Σε μία συνέντευξη της, η Ελένη Γκύκατζη-Αρβελέρ του Πανεπιστημίου της Σορβόννης ρωτήθηκε αν την καλούν να δώσει διαλέξεις στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. «Όχι δεν με καλούν, και γιατί άλλωστε, αφού εκείνοι τα ξέρουν όλα». Είχε επίσης δηλώσει πως αν είχε μείνει στην Ελλάδα δεν θα κατάφερνε να είναι ούτε βοηθός καθηγητή.
Ο Δημήτρης Νανόπουλος του Πανεπιστήμιου του Τέξας απορρίφθηκε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών καθώς σίγουρα θα βρέθηκε κάποιος ικανότερος. Ο ίδιος δηλώνει πως «Δεν μπορώ να κοιτάξω έναν νέο στα μάτια και να του πω μείνει στην Ελλάδα».
Ο Ιωάννης Ιωαννίδης που έφυγε από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων μετά από 12 χρόνια για το Πανεπιστημίου Stanford τονίζει πως «Υπάρχουν πανεπιστημιακοί που θεωρούνται στην Ελλάδα φωστήρες. Όμως διεθνώς δεν έχουν επιστημονική επιρροή, είναι παντελώς άγνωστοι. Ζουν μέσα στη “φούσκα” της ελληνικής πραγματικότητας, που ανακυκλώνει τους μέτριους»
Η λίστα είναι μακρά και περιέχει επιστήμονες που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστοί στο ευρύ κοινό της Ελλάδας αλλά έχουν παγκόσμια απήχηση στην ειδικότητά τους.
Ας μας ενημερώσουν οι κυβερνώντες ποιό είναι το επίπεδο επιστημονικής καταξίωσης που πρέπει να φτάσει κάποιος ώστε να γίνει ένας σεβαστός. Για παράδειγμα ένα βραβείο Νόμπελ θα ήταν αρκετό; Πολύ φοβάμαι πως αν ο νομπελίστας Χριστόφορος Πισσαρίδης ήθελε να προσφέρει τις υπηρεσίες του στην Ελλάδα θα είχε την ίδια κατάληξη. Θα βρισκόταν κάποιος κυβερνητικός υπάλληλος που θα γνώριζε καλύτερα από τον ίδιο τι πρέπει να γίνει και πώς θα γίνει.
Όταν κορυφαίοι σε παγκόσμιο επίπεδο ερευνητές δεν καταφέρνουν να γυρίσουν στο τόπο τους, πώς είναι δυνατόν να γυρίσει ένας νέος επιστήμονας; Νέοι άνθρωποι που έχουν ήδη ακαδημαϊκή ή επαγγελματική πορεία στο εξωτερικό αναγκάζονται να αναζητήσουν «μπάρμπα στην Κορώνη» μήπως και καταφέρουν να βρουν κάποια θέση στην Ελλάδα.
Ο Σταμάτης Κριμιζής, ένας άνθρωπος που γεννήθηκε το 1938 στον Βροντάδο της Χίου, κατάφερε να συμβάλει με το έργο του ερευνητικές αποστολές για σχεδόν όλους τους πλανήτες του ηλιακού συστήματος, στην επιστολή παραίτησης του αναφέρει, μεταξύ άλλων, πως οι ενέργειες του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής καθιστούν τον ΕΛΔΟ «μια μη αξιόπιστη γραφειοκρατική δομή που θα μπορούσε να γίνει υποχείριο οποιουδήποτε πολιτικού προϊστάμενου.» Δυστυχώς περιγράφει μια πραγματικότητα που βιώνουμε κάθε μέρα καθώς η διαχρονική ανάγκη των πολιτικών να βολέψουν ημέτερους έχει εξαπλωθεί σαν γάγγραινα σε όλους τους «ανεξάρτητους» οργανισμούς. Η επιρροή των πολιτικών αποφάσεων για τα πανεπιστήμια, τα ερευνητικά κέντρα, τη δικαιοσύνη και την υγεία αποτελεί εμπόδιο για την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη τους.
Το Υπουργείο αρκέστηκε σε μία ειρωνική απάντηση: «προκαλεί έκπληξη η ταχύτητα με την οποία πρόλαβε, εντός τεσσάρων εβδομάδων, να αξιολογήσει και να κρίνει αμετάκλητα την προσπάθεια της χώρας να σχεδιάσει και να υλοποιήσει μία συντονισμένη εθνική στρατηγική στον τομέα του Διαστήματος». Ειρωνεύονται έναν κορυφαίο ερευνητή ο οποίος στα 78 του χρόνια θέλησε αφιλοκερδώς να προσφέρει τις γνώσεις του και το κύρος του στην πατρίδα. Η αφέλεια και η αλαζονεία τους φανερώνεται όχι μόνο από την ειρωνεία, αλλά και από το γεγονός πως πίστεψαν ότι ένας τέτοιος άνθρωπος θα μπορούσε να γίνει υποχείριο των μεθοδεύσεων τους.
Θα ρωτήσει κανείς, θα είναι όλα τέλεια αν εμπιστευτούμε περισσότερο διακεκριμένους στην ειδικότητα τους ανθρώπους ; Όχι δεν θα είναι, αλλά τουλάχιστον θα έχουμε καλύτερες πιθανότητες για μια ορθή διακυβέρνηση. Υπάρχουν λαμπρά παραδείγματα ανθρώπων γύρω μας οι οποίοι ποδοπατούνται από τους επαγγελματίες πολιτικούς και τις μεθοδεύσεις τους. Η παραίτηση Κριμιζή και αυτό που συμβολίζει για την χώρα είναι ίσως αυτό που θα έπρεπε να μας βγάλει στον δρόμο.
Τέλος, υπάρχουν τόσοι νέοι που φύγανε τα τελευταία χρόνια στο εξωτερικό. Η πλειοψηφία τους θα επέστρεφε ακόμα και με τα μισά εισοδήματα του εξωτερικού, αρκεί να υπήρχε αντικειμενικότητα, αξιολόγηση και αξιοκρατία. Οφείλουμε τα επόμενα χρόνια να διαμορφώσουμε τη χώρα με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι σε θέση να τους υποδεχτεί, όχι να τους διώξει για πάντα.
Κύριε Κριμιζή συγγνώμη που σας ταλαιπωρήσαμε, κάποια στιγμή θα αναπολούμε και αυτή την χαμένη ευκαιρία.
Από τον Γιώργο Δημητρίου
* Ο Γιώργος Δημητρίου είναι πολιτικός μηχανικός, MSc, MBA
