Στη διαμόρφωση ενός ευνοϊκότερου κλίματος συμβάλλει σαφώς η ανάδειξη νέας πολιτικής ηγεσίας στα Σκόπια, η οποία εστιάζει περισσότερο στην οικονομική ανάπτυξη και στην ευρωατλαντική προοπτική της χώρας και δείχνει, σε επίπεδο δηλώσεων τουλάχιστον, να αποστασιοποιείται από την αδιέξοδη εθνική πολιτική του κ. Γκρουέφσκι. Είναι προφανές ότι η γειτονική χώρα έχει σήμερα κάθε λόγο να επιθυμεί τη λήξη της εκκρεμότητας σχετικά με το όνομα, καθώς από αυτή εξαρτάται άμεσα τόσο η πολιτική και οικονομική σταθερότητά της όσο και η πορεία ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ. Και για την Ελλάδα, ωστόσο, τα οφέλη μιας έντιμης συμβιβαστικής λύσης, θα είναι σημαντικά, τόσο στο οικονομικό, όσο και στο γεωπολιτικό επίπεδο. Η χώρα μας είναι σήμερα μεταξύ των πέντε κορυφαίων επενδυτών στα Σκόπια, με τις ελληνικές επενδύσεις, κυρίως στους τομείς των πετρελαιοειδών και καυσίμων, των τραπεζών και του λιανεμπορίου, να υπερβαίνουν το 1 δισεκατομμύριο ευρώ. Είναι, επίσης, ο έκτος κυριότερος εμπορικός εταίρος της ΠΓΔΜ, με το συνολικό διμερές εμπόριο να φθάνει σε αξία τα 787 εκατ. ευρώ το 2016 και τις ελληνικές εξαγωγές προς τη γείτονα χώρα τα 566 εκατ. ευρώ. Ειδικά για τη Βόρεια Ελλάδα, η ΠΓΔΜ αποτελεί ζωτικής σημασίας εμπορικό εταίρο, ενώ το λιμάνι της Θεσσαλονίκης είναι η σημαντικότερη πύλη για τη διακίνηση των αγαθών της. Συνεργασία υπάρχει επίσης και στον τομέα του τουρισμού, με περισσότερες από 1 εκατ. αφίξεις επισκεπτών από τα Σκόπια κάθε χρόνο, κυρίως τη Βόρεια Ελλάδα, αλλά και σε άλλες περιφέρειες της χώρας μας.
Η εξεύρεση μιας κοινά αποδεκτής λύσης στο θέμα της ονομασίας των Σκοπίων, θα επιτρέψει την περαιτέρω ενίσχυση των οικονομικών σχέσεων μεταξύ των δύο επιχειρηματικών κοινοτήτων, με αμοιβαία οφέλη για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Επιπλέον, όμως, θα επιτρέψει στην Ελλάδα να ενισχύσει τη θέση της στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και να αξιοποιήσει αποτελεσματικότερα τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται, ιδιαίτερα στους τομείς της ενέργειας και του διαμετακομιστικού εμπορίου.
Είναι σαφές, βεβαίως, ότι η όποια συμβιβαστική λύση προϋποθέτει την έμπρακτη μεταβολή των πάγιων θέσεων των Σκοπίων, τόσο στο θέμα του ονόματος, όσο και γενικότερα στο θέμα της εθνικής ταυτότητας και της ιδεολογίας της χώρας. Είναι γνωστό ότι ουδέποτε υπήρξε έθνος Μακεδόνων και κυρίως ότι η ανακήρυξη των Σκοπίων ως κράτος με την ψευδωνυμία «Δημοκρατία της Μακεδονίας» συνδέθηκε μέσω του Συντάγματος, με αλυτρωτικές επιδιώξεις οι οποίες αντιβαίνουν στις καταστατικές αρχές του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε.
Η Ελλάδα, αποδεχόμενη την θέση της σύνθετης ονομασίας, με γεωγραφικό προσδιορισμό για όλες τις χρήσεις, έχει αποδείξει εδώ και μια δεκαετία δείξει ότι έχει τη διάθεση να προχωρήσει σε μια συμβιβαστική, αλλά δίκαιη λύση. Είναι πλέον ευθύνη και των Σκοπίων, να αποδείξουν στην πράξη ότι εγκαταλείπουν τις λογικές του αλυτρωτισμού και της μονοπώλησης της μακεδονικής ιστορίας και ότι επιθυμούν μια συνολική συμφωνία, η οποία θα σέβεται τις αρχές του διεθνούς δικαίου, την ιστορική πραγματικότητα και τα πατριωτικά αισθήματα των Ελλήνων.
Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό και οι δύο πλευρές να αξιοποιήσουν υπεύθυνα αυτό το νέο παράθυρο ευκαιρίας, για την επίλυση μιας εκκρεμότητας η συνέχιση της οποίας δεν υπηρετεί το συμφέρον κανενός. Η εξεύρεση μιας έντιμης, αξιοπρεπούς και ρεαλιστικής λύσης, η οποία θα διασφαλίζει ένα περιβάλλον σταθερότητας, ειρήνης, καλής γειτονίας και γόνιμης οικονομικής συνεργασίας είναι προς όφελος όλων.
Του Κωνσταντίνου Μίχαλου
*Ο Κωνσταντίνος Μίχαλος είναι πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθήνας
