Προτού όμως αρχίσουμε με τις επισημάνσεις και τα πεπραγμένα του, ας μας επιτραπεί να πάμε λίγο πίσω, σ’ εκείνα τα καλοκαίρια των παιδικών και εφηβικών μας χρόνων, τότε που η επαφή μας με τη θάλασσα και τις χαρές της δεν ήταν και τόσο εύκολη υπόθεση για όλους, όπως συμβαίνει σήμερα. Όταν η «ανάπτυξη», η οικοδόμηση, δεν είχε φτάσει ακόμη τόσο κοντά στο κύμα της θάλασσας, το αμερικανικό όνειρο (american dream) της απόκτησης εξοχικής κατοικίας (παραθαλάσσιας και μη), δεν είχε ακόμα «ξαπλωθεί», και πολύ πριν οι «επιτήδειοι αετονύχηδες» ξυπνήσουν, οι περιοχές αυτές ήταν παρθένες, έτσι ακριβώς όπως τις διαμόρφωσε με το πέρασμα των αιώνων η μάνα-Φύση…
Για παράδειγμα, η απέραντη παραλία του Αγιοκάμπου ήταν έρημη τα καλοκαίρια. Ελάχιστοι τολμηροί την επισκέπτονταν για να κολυμπήσουν, άλλοι έστηναν τις καλύβες τους με κουρελούδες και κουβέρτες πάνω στην άμμο, για να κάνουν τα αμμόλουτρα που τους συνιστούσαν οι γιατροί τους, ενώ πίσω τα βατράχια και τα κουνούπια χαίρονταν τη ζωή τους μέσα στα έλη και στον βούρκο με τα βούρλα… Το ίδιο και στην περιοχή της παραλίας της Σκοτίνας, όπου σήμερα βρίσκονται τα camping. Μπαζώθηκε όλη αυτή η περιοχή από το επίσημο τότε κράτος, για να έλθει η… ανάπτυξη.
Στην έρημη τότε περιοχή των σημερινών Ν. Πόρων, λίγο πιο πέρα από τον οικισμό του Πλαταμώνα, στις αρχές της δεκαετίας του 1960, οι μικρές λίμνες που σχηματίζονταν όταν το χειμέριο κύμα έβγαινε στη στεριά, «φιλοξενούσαν» χιλιάδες καβούρια τα οποία πιάναμε με τις απόχες και τα φορτώναμε σε τσουβάλια στο γαϊδουράκι της σπιτονοικοκυράς μας. Με αυτές τις αναφορές στα παραπάνω παραδείγματα, για να εξηγούμαστε, δεν υποστηρίζουμε, επ’ ουδενί, την καθήλωση και τη μη αξιοποίηση τέτοιων προνομιούχων περιοχών, απλώς επισημαίνουμε τον λαθεμένο τρόπο με τον οποίο έγινε η απόδοσή τους για ιδιωτική χρήση και οικοπεδοποίηση.
Εν τω μεταξύ, στις πόλεις, οι μονοκατοικίες με τις αυλές και τα λουλούδια, μία-μία, έδιναν τη θέση τους στις απρόσωπες τσιμεντένιες πολυκατοικίες, οι αυλές χάνονταν για να τσιμεντωθούν ως ακάλυπτοι χώροι, οι άνθρωποι εγκατέλειπαν τα χωριά τους για να κλειστούν στα κλουβιά (διαμερίσματα) των πόλεων, τα Ι.Χ. πολλαπλασιάζονταν, τα παραδοσιακά καφενεία γίνονταν καφετέριες-πασαρέλες, τα σκυλάδικα ξεφύτρωναν σαν τα μανιτάρια και ο θόρυβος όλων των ειδών, η μόνιμη «μουσική» των δρόμων. Άνοιξαν δουλειές πολλές από τις οποίες παρασιτικές, το «όνειρο» γινόταν επίμονο και βασανιστικό και η ζωή έβαζε νέους κανόνες-στόχους. Κόπηκαν δέντρα, σπίτια κτίστηκαν κυριολεκτικά πάνω στην άμμο και στα πυκνά δάση, το γκαζόν στον κήπο έγινε μόδα, η πισίνα σύμβολο οικονομικής ισχύος και κοινωνικής ανόδου, η κατανάλωση στα ύψη, ενώ ο ωχαδελφισμός των τοπικών παραγόντων επέτεινε το φαινόμενο.
Έτσι, με αυτά και με εκείνα, φτάσαμε μέχρις εδώ, αφού φτιάξαμε τη Φύση των ονείρων μας…
Το καμπανάκι, βέβαια, της κλιματικής αλλαγής δεν χτύπησε σήμερα, χτυπά εδώ και αρκετά χρόνια για όλο τον πλανήτη, συνεπώς και για τη χώρα μας. Οι ισχυροί της γης δεν έχουν πάρει στα σοβαρά, φαίνεται, τους κινδύνους και δεν μεριμνούν για τη σοβαρή και συστηματική αντιμετώπιση του προβλήματος.
Τι κι αν οι αναπτυγμένες βιομηχανικά χώρες υπόσχονταν, από τις αρχές ακόμα της δεκαετίας του 1990, πως θα έπαιρναν τα κατάλληλα μέτρα για να εμποδίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη με τη μείωση π.χ. των εκπομπών των ρύπων από την καύση των υδρογονανθράκων (ορυκτών καυσίμων)… Τι κι αν ειδικοί επιστήμονες-ερευνητές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και προειδοποιούν.
Στα «πεπραγμένα» του φετινού καλοκαιριού καταγράφονται πρωτοφανείς καταστροφές, όπως καύσωνες διαρκείας στις βόρειες ευρωπαϊκές χώρες (μόνο στη Γαλλία μιλούν για 1.500 νεκρούς), πυρκαγιές στα υγρά δάση της Σουηδίας που έκαναν στάχτη δεκάδες χιλιάδες στρέμματα, πλημμύρες…
Πάντως εμείς, ας αισιοδοξούμε, πως, στο άμεσο μέλλον, ο ανθρώπινος παράγων και η φύση θα κάνουν την απαραίτητη διόρθωση, έστω με κόστος, για να επανέλθει η ισορροπία, για να μη ζήσουμε άλλα τέτοια θυμωμένα καλοκαίρια…
Δεν ξέρω αν με την επιστροφή στα παλιά, εξωραΐζουμε το παρελθόν και ό,τι άλλο μας περιέβαλλε τότε, αλλά πώς να το κάνουμε, δεν θυμόμαστε τέτοια θυμωμένα καλοκαίρια που να σε κάνουν να αποζητάς λίγη δροσιά και να τη βρίσκεις στο κλιματιστικό, κλεισμένος στο σπίτι σου όλο το 24ωρο.
Δεν θυμόμαστε άλλοτε τέτοια θυμωμένα καλοκαίρια, που οι πλημμύρες, οι πυρκαγιές, οι καύσωνες, οι παρατεταμένες ξηρασίες να καταστρέφουν ολόκληρες περιοχές, να πνίγονται και να καίγονται αβοήθητοι τόσοι άνθρωποι και οι αρμόδιοι για την ασφάλειά μας οι επιφορτισμένοι με αυτή την ευθύνη, να κατηγορούν ως υπαίτιους για τις συμφορές αυτές τους άγνωστους εμπρηστές, τον κακό καιρό, τους αυθαίρετους οικιστές, τους δημοσιογράφους και τα μέσα ενημέρωσης…
Από τον Τάσο Πουλτσάκη
