπινες γενιές που μπορεί να αγγίξει ο ουρανός. Έφθασε η ώρα! Αποκρίσου το «Ναι», «Ιδού η δούλη Κυρίου», ώστε να πετύχουμε όλοι μας την Ελευθερία της ψυχής.
Κάτι ανάλογο όμως ίσχυσε και για το Ελληνικό Έθνος το 1821, όταν στις ψυχές των Ελλήνων «ωσάν βροχή επέπεσεν ο πόθος της ελευθερίας». Ήταν οι ψυχές εξαγνισμένες μέσα στον πόνο, εξαγιασμένες με τα ιερά αίματα των Νεομαρτύρων, καλλιεργημένες από την πνοή των Δασκάλων του Γένους, καθώς και των οσίων Ασκητών, αναπτερωμένες από τα κηρύγματα του Πατρο-Κοσμά, τις πατρικές νουθεσίες των Αγίων Νικοδήμου Αγιορείτου, Μακαρίου του Νοταρά, Αθανασίου του Παρίου καθώς και του Ρήγα Φεραίου.
«Στεριάς και του πελάγου να λάμψη ο Σταυρός, και εις την δικαιοσύνην να σκύψη ο εχθρός», τραγουδούσε με ενθουσιασμό στον θούριό του και ονειρευόταν την ελεύθερη πατρίδα: «Οι Νόμοι να΄ναι ο πρώτος και μόνος οδηγός, και της Πατρίδος ένας να γίνη αρχηγός, γιατί κι η αναρχία ομοιάζει την σκλαβιά, να ζούμε σαν θηρία ειν΄ πλειό σκληρή φωτιά».
Αυτήν την πνευματική ευγένεια, της ψυχής την Ελευθερία, διέθεταν οι αγωνιστές του 1821 και ο λαός. Και γι΄αυτό αξιώθηκαν, με τις ευχές της Υπεραγίας Θεοτόκου, να γευθούν την εθνική Ελευθερία.
Να το υπογραμμίσουμε, πνευματικό αγαθό είναι η ελευθερία! Πρωτίστως ψυχική λύτρωση από την αμαρτία και μετοχή στην αιωνιότητα. Πνευματικό αγαθό, το οποίο κυρίως εξασφαλίστηκε με την ενανθρώπηση του Υιού και Λόγου του Θεού «Χριστός ημάς ηλευθέρωσε» (Γαλ.ε’ 1).
Γι’ αυτό και πανηγυρίζουμε διπλά την ημέρα του Ευαγγελισμού. Αλλά και υποχρεούμαστε να διαφυλάξουμε την πολύτιμη παρακαταθήκη. Μάλιστα κατά τους δύσκολους και κρίσιμους καιρούς μας, όπου οι άνθρωποι και οι λαοί χάνουν την προσωπικότητά τους, δελεάζονται από τα υλικά αγαθά, τυφλώνονται από το συμφέρον και σύρονται σε παγκόσμια σχέδια διαφθοράς και υποδουλώσεως. Καλούμαστε οι σημερινοί Έλληνες με ιδιαίτερη ευαισθησία και σθένος να υπεραμυνθούμε την Ελευθερία, να κρατήσουμε ψηλά την πνευματική και ψυχική μας ακεραιότητα, ώστε και ως Έθνος να διατηρηθούμε αξιοπρεπείς και αυτοδύναμοι, όντως ελεύθεροι.
Η Υπεραγία Θεοτόκος μας προτρέπει με αγάπη. Οι αγωνιστές του 1821 το επαναλαμβάνουν έντονα. «Την ελευθερία, η Χριστός υμάς ηλευθέρωσε, στήκετε»! Κρατήστε την ελευθερία σας, Έλληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί, που η θεία Πρόνοια σας έταξε στην ανατολή του 21ου αιώνα άγρυπνους φρουρούς να την χαίρεστε και να την προβάλλετε στον στερημένο από αυτήν κόσμο. Αμήν!
Από τη Χρυσούλα Χρ. Μότσιου-Τσανά, διδάκτορα Θεολογίας Α.Π.Θ.
