Όμως, ακόμη και υπό το βάρος αυτών των τραγικών γεγονότων, υπάρχει ζωντανή μια κοινωνία, που πρέπει να διασωθεί και να πορευθεί με ασφάλεια και αξιοπρέπεια, ατομική και συλλογική. Με τον δέοντα σεβασμό, οφείλουμε άπαντες να μην παραμείνουμε παθητικοί δέκτες θλιβερών γεγονότων και να μη σταθούμε μόνο στην έκφραση θλίψης, αλλά να διεκδικήσουμε την ασφαλή κοινωνική συνοχή.
Πρέπει να αναζητηθούν από τη Δικαιοσύνη για λογαριασμό των πολιτών, οι αιτίες της τραγωδίας αυτής, όποιους κι αν αφορούν, η τυχόν συμβολή του ανθρώπινου παράγοντα, οι λανθασμένες ενέργειες ή παραλείψεις των αρμοδίων πολιτειακών οργάνων, οι δυνατότητες αποφυγής, ώστε εν τέλει να οδηγηθούμε σε έναν δίκαιο καταλογισμό ευθυνών, στο μέτρο, που προσήκει σε έκαστο των αρμοδίων, που ex officio φέρουν την ευθύνη.
Η κοινωνική τάξη και ασφάλεια δεν μπορεί να αξιωθεί από έναν λαό βυθισμένο στη βουβή θλίψη, αλλά από έναν λαό, που διεκδικεί να καθοδηγείται από πολιτικούς, που διακατέχονται από υψηλό αίσθημα ευθύνης και από ώριμη πολιτική στάση. Δεν αρμόζει να αποδεχθούμε παθητικά και να μην αντιδράσουμε ενεργά στην ωμή προσπάθεια αποποίησης και απέκδυσης των ευθυνών και στην απόπειρα επικοινωνιακής παραπλάνησης του ελληνικού λαού.
Αντί, να βλέπουμε τις προσπάθειες διερεύνησης όλων των συνθηκών, που συνετέλεσαν στο μέγεθος της τραγωδίας, αντίθετα παρακολουθούμε την πολιτική ηγεσία να αναζητά άλλοθι, δηλώνοντας την αδυναμία της να αναμετρηθεί με την ακαταμάχητη δύναμη του στρατηγού ανέμου και της ορμητικής φλόγας.
Είδαμε την πρωτοφανή ακραία, προκλητική και ασεβή προσπάθεια των αρμόδιων υπουργών και αρχηγών των σωμάτων ασφαλείας, να δηλώνουν απερίφραστα, ότι ουδέν λάθος έγινε, σπεύδοντας ταυτόχρονα με τη διάσωση δεκάδων ανθρώπων, να προλάβουν τη δική τους πολιτική διάσωση, και πάλι μεταθέτοντας την ευθύνη στο αμαρτωλό πολιτικό παρελθόν.
Σε εκείνη τη συνέντευξη Τύπου, ένιωσα, φαντάζομαι και πλήθος συμπολιτών, απόλυτη αγανάκτηση και θλίψη για την εξαθλίωση του πολιτικού συστήματος και για τη μη αναστρέψιμη παρακμάζουσα πολιτική ηγεσία, καθώς διεφάνη η έλλειψη έστω ψήγματος πολιτικής - ανθρώπινης συνείδησης, αφού την ώρα που περισυνελέγονταν απανθρακωμένοι και πνιγμένοι άνθρωποι, το μέλημα της ηγεσίας ήταν να περισώσει τη δική της θέση, σκηνοθετώντας μια παράσταση, στην οποία ο κακός είναι η φωτιά, ο άνεμος, η άναρχη δόμηση και το αμαρτωλό παρελθόν, η ασύμμετρη απειλή, ενώ η παρούσα ηγεσία το θύμα όλων αυτών.
