Ο Ιξίωνας καθυστερούσε να δώσει στον πεθερό του Δηιονέα ή Ηιονέα τα έδνα, δηλαδή την προίκα, μετά τον γάμο του με την κόρη του Δία. Όταν ήρθε στη Λάρισα ο πεθερός του, ο Ιξίωνας, για να γλιτώσει την προίκα, τον δολοφόνησε με ένα καταχθόνιο σχέδιο και θεωρήθηκε βδελυρός δολοφόνος. Σύμφωνα με τον μύθο, είναι ο πρώτος άνθρωπος που διέπραξε φόνο σε συγγενή του. Για το έγκλημά του αυτό δεν δεχόταν να τον εξαγνίσει κανείς. Μόνο ο ύπατος των θεών, ο Δίας, αποφάσισε να τον εξαγνίσει. Τον έφερε στον Όλυμπο και τον έκανε ομοτράπεζό του. Αυτός, όμως, αντί να ευγνωμονεί τον Δία, άρχισε να παρενοχλεί την Ήρα, τη γυναίκα του ευεργέτη του.
Η Ήρα παραπονέθηκε στον Δία για τη συμπεριφορά του Ιξίωνα, αλλά εκείνος δεν την πίστεψε. Επειδή όμως ο Ιξίωνας εξακολουθούσε να είναι απρεπής προς την Ήρα, ο Δίας θέλησε να το διαπιστώσει. Με την Ήρα, λοιπόν, σχεδίασαν μία πλεκτάνη για τον ερωτύλο Ιξίωνα. Ο Δίας έφτιαξε ένα ομοίωμα της Ήρας, που ήτανε ένα σύννεφο (Νεφέλη), και το έστειλε στον Ιξίωνα για να συνευρεθεί ερωτικά μαζί του. Ο λαπίθης βασιλιάς δεν αντιλήφθηκε τη φενάκη και ενώθηκε μαζί του. Όταν βρέθηκε στη Λάρισα περηφανεύτηκε στους ανθρώπους ότι κοιμήθηκε με την Ήρα μπροστά στα μάτια του Δία!
Ο Δίας τότε θύμωσε πολύ με το θράσος του και αποφάσισε να τον τιμωρήσει για την επιδεικτική συμπεριφορά του. Ο Ήφαιστος κατασκεύασε έναν τροχό, στον οποίο έδεσε τον Ιξίωνα. Ο τροχός ήταν αναμμένος με φωτιά και γύριζε αιώνια από την μία στον Άδη, όταν πέθανε ο Ιξίωνας, και από την άλλη πάνω στη γη, επειδή ο Δίας του έδωσε αμβροσία όταν έμεινε στον Όλυμπο και τον έκανε αθάνατο. Έτσι τιμωρήθηκε για πάντα, όπως ο Τάνταλος με το μαρτύριο της δίψας και ο Σίσυφος με το ανέβασμα του βράχου στην κορυφή του βουνού. Σύμφωνα, με τον Διόδωρο Σικελιώτη που παραθέτει τον μύθο του Ιξίωνα, από την ένωση του Ιξίωνα με το ομοίωμα της Ήρας, τη Νεφέλη, γεννήθηκαν οι Κένταυροι, οι οποίοι διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην ελληνική μυθολογία.
Τον μύθο του Ιξίωνα αναφέρουν πολλοί αρχαίοι συγγραφείς, Έλληνες και Λατίνοι. Το μεγαλύτερο κείμενο για τον Ιξίωνα είναι του Λουκιανού (Θεών Διάλογοι), όπου πολύ παραστατικά περιγράφει τη συμπεριφορά του ερωτευμένου Ιξίωνα. Μιλώντας στον Δία, η Ήρα λέει: «Μου ρίχνεται εδώ και πολύν καιρό. Στην αρχή παραξενευόμουν που είχε τα μάτια του καρφωμένα πάνω μου. Αυτός αναστέναζε και δάκρυζα κρυφά. Αν έπινα και έδινα το ποτήρι μου πίσω στον Γανυμήδη, τότε γύρευε να πιει από το ίδιο και σαν το έπαιρνε στα χέρια του το φιλούσε».
Ο Αισχύλος δύο φορές αναφέρεται στον Ιξίωνα, στις σωζόμενες τραγωδίες του και έγραψε μία τραγωδία με το όνομα «Ιξίων», η οποία όμως, δεν σώθηκε. Ο Σοφοκλής τον αναφέρει στην τραγωδία του «Φιλοκτήτης» και ο Ευριπίδης τον αναφέρει δύο φορές. Στον Πλούταρχο βρίσκουμε πολλές αναφορές στον Ιξίωνα, κυρίως στο έργο του Ηθικά, σε σχέση με το ηθικοπλαστικό χρώμα των διατριβών του. Ο Στράβωνας τον αναφέρει στους μύθους των περιοχών τις οποίες περιγράφει και ο ρήτορας της ρωμαϊκής εποχής Δίων χρησιμοποίησε τον Ιξίωνα ως παράδειγμα στους διάφορους ρητορικούς του λόγους. Μικρή αναφορά υπάρχει και στον Αίλιο Αριστείδη αλλά και στον σοφιστή Φιλόστρατο, στον Πίνδαρο και σε άλλους. Ακόμα και οι πατέρες της Εκκλησίας τον αναφέρουν, αλλά ως παράδειγμα αποφυγής, ως τον πλέον αχάριστο άνθρωπο που δεν σεβάστηκε την οικογένεια του ευεργέτη του.
MAΡΙΑ ΒΟΥΒΟΥΣΗ
φιλολόγος
1. Ι. Θ. Κακριδής, Ελληνική Μυθολογία. τ. 3, Οι Ήρωες,, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1986, σ. 107-108.
2. Δημήτρης Σακελλάρης, «Ο μύθος του Λαπίθη Ιξίονα στους Έλληνες και Λατίνους συγγραφείς», Θεσσαλικό Ημερολόγιο, 53 (Λάρισα 2008) 33-64,* Η Μαρία Βουβούση είναι φιλόλογος, Ms: Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Τουρισμού και Πολιτισμού, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Μs: Επιστήμες της Εκπαίδευσης και της Διά Βίου Μάθησης, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, επιστημονικό μέλος της Ομάδας Εργασίας Ψυχοβιοαναλυτικής Έρευνας.
