Τα θεωρούσα υπερβολές. Στη φοιτητική εστία στην Πόλη, όπου βρέθηκα για μεταπτυχιακές σπουδές, ένα δειλινό, οι Τούρκοι συγκάτοικοί μου από την Antakya (Αντιόχεια), με γνώρισαν με έναν “που μιλάει ρωμαίικα σαν και εσάς”. Πράγματι ήταν ένας φοιτητής από τη Ριζούντα -γενέτειρα και του Ερντογάν- που άρχισε να μου μιλά στα ποντιακά και μου πρόσφερε “εν’ απίδι”. Τον ευχαρίστησα για το αχλάδι, μου είπε ότι στην πατρίδα του όλοι οι μεγαλύτεροι μιλούν “ρούμτζα”. Απέφυγα να ρωτήσω περισσότερα για να μην τον φέρω σε δύσκολη θέση. Τον αναζήτησα την επομένη, αλλά μου είπαν πως έφυγε για το χωριό του...
Εκείνο τον καιρό, έπεσε στα χέρια μου το περιοδικό Nokta που είχε συνέντευξη από την υπέργηρη καραντενιζλί (μαυροθαλασσίτισσα) Φατιμά, η οποία έχοντας στα γόνατά της μια γάτα απαντά στο ερώτημα “εσείς τι είστε” λέγοντας “εγώ τουρκικά δεν ξέρω και τα ρωμαίικα δεν τα έμαθα από τον αέρα”. Αργότερα, όταν για πρώτη φορά βρέθηκα στην Τραπεζούντα για την πρώτη μετά τον ξεριζωμό λειτουργία με τον Οικουμενικό Πατριάρχη στην Παναγία Σουμελά, μοιράστηκα τον ενθουσιασμό και την απορία της παρέας των Ποντίων προσκυνητών, για την... ανακάλυψη ντόπιων Ποντίων στην πόλη. Μετά την επίσκεψή μας στην Παναγία Χρυσοκέφαλο -η οποία λειτουργεί πια ως τζαμί- άκουσαν τους ντόπιους στα απέναντι μαγαζιά να μιλούν στα ποντιακά. Και χωρίς να το καταλάβουν, με μια ποντιακή λύρα, Πόντιοι από την Ελλάδα και Πόντιοι του ιστορικού Πόντου άρχισαν να τραγουδούν μαζί παραδοσιακά ποντιακά τραγούδια.
Τα θυμήθηκα όλα αυτά με αφορμή τη θλιβερή επέτειο της συμπλήρωσης 99 χρόνων από τη 19η Μαΐου 1919, ημερομηνία που έχει καθιερωθεί ως η απαρχή της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. Είναι η ημέρα που ο Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα και ξεκίνησε το γενικό ξεκαθάρισμα του ποντιακού στοιχείου. Ένα έγκλημα που, όπως και συνολικά η Γενοκτονία των Χριστιανών της Ανατολής, Ελλήνων της Μικράς Ασίας, Αρμενίων και Ασσυρίων, έμεινε χωρίς τιμωρία.
Στα εδάφη του θρυλικού Πόντου, άκμασε ο ελληνικός πολιτισμός για 3.000 χρόνια. Εκεί που μεταλαμπαδεύτηκε το υψηλό ελληνικό πνεύμα, το οποίο μεταμόρφωσε τον “Άξενο” Πόντο σε Εύξεινο. Εκεί που ρίζωσε βαθιά ο χριστιανισμός από τα πρώτα του βήματα, και έγινε κάστρο άπαρτο της Ορθοδοξίας και της Ρωμανίας. Και μετά την πτώση της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντος, οι Πόντιοι που βρέθηκαν υπό τον οθωμανικό ζυγό ποτέ δεν ξεπούλησαν την ταυτότητά τους. Δυστυχώς, όμως, ήδη, από τις απαρχές της εξουσίας των Νεοτούρκων είχαν μπει μπροστά τα σχέδια για την εξάλειψη του χριστιανικού στοιχείου. Μέχρι και τη Μικρασιατική Καταστροφή, το 1922, υπολογίζεται ότι χάθηκαν περί τους 350.000 Ελληνοπόντιους. Οι υπόλοιποι κατέφυγαν στη Ρωσία και στην Ελλάδα, πρόσφυγες σε αναζήτηση μιας νέας ζωής.
Τεράστια θα είναι η προσφορά των Ποντίων στην πατρίδα, από την δεκαετία του 1920 μέχρι και σήμερα. Διακρίθηκαν σε όλους τους τομείς του δημοσίου βίου. Και σήμερα παραμένουν στην πρώτη γραμμή για την υπεράσπιση των εθνικών μας δικαίων και ενάντια στην ιστορική λήθη. Όσα χρόνια κι αν περάσουν, η Γενοκτονία των Χριστιανών της Ανατολής δεν παραγράφεται. Κι ας το επιδιώκουν οι απόγονοι των θυτών, που συνεχίζουν τη Γενοκτονία στο πεδίο της Μνήμης. Δυστυχώς, μαζί τους συντάσσονται και κάποιοι δήθεν προοδευτικοί συμπατριώτες μας, που αρνούνται πεισματικά τον όρο Γενοκτονία, αφαιρούν το σχετικό κεφάλαιο της ιστορίας από την ύλη των εξετάσεων στα σχολικά βιβλία, μιλούν για “συνωστισμούς”. Οι πολλοί, ωστόσο, είναι στην άλλη όχθη, εκεί που η ιστορική αλήθεια είναι ακόμη ζωντανή, και δεν θα παραδώσουν τα όπλα μέχρι να υπάρξει πλήρης αποκατάστασή της.
Από τον δρ. Μάξιμο Χαρακόπουλο*
* Ο δρ Μάξιμος Χαρακόπουλος είναι εισηγητής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας, βουλευτής Λάρισας της ΝΔ