Και ενώ η μία τακτική είναι ότι για όλα ευθύνονται άλλοι, ο πρωθυπουργός της χώρας, αναλαμβάνει κατ' επίφαση μόνο, όπως αποδεικνύεται, την πολιτική ευθύνη εξ ολοκλήρου. Ανάληψη πολιτικής ευθύνης σημαίνει αναγνώριση λαθών, πράξεων και παραλείψεων, η οποία επιφέρει όλες τις συνταγματικές και πολιτικές προεκτάσεις, εκτός εάν η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης είναι μια ακόμη δήλωση βαρύγδουπη και απόλυτα επικοινωνιακή και άλλη μια συνταγματική αρχή, που τυγχάνει παίγνιο προς χάρη πολιτικών κυνικών σκοπιμοτήτων και χρησιμοποιείται για να πετύχει την πρόσκαιρη ικανοποίηση του λαϊκού αισθήματος.
Εν προκειμένω η ανάληψη πολιτικής ευθύνης, δεν συνοδεύθηκε από καμία προβλεπόμενη συνταγματικά πράξη, αλλά παρέμεινε κενή ρητορεία, δείχνοντας από μέρους αυτών, που πρώτοι οφείλουν να τηρούν τους νόμους και το Σύνταγμα, ασέβεια στις συνταγματικές επιταγές.
Ο πρωθυπουργός με αυτή την πράξη κατά την ορθή συνταγματική ερμηνεία, αναλαμβάνει την ευθύνη για τις επιλογές του και τις παραλείψεις του, για τον συντονισμό, του νόμους, τις δράσεις, τις παραλείψεις των συνεργατών του. Περαιτέρω η ορθή ανάληψη πολιτικής ευθύνης, σύμφωνα με το Σύνταγμα, έχει προεκτάσεις που συνίστανται στην πτώση ή παραίτηση της κυβέρνησης, όπως ως νομική υποχρέωση προκύπτει από το άρθρο 85 του Συντάγματος.
Αντίθετα, στην Ελλάδα της πρώτης φοράς Αριστεράς και του ηθικού πλεονεκτήματος, η ωμή καταπάτηση και καιροσκοπική ερμηνεία ουσιωδών συνταγματικών αρχών, που διέπουν την κοινοβουλευτική Δημοκρατία μας, αποτελεί τον κανόνα. Μετά την κατά το δοκούν ερμηνεία του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος έχουμε και την κατά το δοκούν ερμηνεία της ανάληψης πολιτικής ευθύνης.
Για την Κυβέρνηση “Αναλαμβάνω την πολιτική ευθύνη”, αποτελεί κενολογία και σημαίνει απλά ότι βάζω το προσωπείο του πολιτικού ήθους, παραμένω στην εξουσία και καλώ τους πολίτες να μου καταλογίσουν την πολιτική ευθύνη των τραγικών γεγονότων στις εκλογές, αναμένοντας ότι και αυτά τα γεγονότα θα περάσουν στη λήθη της ιστορίας.
Ανάληψη «πολιτικής ευθύνης» και ταυτοχρόνως «χορήγηση αμνηστίας» είναι τουλάχιστον οξύμωρο σχήμα και συγχρόνως βαθιά καιροσκοπικό. Σε αυτό το κλίμα ασέβειας, σε αυτή τη στυγνή απόπειρα ατομικής πολιτικής διάσωσης, οφείλουμε προκειμένου να μην βυθιζόμαστε ως κοινωνία, να αντιδράσουμε ατομικά και συλλογικά.
Οι ευθύνες για την τραγωδία στο Μάτι, πρέπει να προσδιοριστούν, να εξειδικευθούν και άρα να καταλογιστούν. Γιατί εάν και πάλι η κοινωνία δώσει συγχώρεση, συμβάλλει στο να διαμορφώνεται ένας φαύλος κύκλος, κακοδιοίκησης, πολιτικής ανευθυνότητας, μειωμένης αντίληψης του καθήκοντος και επιλεκτικής τήρησης της νομιμότητας, όπου η μια παθογένεια τροφοδοτεί την άλλη και όπου οι πολίτες καθηλώνονται σε μια μοιρολατρική αποδοχή των τετελεσμένων.
Από τη Νικολέττα Μπουρνόβα (*)
(*) Η κ. Νικολέττα Μπουρνόβα είναι δικηγόρος.
